احسن القصص (از: معین الدین فراهی)

نبذة عن كتاب احسن القصص (از: معین الدین فراهی)

شماره بازیابی: 789
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19000‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: احسن القصص [نسخه خطی]/ از: معین الدین فراهی
کاتب: محمدعلی خراسانی
تاریخ کتابت: ظاهرا نیمه اول ق 13ق.
قطع: رحلی. 21*34‌سم. 222گ. 23س.
يادداشتهاي کلي: این تفسیر به تازگی با تصحیح بینش به چاپ رسیده.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:بسمله الحمد لله نحمده و نستعینه… همی گوید بنده ضعیف مستکین معین مسکین…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف در مولفاتش از خود معین مسکین تعبیر می‌کند و معینی تخلص او است. پس از برادر خود نظام‌الدین محمد که در 900ق. وفات یافته، مقام قضاوت هرات را پیدا کرد ولی پس از یک سال استعفا نمود و به همان وعظ و تالیف اشتغال داشت و در 907ق. وفات یافت و از معاصرین سلطان حسین میرزای بایقرا (د:‌912ق.) بوده و نام پدر وی چنان‌که خود در آخر معارج النبوه تصریح نموده، حاج محمد فراهی و لقبش به تصریح مولف حبیب السیر شرف‌الدین و از مندرجات مقدمه معارج النبوه برمی‌آید که پدر در پدر امام جماعت جامع هرات بوده‌اند. از دیگر مولفات معینی، 1.‌کتاب معارج النبوه فی معارج الفتوه در سیرت حضرت رسول‌‌(ص)، 2.‌‌قصه حضرت کلیم، 3.‌تفسیر بحر الدرر، 4.‌روضه الواعظین فی احادیث سید المرسلین در چهار جلد، 5.‌رساله شرائف الاوقاف، 6.‌قصص التنزیل، 7.‌مجالس مرتبه در وعظ.
در آخر این تفسیر که در 1278ق. چاپ شده مولف معین الدین جوینی معرفی گردیده است، در صورتی که معین الدین جوینی از دانشمندان ق 8ق. و معاصر ابوسعید بهادرخان (716-736ق) بوده و در 735ق. کتاب نگارستان خود‌را نظیر گلستان انشا و آن‌را به نام استاد خود سعدالدین یوسف حمویه موشح گردانیده است.مرحوم رضا‌قلی خان هدایت در یادداشت تملک خود، مولف را معین الدین الجامی الهروی الچشتی معرفی نموده و مسلما این دانشمند نیز غیر‌از مولف این تفسیر است، زیرا هدایت خود در ریاض العارفین (ص‌123 چاپ اول) این مرد را بدون تعیین عصر و زمان معرفی نموده و گوید: و ضیاءالدین بلخی از مریدان آن جنابند، و در مجمع الفصحا (1/‌326) ضیاءالدین بلخی را از معاصران عوفی (د: اواسط ق‌7ق.)معرفی می‌نماید.بنابراین معین الدین صاحب احسن القصص که معارج النبوه خود را در 891ق. تالیف کرده معین الدین چشتی مذکور نخواهد بود.
یاد‌داشتی از رضا قلی‌خان هدایت درباره مولف که مولف را به غلط معین هروی چشتی پنداشته.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1339-1340.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به عنوانهاي مرتبط: بخشی از حدائق الحقایق.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر ورقی که پیش از کتاب است تملکی است از رضا قلی‌خان هدایت.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: منزوی، 1/‌50؛ راهنمای کتاب، س‌10 ص‌502؛ ذریعه، 1/‌5 و 9/‌77.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: طرز این تفسیر این است که مولف آیات این سوره را مرتبا به فارسی ترجمه کرده و پس از آن به تفسیر پرداخته و به اشعار عرفا و شعرا تمثل می‌جوید و از خود نیز ابیاتی به مناسبت مقام می‌آورد و پس از ترجمه و تفسیر نتایج عرفانی از مطالب گرفته است.
تاريخ: 20120903
محل و شماره بازیابی: 112101