ال‍بيان (شهيد اول ابوعبدالله محمدبن جمال‌الدين مكي بن محمد معروف به شهيد اول.)

شماره بازیابی: 2750/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-35002‬‬
زبان اثر: عربي
سر شناسه: ش‍ه‍ی‍د اول‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ م‍ک‍ی‌، 734-786ق‌.
عنوان و نام پديدآور: ال‍بیان / شهید اول ابوعبدالله محمدبن جمال‌الدین مکی بن محمد معروف به شهید اول.
تاریخ کتابت: سه‌شنبه 29 ربیع‌الاول 822ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 2-225.
قطع: 14*18سم. 305ص. 20و 21س.
يادداشتهاي کلي: این کتاب در ایران به چاپ رسیده است.
این دفتر را در زمان ابن فهد حلی ( -841ق.) نوشته و به نظر او رسانیده‌اند.
2الفصل الثانی فی الامساک و فیه مطالب الاول فمیا یمسک… القسم الاول الابتلاع یجب فیه الی هنا انتهی الکلام المصنف الشهید تمت الرساله… محمدبن مکی تغمده اللله بنعمه… و کان الفراغ من عامه نهار الثلثاء التاسع و العشرین من شهر ربیع الاول من شهور سنه اثنین و عشرین و ثمانمایه علی مشرفها السلام.
تزئینات متن:عنوان و نشان به رنگ مشکی و شنگرف است.
نوع کاغذ:سفید کهنه.
تزئینات جلد:مقوایی با عطف تیماجی.
در ص228، یادداشت‌کننده دیگری به نام اسدالله بن اسماعیل در دنباله یادداشت فاضل هندی، فهرست تصانیف شهید را نوشته. این دو یادداشت چنین است: «تصانیف ابن فهد رحمه الله. الموجز، المحرر، التحریر، اللمعه، المهذب، عده الداعی، المقتصر من شرح المختصر و له رسایل کثیره فی الحج و فی النیه و غیرها، الی هنا خط الفاضل الهندی ره ظاهرا. تصانف الشهید رحمه الله تعالی: الالفیه، شرح الارشاد ثم الذکری ثم القواعد… کتبه العبد اسدالله بن اسماعیل».
در پشت نخستین برگ دفتر چند یادداشت کهنه است که به سختی خوانده می‌شوند.
2کنار برخی از برگ‌های نخستین رساله دفتر نوشته: «بلغ قراءه ایده الله».
این رساله (البیان) دارای حاشیه‌های بسیاری است ولی امضا و نشانی ندارند جز این که در ص4 نام فخرالدین بن مطهر و در ص61 ابن ابوالحسن و در ص64 ذکری و در ص216 رمز «و ع ب» یاد شده است.
نک: ذریعه 3/ 174؛ دانشگاه 5/ 1792؛ مشار عربی 137.
در ذریعه و دانشگاه و آستان قدس چند نسخه از البیان آمده ولی این نسخه از همه کهنه‌تر است.
الاستفتا> (سوال و جواب)، ص 301-302.
استفتاء (سوال و جواب)، ص 303.
احکام نکاح (رساله فی)، ص 304-305.
تعبیر خواب/ منقول از بابویه، ص 305.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(بسمله) الحمدلله رب العالمین حمدا… اما بعد فان الادله العقلیه و النقلیه…
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب در پایان نسخه رساله دفتر تاریخ کتابت را 722ق. نوشته و سپس روی شماره 700 خط کشیده و پس از آن شماره 800 را نوشته است. این نسخه از روی نسخه‌ای که از روی نسخه اصل استنساخ و با آن مقابله گردیده نوشته شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ کهنه.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در پایان ش2 (الموجز- ص301) نوشته شده: «هذا آخر کلامه دام ظله». و نیز در ص302 نوشته شده: «فایده قال جمال‌الدین دام ظله…» و این‌ها منافات با نوشته پشت نخستین برگ کتاب الموجز ندارد زیرا آن نوشته خط کاتب دیگری است اگرچه کهنه به نظر می‌رسد.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
بر روی نخستین برگ دفتر مهر بیضی شکل فاضل هندی به نقش «لک البهاء کله 1088».
و نیز در (ص228) دفتر، فهرست آثار ابن فهد به خط فاضل هندی و مهر بیضی شکل او به نقش «الفقیر الی الصمد عبده بهاءالدین محمد 1078» آمده است.
در بالای ص4 دفتر مهر چهار گوش به نقش «الواثق بالله الواحد الاحد عبده الراجی محمد» دیده می‌شود گویا این مهر نیز از فاضل هندی است.
در بالای ص2 دفتر گوشه راست مهر چهارگوش مالک نسخه اسدالله بن اسماعیل نقش شده و گویا همان کاتبی است که دنیاله یادداشت فاضل هندی فهرست آثار شهید را نوشته.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3520-3523.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: شهید اول در این کتاب از طهاره و صلوه و زکوه و خمس و بخشی از مسایل صوم سخن گفته است.
صحافي شده در اين جلد: الموجز الحاوی فی تحریر الفتاوی/ شیخ احمدبن محمدبن فهد حلی، ص 229-301.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): فقه
تاريخ: 20131126
محل و شماره بازیابی: 174195