اوائل المقالات(ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان مفيد بغدادي)

شماره بازیابی: 3864
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36178‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: اوائل المقالات/ ابو عبدالله محمد بن محمد بن نعمان مفید بغدادی
تاریخ کتابت: اوائل قرن 12 یا اواخر قرن 11ق.
قطع: ‮رقعی. ‭12‬*‭17/5‬سم. ‭20‬ص. ‭16‬س.‬
يادداشتهاي کلي: اوائل المقالات بارها در تبریز به چاپ رسیده.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله احمدالله علی نعمته و اعتصم به من خلافه… اما بعد اطال الله، بقاء سیدنا الشریف النقیب. انی مثبت فی هذا الکتاب ما اثر اثباته من فرق ما بین الشیعه و المعتزله و فصل ما بین العدلیه و بین الشیعه و من ذهب الی العدل من المعتزله… .
2… القول فی ابلیس… و هو مذهب الامامیه کلها و کثیر من المعتزله و اصحاب الحدیث. تم کتاب اوائل المقالات و الحمدلله رب العالمین.
نوع کاغذ:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:کاهی نازک آهار مهره شده.
تزئینات جلد:تیماج قرمز یک لا.
بر برگ اضافی آغاز نسخه چنین نوشته: «در سنه 1148 تحویل حمل روز سه‌شنبه هفتم ذیقعده هفت ساعت از روز گذشته واقع شد و در سنه 1151 در شنبه یازدهم شهر ذی الحجه نیم ساعت و کسری از روز گذشته».
در پایان این نسخه از اوائل المقالات دو زیادت است از سید شریف رضی و سید مرتضی و ملحق نخستین با این عنوان است:
«هذه الزیاده کان خرجها و سال الشیخ المفید ابا عبدالله محمد بن محمد بن النعمان تغمده الله برحمته السید الشریف الرضی ذوالحسین ابوالحسن محمد بن الشریف الاجل… ابی احمد الموسوی در این زیادت که سید رضی، گویا برای الحاق به اوائل المقالات، از افادات مفید فراهم آورده چهار مطلب تحقیق شده لقول فی العصمه و ما هی، القول فی ان النبی (ص) بعد ان خصه الله بالنبوه کان کاملا یحسن الکتابه، القول فی احساس الحواس، القول فی الاجتهاد و القیاس» در پایان بحث عصمت آمده: «و قد مضی ذکر ذلک فی باب عصمه الانبیا و عصمه نبینا و هی فی صدر الکتاب و هذا الباب ینبغی ان یضاف الی الکلام فی الجلیل».
عنوان زیادت دوم که از سید مرتضی است چنین است:
«فصل فی حکایات الشیخ المفید قال السید الشریف ابوالقاسم علی بن حسین الموسوی سمعت الشیخ ابا عبدالله یقول ثلاثه اشیاء لا تعقل و قد اجتهد المتکلمون فی تحصل معانیها من معتقدیها بکل حیله فلم یظفروا منها».
دیگر عنوان‌های مطالب این زیادت دوم (در ص 157: حکایت از مفید) چنین است:
«فصل قال الشیخ رحمه زعم البصریون ان القدره لا یصلح تعلقها بالموجود. قال الشیخ و قول المعتزله فی الوعید و من الحکایات عنه ایضا قلت للشیخ ان المعتزله و الحشویه یزعمون ان الذی نستعمله من المناظره شیء یخالف اصول الامامیه» و در پایان چند حدیث است به نقل از شیخ مفید».
نک: ذریعه، 2/ 237، 472؛ بروکلمان ذیل، 3/ 1201، (323)؛ و مقدمه شیخ الاسلام زنجانی بر چاپ، 1364؛ مجلس، ش 1/ 2833.
«باب القول فی الفرق بین الشیعه فیما نسبت به الی التشیع و المعتزله فیما استحق به اسم الاعتزال».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در 1350ق به دست مرحوم میرزا طاهر تنکابنی با نسخه‌ای مصحح مقابله شده است.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر یک برگ اضافی آغاز نسخه تملک محمدباقر بن محمدتقی (با همان خط شناخته شده مجلسی) و تملک محمدصادق بن حسن علی الماسی در 1233ق و تملک پسرش حسن علی بن محمدصادق (بالارث) و نیز مهری با نقش «بود موالی آل علی ابوالقاسم بن محمدتقی» دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4894.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در عقائد امامیه و فرق آنان با دیگر عدلیه و این است عنوان نخستین باب آن:
تاريخ: 20140315
محل و شماره بازیابی: 125903