تقسیم العلوم و کشف المکنون (اسماعیل بن محمد بن حامد تمیمی)

نبذة عن كتاب تقسیم العلوم و کشف المکنون (اسماعیل بن محمد بن حامد تمیمی)

شماره بازیابی: 3995/22
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-36584‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: تقسیم العلوم و کشف المکنون [نسخه خطی]/ اسماعیل بن محمد بن حامد تمیمی
تاریخ کتابت: حدود قرن 10ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 126 – 145.
قطع: ‮خشتی. ‭50‬*‭21‬سم. ‭175‬ص. ‭15‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:کتاب فیه تقسیم العلوم و اثبات الحق و کشف المکنون تالیف اسماعیل بن محمد بن حامد التمیمی الداعی المشخص ذی مصه الممتص علمه من قائم الزمان حمزه ابن علی بن احمد هادی المستجیبین توکلت علی مولانا… و توسلت الیه بولیه قائم الزمان حمزه بن علی الحمد لمعل عله العلل و ازل الازل… .
انجام:… تم کتاب تقسیم العلوم و اثبات الحق و کشف المکنون و کان فراغه سلخ المحرم الثالث من سنین ظهور عبد مولانا و مملوکه هادی المستجیبین المنتقم من المشرکین بسیف مولانا سبحانه استعین.
تزئینات متن:عناوین کتاب‌ها با قلم قرمز و در لوحه‌ای است دارای نقاشی بسیار ساده.
تزئینات نسخه:صفحات دارای جدول با یک دو قلم قرمز و سیاه.
بین سطور نیم صفحه آخر (اشعار) را با دائره‌های کوچک و زرد رنگ که در آنها با قلم سیاه ستاره ترسیم شده تزیین کرده‌اند.
نوع کاغذ:ضخیم فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی مشکی سجاف عطف و حواشی قرمز.
در کنار پاره‌ای از صفحات و پائین سطور آنها توضیحاتی کوتاه به قلم قرمز کاتب نوشته است.
حاشیه برگ اول وصالی شده.
ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 5086.
«ان الناطق و الاساس و ان کانا اقوی من جمیع من تقدم لم یعرفوا المولی جل ذکره و لو عرفوه لکان بین ایدیهم ظاهرا مکشوفا لکنه بحکمته احتجب عنهم… فلما اوجبت الحکمه ذلک و قرب ظهور المولی جل ذکره بالصوره البشریه الملکیه العالیه… اوجب ظهور العقل الکلی و حجته لیشدوا امر الناطق غیر انهم لم یدخلوا تحت شریعته و لم یقبلوا من دینه… و انما کان محمد قد انتسب الیه بحد التربیه و کذلک الاساس انتسب الیه بحد التربیه و الا لیس هو ابالناطق الجسمانی ولا الاساس لان الناطق الجسمانی کان میلاده فی جبال الشام و تربی مع القوافل… و الاساس کان میلاده بمکه، مولف در مقدمه تصریح می‌کند که تالیف این کتاب به امر قائم الزمان حمزه بن علی بوده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1حرف (ص) در کلمه «صدق» و تمام مشتقات در سراسر نسخه‌ها با (س) نوشته شده.
يادداشت عمليات: در برخی از برگ‌ها لکه‌های رطوبت و گاه لکه‌های چرکین دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: اهلورث، 4339.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: این کتاب اصول معتقدات فرقه (معروف به دروز) را که قائل به تالیه الحاکم بالله‌اند بیان دارد. در این رساله نخست علم پنج قسمت شده دو قسمت علم دین دو قسمت علوم طبیعی و درباره قسم پنجم می‌گوید: «هو اجلها و اعظمها قدرا و هو القسم الحقیقی الذی هو المراد و الیه الاشارات» و من اجله قام الدار و ظهر مابین اهلها امر مولانا الحاکم علم دین را به ظاهر و باطن تقسیم کرده و پیغمبران اولوالعزم از نوح تا محمد بن عبدالله (ص) را ناطق (یعنی صاحب علم ظاهر) می‌داند که هر یک اساسی دارند و اساس ناطق پنجم علی بن ابی‌طالب (ع) است و تفاوت این اساس ناطق پنجم با اساسان پیشین در بقاء معنویت این اساس است تا دوره ظهور ناطق ششم یعنی محمد بن اسماعیل پس از او نیز ظهور ناطق و اساس ادامه یافت تا دور احمد بن حسین بن محمد بن عبدالله بن میمون قداح رسید. مولف کتاب می‌گوید این همه ناطق و اساس که ظهور کردند همچون جسمی کامل اما بدون روح بودند زیرا معرفت توحید مولی (الحاکم بالله) نداشتند:
صحافي شده با: مجموعه رسائل دروز1094947
تاريخ: 20141116
محل و شماره بازیابی: 114999