انوار التنزيل و اسرار التاويل = تفسير البيضاوي (از: ناصرالدين ابوسعيد عبدالله بن عمر بن محمد بيضاوي شيرازي مشهور به «قاضي بيضاوي»)

نبذة عن كتاب انوار التنزيل و اسرار التاويل = تفسير البيضاوي (از: ناصرالدين ابوسعيد عبدالله بن عمر بن محمد بيضاوي شيرازي مشهور به «قاضي بيضاوي»)

شماره بازیابی: 447/1ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-3666‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: انوار التنزیل و اسرار التاویل = تفسیر البیضاوی [ نسخه خطی]/ از: ناصرالدین ابوسعید عبدالله بن عمر بن محمد بیضاوی شیرازی مشهور به «قاضی بیضاوی»
کاتب: : کاتب: حاجی سید مصطفی بن سید حسن دده بن سید محمد بن حسین صوفی
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: 1152ق.
نام خاص و کميت اثر: 61 (2الف – 62ب) برگ، 19 سطر
قطع:
؛21/5*16سم
؛خشتی.
يادداشتهاي کلي: باید افزود که این اثر نخستین بار در سال 1262ق / 1844م در لایپزیگ با عنایت دانشمند آلمانی H.O. Fleischer در دو جلد، سپس در سال 1263ق در بولاق، سال‌های 1268 و 1271ق به صورت سنگی در دهلی به اهتمام شیخ ظفرعلی، در سال‌هایا 1277 و 1282ق در لکهنو و بمبئی، در سال‌های 1270 و 1317ق در استانبول، در سال 1283ق در بولاق با تصحیح محمد الصباغ در 8 جلد، در سال‌های 1305، 1311، 1330 و 1344ق در قاهره و سرانجام در سال 1375ق در قاهره در دو جلد منتشر گردیده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله، عم یتساءلون اصله عن ما فحذف الالف کما مر و معنی هذا الاستفهام تفخیم شان ما یتساءلون عنه کانه لفخامته خفی جنه فیسال عنه و الضمیر لاهل مکه کانوا یتساءلون الرسول…».
2«… من الجنه و الناس، بیان للوسواس او الذی او متعلق بیوسوس … یعم الثقلین عن النبی علیه السلام من قرء المعوذتین فکانما قره الکتب الذی انزل الله تعالی کلها؛ تمت».
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز و بنفش؛ اندازه متن: 5/17*8سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی سفید نازک و ضخیم آهار مهره زده.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای تیره فرسوده مجدول، ضربی.
1روی آغازین برگ یک تعویذ به خط جدیدتری دیده می‌شود.
تفسیر القرآن الکریم = منتخب تفسیر النیشاوری
منتخب عجائب المخلوقات = معجزات النبی (ص)
السبعیات = معجزات النبی
فواید تفسیری و روایی
وضعیت استنساخ نسخه: محل کتابت نامعلوم است؛ رقم کاتب: «تمت هذه النسخه الشریفه المرغوبه من ید الضعیف النحیف السید الحاجی مصطفی بن السید حسن دده بن السید محمد بن حسن صوفی غفرالله له و لوالدیه و جمیع المسلمین آمین سنه 1152ق».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و حاشیه‌نویسی با نشان‌های «ع ع، سعدی، حنفی، صحاح، زهره الریاض، من اب، شیخ‌زاده، خلخالی، هندی، لباب، نیشابوری، تفسیر کبیر و …».
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر پشت جلد تملک «سید مصطفی … 1174ق».
يادداشت عمليات: اثرات اندکی از رطوبت روی برگ‌های نسخه مشاهده می‌گردد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 186 – 187.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تفسیری بسیار نفیس و ارزنده است و بنا به گفته‌ی استاد حجتی، باید آن را فشرده‌ای از کتاب‌های تفسیر الکشاف جارالله زمخشری (د. 538ق)، التفسیر الکبیر فخر رازی (د. 606ق) و تفسیر راغب اصفهانی (د. 502ق)، به اضافه نظریات شخصی بیضاوی دانست. تفسیر بیضاوی حاوی فنون مختلف علم و قواعد متنوع است که به علت پر محتوا بودن، به صورت کتاب درسی درآمد و قرن‌ها تدریس می‌شد و کاتب چلبی در کشف الظنون تعداد حدود 43 حاشیه و مرحوم آقا بزرگ تهرانی نیز در الذریعه حدود 23 تعلیقه برای این تفسیر بر شمرده‌اند. از تفسیر انوار التنزیل در کتابخانه نسخه‌های متعددی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به دستنویس‌های جدید به شماره‌های «15275»، «15890»، «10344/2»، «16128» و «17774» اشاره نمود و در ضمن، نسخه‌های متعددی را نیز آقایان علیرضا قره‌بلوط در خارج از کشور و محمدباقر حجتی در کتابخانه‌های ایران (213 نسخه) معرفی نموده‌اند. ناگفته نماند که نسخه‌ی حاضر تفسیر سوره‌ی نبا تا سوره‌ی ناس است. نسخه‌ای از تفسیر همین جزء در کتابخانه‌ی آیت‌الله مرعشی (ره) به شماره‌ی «190» و نسخه‌ی دیگری نیز در دارالکتب ظاهریه دمشق موجود است که مولف آن ناشناخته معرفی شده است و بدین وسیله تصحیح و استدراک می‌گردد.
صحافي شده در اين جلد: انوار التنزیل و اسرار التاویل = تفسیر البیضاوی/ ناصرالدین ابوسعید عبدالله بن عمر بن محمد بیضاوی شیرازی مشهور به «قاضی بیضاوی»
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): تفسیر اهل سنت
محل و شماره بازیابی: 1210831