الفتاوي (از: شيخ الاسلام علاءالدين علي بن احمد بن محمد جمالي رومي مشهور به «زنبيلي»)

شماره بازیابی: 479ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-3793‬
زبان اثر:
عربي
ترکی عثمانی
عنوان و نام پديدآور: الفتاوی [ نسخه خطی]/ از: شیخ الاسلام علاءالدین علی بن احمد بن محمد جمالی رومی مشهور به «زنبیلی»
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: اوایل سده‌ی 13ق.
نام خاص و کميت اثر: 308 برگ، 21 «میانگین» سطر
قطع:
؛14*20/5سم
؛خشتی.
يادداشتهاي کلي: بنا به نوشته‌ی علیرضا قره‌بلوط در سال‌های 1245، 1258، 1266، 1272، 1278، 1283، 1289، 1305، 1312، 1322 و 1324ق در دو جلد و یک بار نیز بدون تاریخ در استانبول به چاپ رسیده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله، الحمدلله رب العالمین … کتاب الطهاره و یجوز له الذکر و التسبیح و الدعاء و الحائض و النفساء و کالجنب؛ من ملتقی الابحر؛ مسئله و ینقضه وضوء المعذور خروج الوقت لا دخوله؛ من درر غرر؛ مسئله و یصلی … (11ب) مسئله: زید سپاهی تیماری داخلنه جاری اولان نهردن صید اولنان بالقدن عشر اولمغه قادر اولورمی؟ الجواب: اولماز …».
2«مسئله المغصوب لو قائما یاخذه مثلیا دو لا جامع الفصلولین فی الثالث و الثلاثین؛ مسئله یفهم جوابه ما … ذکوت القنیه فی نوع آخر فی باب العشر و الحراج؛ الحمد…» افتاده.
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز و مشکی؛ اندازه متن: 7*16سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی سفید نازک آهار مهره شده.
تزئینات جلد:برون: تیماج قهوه‌ای، مجدول با ترنج شربی زمینه گل و بوته؛ درون: پارچه سبز.
تزئینات نسخه:برگ‌ها مجدول به قرمز است.
1دو برگ آغاز برخی محاسبات دفتری شخصی با اسامی چندی دیده می‌شود که از نظر اوزان و واحدهای مالی وقت عثمانی، قابل بررسی است. در ضمن یادداشت مزبور، صورت یک سوال از دیوان همایونی (باب عالی) با تاریخ 1230ق آمده است که در ذیل آن اسامی برخی کتب (مصادر فقهی) نیز ثبت شده است. بین برگ‌های «3ب – 6الف» فهرستی از سرفصل‌ها و مسئله‌های فقهی مندرج در این اثر، نوشته شده است. پشت برگ آغاز، ابیاتی به عربی نوشته شده است.
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب و محل کتابت (احتمالا عثمانی = ترکیه) نامعلوم است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق تحریری.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2نسخه در حاشیه تصحیح گردیده و دارای حاشیه‌نویسی و تعلیقات نسبتا فراوان با نشان‌های «فتاوی خیریه، من الدرر، القاضیخان، اشباه، بزازیه، تنویر الابصار، جامع الجوامع، عطاءالله افندی، فتاوی الانقروی، الفضولین و …» دارد.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: در برگ انجام مهر گرد «… حوضه … اوغللرندر مصطفی ناظم کتبخانه‌سی … 1239ق» آمده است که نشان از این دارد که نسخه بایستی مدتی در این کتابخانه شخصی بوده است.
يادداشت عمليات: آثار رطوبت بر فراز برگ‌ها مشاهده می‌گردد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 276 – 278.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: مجموعه‌ای از فتاوای فقهی فقیهان اهل سنت بر مبنای حنفیان با عناوین «مسئله – الجواب» به عربی و ترکی با لهجه‌ی عثمانی است که از سرچشمه‌های مختلف همچون المحیط سرخسی، ملتقی، الابحر، البحر الرائق، خزانه الروایات، خلاصه، وقایه، قهستان، تاتار خانیه، شرح مختصر الطحاوی، شرح المصلی، الغرر، مجمع الفتاوی، شرح مجمع البحرین، الطحاوی فی العمده، اشباه، ولاء الدرر، الهدایه، البزازیه، العمادیه، جامع الرموز و … گردآوری شده است. در آغاز نسخه از دو نام علی افندی فتاواسی و نقولات علی افندی نام برده شده است؛ به احتمال زیاد مراد شیخ الاسلام علاءالدین علی افندی مذکور بوده باشد؛ به هر تقدیر انتساب آن به علی افندی محل تامل است و در صورت دسترسی به متن نسخ دیگر باید تحقیق بیش‌تری روی این فتاوی و نسبت آن صورت گیرد. باید افزود که اگر این نسبت صحیح بوده باشد، نسخه‌هایی از فتاوی علی افندی (به عربی و ترکی) در کتابخانه‌ی قیون اوغلی (ضمن موزه‌ی عزت قیون اوغلی) در قونیه – ترکیه، کتابخانه‌ی اوقاف موصل و دارالکتب قطر موجود است و بنا به نوشته‌ی علیرضا قره‌بلوط در سال‌های 1245، 1258، 1266، 1272، 1278، 1283، 1289، 1305، 1312، 1322 و 1324ق در دو جلد و یک بار نیز بدون تاریخ در استانبول به چاپ رسیده است. ناگفته نماند که ضمن تالیفات وی از کتابی با عنوان المختارات للفتوی دیده می‌شود که با توجه محتوی و موضوع اثر مورد بحث، ممکن است که با آن متحد بوده باشد، از مختارات الفتاوی نسخه‌ای در کتابخانه‌ اسلامی در یافا – فلسطین اشغالی به شماره‌ی «62» نگهداری می‌گردد.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): فقه اهل سنت (حنفی)
تاريخ: 20091111
محل و شماره بازیابی: 1210863