اصلاح المنطق (از: ابن سكيت ابويوسف يعقوب بن اسحاق شيعي (شهيد در 244ق))

نبذة عن كتاب اصلاح المنطق (از: ابن سكيت ابويوسف يعقوب بن اسحاق شيعي (شهيد در 244ق))

شماره بازیابی: 15738/2
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫ ‏‫10-13097
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: اصلاح المنطق [ نسخه خطی]/ از: ابن سکیت ابویوسف یعقوب بن اسحاق شیعی (شهید در 244ق)
کاتب: : کاتب: میر محمدعلی بن میر خلیل‌الله تونی
نام خاص و کميت اثر: 33ر – 170پ
قطع: ؛‏‫17/5*28/5سم. 171گ. 25س.
يادداشتهاي کلي: این اثر نخستین بار در قاهره (1368ق) به کوشش عبدالسلام محمد هارون و احمد محمد شاکر به چاپ رسیده و در 1956م نیز در همانجا تجدید چاپ شده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله. قرات علی الشیخ الاجل الامام العالم الاوحد حجه الاسلام ابی منصور موهوب بن احمد بن محمد بن الخضر الجوالیقی اطال الله بقاءه فی سنه ثلاث و ثلاثین و خمسمائه. قلت له قرات علی ابی‌زکریا یحیی بن علی الخطیب التبریزی فاقر به قال اخبرنا الرئیس ابوالحسین هلال بن الحسن الکاتب قال اخبرنا ابوبکر احمد بن محمد بن الجراح قال اخبرنا ابوبکر محمد بن القاسم بن محمد الانباری قال اخبرنا ابوالقاسم بن محمد قال اخبرنا عبدالله بن محمد بن رستم الطبری قال اخبرنا ابویوسف یعقوب بن اسحق السکیت قال باب فعل و فعل باختلاف المعنی الحمل ما کان فی بطن او علی راس شجره و الحمل ما کان علی ظهر او راس… .
2خزعه تخزعه ای شیء منحیه عن الطریق و تقول للرجل خزعنی ظلع فی رجلی ای قطعنی عن المشی الکسائی و ابوزید قالا الحرب خدعه.
تزئینات متن:نشانی‌ها شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای.
1در آخر نسخه یادداشت صدرالافاضل درباره این نسخه و مقدمه‌ای که وی بر کتاب زده است، آمده است.
1در هامش صفحات مواد لغت به خط صدرالافاضل درج شده است.
نک: تاریخ التراث العربی، المجلد الثامن (علم اللغه)، 226 – 233؛ ذریعه، 2/ 173؛ مرعشی، 24/ 159.
مولف در این کتاب مواد لغوی را به ترتیب ابواب صرفی گرد آورده با توضیحات لازم و ذکر موارد و چگونگی استعمال آنها با شواهدی از شعر عرب و اشاره به بعضی فواید ادبی مناسب الفاظ. وی بسیاری از واژه‌های عربی را به صورت صحیح آن ضبط کرده و آنها را از جنبه‌های صرفی، فصاحت و عدم فصاحت، نادر یا شاذ بودن و جز آنها مورد بررسی قرار داده است.
این اثر از معتبرترین کتابهای لغت به شمار می‌رود و شرحها و تلخیص‌های بسیاری که بر آن نوشته شده، دلیل این مدعاست. سزگین به تفصیل در مورد نسخه‌ها، شرح‌ها، تخلیص‌ها و ردیه‌های آن بحث کرده است.
وضعیت استنساخ نسخه: نام کتاب و مولف در صفحه عنوان و مطالبی در توصیف اصلاح المنطق به خط صدرالافاضل آمده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ؛ عناوین به خط جلی.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در آخر نسخه یادداشتی از علی‌اکبر بن فتح‌الله بن محمدعلی بن فتح‌الله موسوی در قریه ابرده از حوالی مشهد در 1225ق آمده است.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: در آخر نسخه مهر بیضوی «علی‌اکبر موسوی».
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 44، صفحه 35-36.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کتابی است در لغت که از معروف‌ترین آثار این سکیت است و تا دیرگاهی پس از وی توجه و ستایش علمای لغت را بر انگیخته و مورد استناد آنان بوده است. مبرد درباره‌اش گفته: «انه ما عبر علی جسر بغداد کتاب فی اللغه مثله».
صحافي شده با: مقدمه اصلاح المنطق لابن السکیت/ صدرالافاضل لطفعلی خان دانش بن محمدکاظم شیرازی تبریزی908158
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): لغت
تاريخ: 20110628