تحفه سلطانی (از: شیخ جعفر بن عبدالله بن ابراهیم کمره‌ای اصفهانی (-1115ق.).)

شماره بازیابی: ‭2822/2‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19879‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: تحفه سلطانی [نسخه خطی]/ از: شیخ جعفر بن عبدالله بن ابراهیم کمره‌ای اصفهانی ( -1115ق.).
تاریخ کتابت: 1224 و 1226ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 57-208.
قطع: خشتی. 15*21سم. 364ص. 17س.
يادداشتهاي کلي: در فلسفه طبیعی و الهی.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1دیباچه: (ص 57-61) (بسمله) جواهر کلمات طیبه حمد و سپاس که آغاز امور عامه ناس از تجی بآن زیور خیر انجامی گیرد و زواهر فقرات زاهره شکر بیقیاس که خواقیم اعمال شریعت اساس از تزئین بآن پیرایه تمامی پذیرد. نثار بارگاه علیم حکیمی است که بحکمت آموزی علم نامتناهی انبیا و مقربین را عالم بحقایق اشیاء کماهی نموده… و از فروغ ذات جهان پیرای ابدی الظهورش نور وجود جهانیان در عدم آباد امکان بر ماده صوره پذیر این و آن پرتو افکن بدایع آثاری که بر لوح محفوظ تقدیر ازل نقش بندی صور نو علیه مادیات مطابق مقتضای حال مواد کائنات نموده…
2… و چون این کتاب مستطاب بیمن فرمان [واجب] الاذعان آن رونق افزای دین و ایمان سمت تالیف یافته لهذا بعد از اتمام، موسوم به تحفه سلطانی و هدیه مجلس بهشت آئین خاقانی گردید امید که… مطلع انوار پسندیدگی و استحسان گردد و الله الهادی… و هو المعین فی کل باب.
1آغاز کتاب: (بسمله) لک الحمد یا الهی و منک الاعانه… مقدمه در تعریف حکمت علمی است که به او حاصل می‌شود کامل شدن قوه نظریه و قوه عملیه بقدر طاقت بشریه…
2… و راه تاویل به این امور دادن از جاده دین قویم بیرونست. حق تعالی همه مومنین را توفیق سلوک راه حق و نعمت طاعت در دنیا و آسانی عقبات آخرت… روزی کند بمنه وجود و کرمه.
نوع کاغذ:فرنگی شکری رنگ آهار مهره شده.
تزئینات جلد:تیماج مشکی یک‌لا.
نک: دانشگاه، 12/ 2611-2612؛ اعیان الشیعه، 15/ 478-479 و 16/ 3-7؛ معجم المولفین، 30/ 140-141.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: شیخ جعفر حویزی کمره‌ای از شاگردان محمدباقر سبزواری و آقا حسین خوانساری و داماد او بوده و خوانساری، دانش و فضیلت او را می‌ستوده در اصفهان شیخ الاسلام و قاضی بوده (و به نوشته روضات) ریاست شیعه را داشته است. مولی محمدامکل پدر وحید بهبهانی، اردبیلی (صاحب جامع الرواه) و سید صدرالدین قمی نزد او شاگردی کرده‌اند. از تالیفات او آنچه در مراجع یاد شده یکی حاشیه روضه البهیه (شرح لمعه) است (نسخه‌ای از آن در مجموعه کتب اهدایی امام جمعه خویی به کتابخانه مجلس موجود است و با ش 89-خ در ج7 معرفی شده). دیگری رساله‌ای کوچک در حکم ولایه وصی بر نکاح صغیر، دیگر ذخائر العقبی در تعقیبات نماز (نام این کتاب را عمر رضا کحاله در معجم المولفین ذخائر العقبی فی التعقیبات علی روضات الجنات) یاد کرده و این سهو القلم ناشی از عبارت امین عاملی است در اعیان الشیعه، که مدرک عمر رضا کحاله بوده،… عاملی پس از ذکر نام ذخائر العقبی گوید: «فی روضات الجنات لم یکتب مثله» و این عبارت در معجم المولفین بدین صورت کمتر ملاحظه گردید تحریف شده. یکی دیگر از تالیفات شیخ جعفر که خوانساری یاد کرده و امین عاملی و صاحب نجوم السماء و قمی در فوائد الرضویه نقل کرده‌اند، رساله‌ای است فارسی در حکمت طبیعی و الهی (شاید همین تحفه سلطانی) و در هیچیک از مراجع که یاد کردیم برای این رساله نامی گفته نشده و تالیفی به نام تحفه سلطانی از او یاد نشده است. در ذریعه و کشف الحجب نیز تحفه سلطانی نیامده. در هر حال تحفه سلطانی کتابی است جامع و موجز در فلسفه، شامل بخش طبیعی و الهی (و بخش الهی آن شامل نبوت و امامت است). مولف در مقدمه مبسوط کتاب از شاه سلطان حسین صفوی یاد کرده و تقسیمات حکمت را بیان داشته و پس از پایان دیباچه کتاب را با سرآغاز و مقدمه‌ای جداگانه شروع کرده و در مقدمه تعریفات حکمت را آورده است. سپس کتاب را در دو بخش کرده. بخش طبیعی و بخش الهی و هر بخش شامل چند مقصد و هر مقصد دارای چند فصل و بحث است. مولف در بیشتر مباحث نخست ادله مشائیان و اشراقیان و فرق متکلمین را با اختصار نقل می‌کند ولی خود از مقادات دلیل‌های نقلی و شرعی پیروی می‌کند و سخن متکلمین و حکما را بیشتر مردود می‌داند. در کنار یکی از صفحات این نوشته (که نقل از سخن مولف است) دیده می‌شود: «آخوند مولانا میرزا شیرازی می‌فرمودند در مدرس که شیخ اشعری فرق نکرده است میان آنکه کسی گلابی بریشش باشد یا آنکه سگ بریشش بشاشد» از این نوشته پیداست که مولف در درس ملا میرزا نیز حضور یافته (هرچند در مراجع دیده نشد). در کتابخانه مرکزی دانشگاه نسخه‌ای از این تحفه سلطانی با ش 3605 موجود است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ تحریری.
صحافی و دسترس پذیر بودن اثر: ‏
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1شامل 3 کتاب در فاصله میان ش 2 و 3 دو صفحه سفید است. در کنار صفحات ش 2 سقطات نسخه جبران شده. ‏
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: خط و مهر آقا علی مدرس بر پشت برگ نخست دفتر دیده می‌شود.
موسسه اي که فيلد به آن مربوط مي شود: ‏
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3852-3854.
صحافي شده با: هدایه الطالبین 496388
تاريخ: 20130702
محل و شماره بازیابی: 127780