الناصريات (گويا از: سيف‌الدين حسن المنصور بالله بن بدرالدين محمدبن يحيي (-670ق.))

نبذة عن كتاب الناصريات (گويا از: سيف‌الدين حسن المنصور بالله بن بدرالدين محمدبن يحيي (-670ق.))

شماره بازیابی: 235خ
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR ‮‭10-23970
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: الناصریات / گویا از: سیف‌الدین حسن المنصور بالله بن بدرالدین محمدبن یحیی ( -670ق.)
تاریخ کتابت: ح قرن 8ق.
قطع: رحلی. 26*40سم. 1088ص. سطور در هر صفحه: مختلف.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1شرح از آنجایی که خوانده می‌شود، چنین است:
آغاز نسخه: مسئله و اختلف العلماء فی المجبره و المشبهه اذا کانوا فی منعه فذکر الحسین الناصر الاخیر المدفون… ان حکمهم حکم اهل الحرب علی مذهب الناصر للحق یقتل رجالهم و یسبی ذراریهم و یغنم اموالهم و یضرب علیهم الجزیه و الیه اشار الشیخ فی الکتاب فی الشیر و نصره الا استاد و مثله افتی صاحب المغنی و هذا یحکی عن ابی تمامه من المعتزله و عند سایر العتره حکمهم حکم اهل الرده و لایسبی و لا یغنم اموالهم و لایضرب علیهم الجزیه و نصره الناصر الوضی لمذهب جده الناصر ملحق و هو الذی یذهب شیخنا علی بن اصفهان و یفتی به و لان یا یرخص فی سبی اموالهم و استرقاقهم و به افتی ابنه ابومنصور و هو الاقرب الی المنقول…
و در دو برگ اخیر این نسخه مسایل دیگر فقهی با عناوین «مسئله» از امام الناصر للحق نوشته شده است که به خوبی‌ خوانده نمی‌شود.
1ذکرتم اسعدکم الله و آتاکم خیر الدارین ما بالمتعلمین من الحاجه الی کتاب جامع لمذهب الناصر للحق علیه السلام الحسن بن علی بن الحسین بن علی بن عمر بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب صلوات الله علیهم اجمعین… و اجتهدت فی ایجاره و تجنبت من الاطاله و اشرت الی وجوه بعضها علی وجه الاختصار والله تعالی سبحانه اسئل المعونه و التوفیق و هو حسبی و نعم الوکیل فاول ما ابتداء بذکره فی ذلک کتاب الطهاره باب القول فی المیاه قال الناصر للحق علیه السلام فی المسایلو
اولین قسمت از شرح که خوانده می‌شود: و ماء الکرم لا یجور التطهر عند عامه العلماء و روی عن عبدالله بن حمزه جواز التطهر به لانه ماء اضیف فی قول الی الفرار قصار کماء القثاء و الساراد لا فرق بین ان یجریه الله تعالی فی شجر او حجر قال شمس‌الدین فهذا لا یصح لوجهین احدهما وجود الفارق و هو ان الخارج من الحجر لا یعد عصاره و الخارج من الشجر یعد عصاره یشبه سایر العصارات من انواع النبات و الثانی ان النازل و النابع ماء بالنص و الاجماع و لا دلیل علی اییه غیرهما و کونه رقیقا سایله لا یدل علی ماییته لان کثیرا من العصارات مشارکه فی هذه الصفات فان قیل ان ماء الفلاک و الجرار و الکیزان و ماء البئار و البحارا و الغدران و ماء الورد و الکرم کلاهما مضافان ایضا فما الفرق بینهما فالجواب عنه ان الاصافه الی القرار مجاز لا لویثر فلهذا یتبدل بانتقال الماء عن مکانه فیسمی بماء الجره و الکوز بخلاف الاخر فانه اضافه الجمله المضافات علی اربعه اوجه مضاف الی مقره و مکانه کماء النهر والبیر و البحر و الغدیر و الی لعنه کعذب زلاد و غیر سلسان و آجن… و آسن و حار و بارد فهذان طهوران بالاتفاق و الی ما خرج منه.
2انجام متن: فقد نقض عهده و حل قتله بعد و ذلک فی الاحتساب ان اهل الذمه یومرون بلبس الزنار و العسلی و ینهون عن اظهار الشرک و الصلیب و شتم الانبیاء و المرسلین و ادخار الخمور و الخنازیر ظاهرا و من ادخر منهم عصیرا و اتخذه فی داره خمرا لم یعترض علیه فان اظهر شیئا من المناکیر عوقب علیه و انما اعطی الذمه فی دارهم و یمنع الناس من اخراجهم من البیع و الکنائس او احراق ذلک او تخریبه و انما صولحوا علیه و یمنع المسلمون من الخروج الی اعیاد المشرکین و لا یدعی المشرکون او الی الاستسقاء فان جاووا من غیر دعوه وجب منعهم عن الاختلاط بالمسلمین فیجب من احداث البیع و الکنائی ابتداء و لا یمنعون من عماره لما بنوه قدیما و یمنعون من ضرب الناقوس فان کانت الارض ارض الصلح ترکوا بمعنی مع و ما عوهدوا صولحوا علیه ان وقعت المصالحه علیه والله اعلم بالصوب ثم الکتاب و ربنا المحمود والله المکارم و العلی و الجود و الحمدلله الواجب الوجود و الشکر لمفیض الخیر و الجود و الصلوه علی رسوله محمد خیر الانام المبعوث بالخلق لبیان الحلال و الحرام و علی الولی علی العلام و علی آله و عترته الکرام العظام و السلام.
2انجام حواشی: قوله المصالحه علیه: الی علی ضرب الناقوس او احداث بیعه و تحویلها او السکنی فی خطه المسلمین و هذا عندنا و مالک و «ش» و عند ح لا یمنعون من ضرب الناقوس فی بیعهم و کنائسهم فی ارض الصلح قال الشیخ فی الشرح هذا لا یصح لان الواجب علی المسلمین منعهم من جمیع ما یمکنه من آثار الکفر و رسوم الجاهلیه احتراما بالاسلام و تعظیما لله و اهانه للکفر و اذ لا لا له والله اعلم».
تزئینات متن:زیر بعضی مطالب خط شنگرف کشیده شده.
نوع کاغذ:ضخیم شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماج مشکی مقوادار.
1اصل کتاب در وسط با خط ثلث درشت و شرح در حواشی نوشته شده. این حواشی بیشتر در شرح و استدلال بر متن است. زیر برخی از آنها نام قطب‌الدین کندری و غیره دیده می‌شود.
نک: بروکلمان، ص 698-703؛ کشف الظنون.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: نویسنده، مولف شرح کشف انوار الیقین (مجلس ش 1692) و کشف الاوام است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ، شبیه به خطوط معمول در طبرستان.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2در آخرین برگ حاشیه‌ای بدین عبارت نوشته شده: «و کانت الدعوی، ای دعوه الامام الاعم الاکرم الامام الناطق بالصدق الامام الناصر للحق علیه الصلوه و السلام فی سنه ثلثمایه من الهجره و نفی فیما بین جیلان و طبرستان و دیلمان ثلث عشر و استولی علی طبرستان بعد ما فتحها ثلث سنین ثم مات علیه السلام فی شهر رمضان لثمانیه بقین منها و کان یوم مات له اربعه و سبعون سنه علیه الصلوه و السلام و الحمدلله رب العالمین و اکمل التحیات علی محمد و آله اجمعین».
يادداشت عمليات: چند برگ اول وصالی شده و رنگ رفته است و به درستی خوانده نمی‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3187-3189.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در این کتاب مسایل و فتاوای الناصر للحق حسن بن علی بن حسین بن علی بن عمر بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب را گردآوری و شرح و تفسیر کرده.
تاريخ: 20130828
محل و شماره بازیابی: 163202