نامه فاضل خان گروسي به آقا سعيد همداني

نبذة عن كتاب نامه فاضل خان گروسي به آقا سعيد همداني

شماره بازیابی: 8951/8
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-21118‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: نامه فاضل خان گروسی به آقا سعید همدانی [نسخه خطی]
کاتب: میرزا علیرضای رشتی مستوفی دیوان
تاریخ کتابت: پیش از ظهر دوشنبه 4 محرم 1250ق.
نام خاص و کميت اثر: 13ر.
قطع: ‮شش، ‭235‬، یک برگ، ‭17/9‬*‭28/6‬، ‭27‬ سطر، ‭10/5‬*‭20/5‬‬.
يادداشتهاي کلي: (بنا بر نوشته فرهاد میرزا نام کاتب در آغاز نسخه آمده است).
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1سلام علی تلک المعاهد انها/ شریعه وردی او مهب شمالی
1اما بعد فاخبرت ان مولای السعید الاسعد و سیدی الوحید الاحد زادالله قوته و قوته و فتوته و مروته و ذلل له کل صعب و سهل له کل و عر و فتح.
2و رزقک منها ذکورا و اناثا و اعیذها بالله من کید الضره و من قول ما هی طالق مره.
تزئینات متن:عناوین و نشانیها و در بعضی از رساله‌های گزارشی ابیات اصلی به قلم شنگرف.
عناوین پیش از رنگ‌نویسی در حاشیه با قلم سیاه نوشته شده بوده است.
تزئینات نسخه:سطراندازی شده با قلم آهنی.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:حنایی آهار مهره نازک.
تزئینات جلد:‮میشن قهوه‌ای مقوایی ساده. قطر: ‭3/2‬‬.
جزوها 8 برگی.
بالای بیشتر صفحات جملات و کلماتی همچون «هو»، «یا علی مدد»، «یا علی ادرکنی»، «رب یسر یا علی مدد»، «رب یسر» و مانند آنها نوشته شده است.
در آغازین برگ نسخه فرهاد میرزا کاتب نسخه را هم معرفی کرده است: «هو. این مجموعه که مشتمل بر اشعار عرب و مکاتیب و خطب ادبا و شعرا و فصحاست از اول تا آخر بخط مرحوم مغفور میرزا علیرضای رشتی مستوفی دیوان اعلی است. کتاب کوشی الروض خطت سطوره/ ید ابن هلال عن فم ابن هلال// و هممت به حتی توهمت لفظه/ نجوم لیال ام سموط لال، در دارالخلافه طهران – صانها الله عن الحدثان – در شهر صفر المظفر. اللهم اختمه بالخیر و الظفر سنه اربع و ستین و ماتین بعد الالف داخل کتابخانه این بنده درگاه جهانیان پناه شد بالبیع الشرعی و تملک الملی. اللهم انفعنا من فوایده و فرائده و شوارده و قصایده و انا العبد المذنب العاصی».
نقش مهر فرهاد میرزا در صفحه خاتمه آخرین رساله مجموعه هم دیده می‌شود.
برگ 5ر (از الحاقات آغاز نسخه) یادداشت فرهاد میرزا در پنجشنبه 11 شعبان 1264ق در طهران.
در برگ آخر نسخه تاریخ و ماده تاریخ وفات محمد شاه قاجار به خط فرهاد میرزا در شب سه‌شنبه 6 شوال المکرم 1264ق در قصر جدید محمدی المبنیه فی غربی التجریش من قراء شمیران از شب مزبور دو ساعت و سی و پنج دقیقه گذشته در سن 41 سال و یازده ماه قمری. با این ماده تاریخها «العاقبه للمتقین» و «محمد پادشاه در قصر جدید مرد».
در پایان رساله این یادداشت آمده است: «این کاغذی است که مرحوم فاضل خان گروسی به آقا سعید همدانی نوشته است. وردوتین دهی است از دهات تویسرکان که ملکی آقا سعید است و آقا سعید در ایام غیبت زوجه خود که دختر مرحوم حاجی مرزا محمد اخباری است دختری از قریه وردوتین گرفته است. و عمه جان مادر زن آقا سعید است و اخت الحسن زن دیگر آقا سعید است که حسن خیلی پیر و معمر بوده. آقا محمد و آقا علی دو پسر آقا سعید است و قال رودلی که نوکر آقا سعید است و آقا سعید از سادات عالی درجات رضوی تهران است.
در گوشه سمت چپ بالای صفحه 13ر نوشته شده: «شرعت فی کتابته ضحوه یوم الاثنین لاربع خلون من المحرم سنه 1250 و ارجو من الله التوفیق لاتمامه.
2در حاشیه تصحیح شده.
با حاشیه‌نویسی فراوان.
میزان حاشیه‌ها در رساله‌ها مختلف متفاوت است. مثلا شرح دیوان امروالقیس بیشترین یادداشتهای توضیحی را در کناره صفحات و میان سطور دارد.
در حاشیه برگ 146ر دو بیت شعر به خط کاتب نسخه با این تاریخ در ذیل آن: «در منزل ابخوری از توابع دامغان باتمام رسید تحریرا سلخ ربیع الاول ستع1250.
نک: مجلس، 23/ 519 – 520.
این رساله جزو قسمت فهرست مطالب مجموعه است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق شکسته‌آمیز.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در برگهایی که بین رساله‌ها سفید مانده‌اند اثر سطراندازیها کاملا واضح و مشخص است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
در آغازین برگ نسخه یادداشت تملک فرهاد میرزا.
خریداری کتابخانه پیش از سال 1230ش.
زیر تملک فرهاد میرزا مهر بیضوی کوچک او به نقش: «نایب الایاله» با تاریخی که ظاهرا 1252 باشد.
برگ 5ر مهر چهارگوش طغرا مانند فرهاد میرزا با نقش: «نایب الایاله 1264» به خط ثلث.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 451.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: نام مجموعه در ابتدا «مجموعه رسایل و اشعار و شرح قصاید عربی» نوشته شده است.
صحافي شده با: قصیده نشاطی خان1035289
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): نامه‌نگاری
تاريخ: 20120905
محل و شماره بازیابی: 122401