شاهنشاه نامه صبا (از: صبا ملک‌الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار.)

شماره بازیابی: 1104
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19511‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: شاهنشاه نامه صبا [نسخه خطی]/ از: صبا ملک‌الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار.
قطع: رحلی بزرگ. 26*39سم. 437گ. 40بیت.
يادداشتهاي کلي: تاریخ تحریر ندارد، مسلما در نیمه اول ق 13ق. نگارش یافته.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:آغاز شاهنشاه نامه این بیت است:
بنام خداوند آموزگار/ نگارنده نامه روزگار
بسی سال این (آن) پهلوانی سخن/ که آراست فردوسی انباز من
بگفتن من از فرشه خواستم/ بسالی سه آن مایه آراستم
و خود صبا در خاتمه کتاب چنین گوید:
من این داستان‌ها بسالی سه چار/ سرودم بنام جهان شهریار
بدین نامور نامه دل پسند/ چو شیرازه گر گشت شیرازه بند
در آن چل هزار از گهرهای ناب/ ز تابش کواژه زن آفتاب
بنام شهنشه چو انجام یافت/ شهنشاهنامه زشه نام یافت
و در 1867م. بخشی از کتاب که در شرح جنگ فتحعلی شاه با روس می‌باشد (برگ 396 که برگ به آخر مانده) پس از حمد و ثناء (در ح 204 بیت) آغاز کتاب به نام «شاهنشاه نامه» چاپ شده است.
میرزا عبدالوهاب نشاط پس از حمد و ثناء الهی و نعت حضرت رسول (ص) و مدح پادشاه عصر فتحعلی شاه سه خطبه به پارسی و عربی و ترکی بر آن نوشته و پس از آن شرح حالی از صبا به قلم آورده است و این مقدمات را برگ 1-9 دربردارد.
تزئینات نسخه:یک سرلوح در آغاز مقدمه و سرلوحی دیگر که هر دو زیبا می‌باشند در آغاز کتاب است و اطراف دو صفحه نخستین گل و برگ با طلا و غیره رسم شده. همه برگ‌ها با طلا و لاجورد جدول‌کشی شده.
تصاویر:بیست و سه مجلس نقاشی ظریف روغنی که همه به عرض کتاب ولی طول آنها کمتر از درازای صفحات کتاب است در برگ‌های: 27، 31، 34، 64، 72، 74، 79، 81، 107، 108، 109، 111، 125، 144، 150، 159، 208، 213، 229، 233، 239، 327، 331 می‌باشد.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
پشت صفحه نخست عزالدوله عبدالصمد میرزا نوشته: «در 1321ق. در زنجان جزء کتابخانه گردید» و همو در 1335ق. در تهران نوشته: «امروز مشغول تماشای صورت‌های آن گردیدم».
نک: توضیحات نسخه ش 1013 این فهرست.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف این کتاب را در سه سال به نظم آورده و بنابر نقل در خن، صبا در این باب گوید:
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق خوب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1پشت صفحه نخستین (پس از مقدمه) نوشته شده که خط میرزا فتح‌علی بیک می‌باشد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1597.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در حدود سی و پنج هزار و پانصد (35500) بیت است.
تاريخ: 20121010
محل و شماره بازیابی: 115234