الشمسيه في القواعد المنطقيه (از: نجم‌الدين ابوالحسن عمر بن علي كاتبي قزويني مشهور به «دبيران»)

نبذة عن كتاب الشمسيه في القواعد المنطقيه (از: نجم‌الدين ابوالحسن عمر بن علي كاتبي قزويني مشهور به «دبيران»)

شماره بازیابی: 458/3ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫ ‏‫10-3694‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: الشمسیه فی القواعد المنطقیه [ نسخه خطی]/ از: نجم‌الدین ابوالحسن عمر بن علی کاتبی قزوینی مشهور به «دبیران»
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سده‌ 12ق.
نام خاص و کميت اثر: 2 (3ب – 5الف) برگ، 28 سطر.
يادداشتهاي کلي: این اثر در سال 1815م در کلکته و نیز در سال 1894م به صورت چاپ سنگی در تاشکند چاپ شده است. ناگفته نماند که این نسخه تنها مشتمل بر مقاله دوم تا بخشی از بحث اول از فصل سوم آن می‌باشد.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله، المقاله الثانیه فی القضایا و احکامها و فیها مقدمه و ثلثه فصول اما المقدمه ففی تعریف القضیه و اقسامها الاولیه القضیه قول یصح ان یقابل … الفصل الاول فی الحملیه و فیه اربعه مباحث …».
2«… الفصل الثالث فی احکام القضایا و فیها اربع مباحث البحث الاول فی التناقض حدوه بانه … و ان نقیض المطلقه العامه هو الدائمه تحققت ان نقیضها اما الدائمه المخالف و الدائم الموافق و ان کانت جزئیه …» ناتمام.
تزئینات متن:عنوان‌ها و نشانی‌ها مشکی درشت؛ اندازه متن: 5/17*5/12سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی نخودی نازک.
2دارای اندکی حاشیه‌نویسی با نشان «عصام» است.
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب و محل کتابت نامعلوم است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ مایل به ثلث (عناوین نستعلیق).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1پس از انجام در برگ (6الف) دو بیت شعر عربی دیده می‌شود.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: در برگ‌های (7الف) و (8الف)، یک مهر گرد «… اوغللرندن مصطفی ناظم کتبخانه‌سی … 1239 … حوضه» آمده است.
يادداشت عمليات: آثار رطوبت بر فراز برگ‌ها دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 216 – 217.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رساله‌ای موجز و مشهور در علم منطق است که از سوی کاتبی قزوینی، از شاگردان مبرز علامه خواجه نصیرالدین طوسی (د. 672ق) در یک مقدمه و سه مقاله و یک خاتمه به نام خواجه شمس‌الدین محمد نوشته شده است. این رساله به جهت دقت و ایجاز مورد عنایت و توجه دانشمندان و دانشجویان علوم اسلامی قرار گرفته و سال‌ها در مدارس اسلامی به عنوان کتاب درسی تدریس می‌شده است و در این دوران، بر آن شروح و تعلیقات متعددی نوشته شده که مهمترین آن‌ها تحریر القواعد نوشته شده که مهمترین آن‌ها تحریر القواعد المنطقیه تالیف قطب‌الدین محمد بن محمد رازی تحتانی بویهی (د. 766ق) است. مشهورترین حاشیه‌ی آن نیز تعلیقه‌ی میر سید شریف جرجانی (د. 816ق) است که از سوی دانشمندان علم منطق، بر آن حواشی و تعلیقات متعددی نوشته‌اند که حاجی خلیفه گزارشی از آن‌ها ارائه داده است. از این اثر نسخه‌های دستنویس متعددی در این کتابخانه موجود است که از آن جمله می‌توان به نسخه‌های جدید به شماره‌های «6/8875»، «59/14590» و «18795» اشاره نمود.
صحافي شده با: الاعتقادات و الفاظ الکفر (رساله فی …) = رساله فی قول: «اگر بندن کفر صادر اولدیسه» = رساله فیمن صدر عنه الکفر ثم تاب هل یصح ذلک ام لا؟/ تقی‌الدین محمد بن پیرعلی بالکسیری برگوی مشهور به «برگلی» و «بیرکلی»737141
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): منطق
محل و شماره بازیابی: 1210842