الاسعاف بشرح ابيات القاضي و الكشاف (منتخب) (از: شيخ خضر بن عطاءالله بن محمد موصلي)

شماره بازیابی: 1077ط
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-4613‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: الاسعاف بشرح ابیات القاضی و الکشاف (منتخب) [ نسخه خطی]/ از: شیخ خضر بن عطاءالله بن محمد موصلی
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: قرن 13ق.
قطع: ؛‏‫رحلی. 5/19*5/30سم. 596گ. 23س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله اللهم یا کشاف ضبابه الاوهام بشموس شواهد العلوم، یا قاضی لبانه الافهام… .
2محط اهل العلم و الاداب و کعبه التصاد و الطلاب، بجده النبی ثم آله و صحبه و تابعی منواله، و اتفق الفراغ… علی ید المفتقر… خضر بن عطاءالله… مورخا «قد انتهی کتابی» سنه ثلاث و الف هجریه.
تزئینات نسخه:تمام صفحات به قلم اکلیل و لاجورد و زنگار مجدول شده است.
تزئینات جلد:تیماج مشکی با ترنج و نیم ترنج و لچک زرکوب.
نوع کاغذ:فرنگی آهار مهره.
ماخذ فهرست: جلد 2/24، صفحه 129 – 130.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف به تاریخ 1003ق مطابق ماده تاریخ «قد انتهی کتابی» از تالیف پرداخته است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ ممتاز.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت برگ آغاز مختصری در معرفی مولف و کتابش به قلم یکی از فضلاء قرن 13ق به نام یوسف بهبهانی ظاهرا ملقب به نایب الایاله که ذیلا نقل می‌شود: «مولف کتاب اسعاف شیخ خضر بن عطاءالله الموصی الشامی است به اسم شریف مکه الشریف حسن بن نمی‌بن برکات تالیف فرموده و به قصیده‌ای که در دیباجه ذکر نموده، شریف را مدح کرده است و هزار دینار صله یافته است. مطلع قصیده این است: بدر الملوک امیرالمومنین ابو علی الحسن السامی به السام. در مکه معظمه توطن جسته بود ابن عقیق، وزیر شریف مزبور، شیخ را وقتی به شهادت زور دعوت کرد اجابت نفرمود. بنای معادات محکم شد تا اینکه شیخ را از مکه اخراج کرد. شیخ به عزم مدینه مشرفه بیرون آمد. وزیر خانه او را به باد غارت داد. این خبر درمیانه مکه و مدینه به شیخ رسید نجاه درگذشت. این مقدمه در سال یک هزار و هفت هجری رود. حرره یوسف البهبهانی… روز شنبه هفدهم شهر ربیع‌الثانی سال یکهزار و دویست و پنجاه و هشت»؛ صفحات 1 تا 4 نسخه مشتمل بر فهرست نام شعرا است. بر پشت برگ آغاز یادداشتی است مورخ 26 ربیع الاول 1259ق. مشتمل بر شناسنامه نسخه و کیفیت به دست آمدن آن؛ یادداشتی دیگر که در کتابشناسی ذکر شد. 8 صفحه پایان مشتمل است بر نمونه‌های شعری متفرقه‌ای در صنایع ادبی چون حسن تخلص و انسجام از شعرای نامدار چون حسان بن ثابت و کعب بن زهیر و ابوبکر خالدی و ابوعثمان خالدی و غیر هم.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: پشت برگ آغاز مهری بیضی در ذیل آن با سجع «نائب الایاله» که گویا لقب همان یوسف بهبهانی است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: ایضاح المکنون، 1/ 78.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در شرح شواهد دو تفسیر انوار التنزیل بیضاوی و کشاف زمخشری که نویسنده در ضمن شرح، ترجمه‌ای از احوال شاعر را نیز می‌آورد. مولف گزیده‌ای از کتاب خود ترتیب داده که این نسخه همان است.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): ادبیات