جمل الاعراب (خليل بن احمد فراهيدي ازدي (100-170ق.))

شماره بازیابی: ‏‫8812/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫ ‏‫10-9357
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: جمل الاعراب [ نسخه خطی]/ خلیل بن احمد فراهیدی ازدی (100-170ق.)
محل کتابت: محل کتابت: قریه ولوئه
کاتب: : کاتب: علی‌اکبر بن ملا بابا بن ملا نصیر ولوئی
تاریخ کتابت: تاریخ کتابت: چهارشنبه 15 ربیع‌الثانی 1245ق.
نام خاص و کميت اثر: 1پ – 24ر
قطع: ؛‏‫67، یک برگ، 11*17سم، 16س، 7*12سم.
يادداشتهاي کلي: کاتب ابتدای رساله اول و دوم و سوم نوشته این مجموعه را برای استفاده خودش کتابت کرده است.
کاتب در انجامه اشارهای به آمدن وبا در محرم تا غره رمضان 1245ق. در شهرهای طبرستان و دامغان و سمنان و شهرهای نزدیک بدانها کرده و دعا نموده که این آزار وبا از میان مسلمانان بیرون برود و بین دیگر کشورهای دشمن خدا و رسول انداخته شود.
2فما یقوم بمعنی من مثل قوله تعالی فما یکذبک بعد بالدین و قس علی ما بینت لک ان شاء‌الله تعالی.
3و هذا ما وجدنا مکتوبا و الحمدلله علی اتمامه و کماله و صلی‌الله علی محمد المصطفی صلی‌الله علیه و اله و سلم در چهارشنبه پانزدهم شهر ربیع‌الثانی در قریه ولو در زمانی که به سبب آزار وبا شخصه در بالا ولویه که زوجه محمدحسن طایفه اکرادی بوده است تلف شده صورت اتمام پذیرفت… بالا پویه و غیره که احتمال افتادن وبا در آنجاها نبود افتاد.
این رساله در زمانی که وبا آسیب زیادی رسانیده بود و زوجه محمد‌حسن طایفه اکرادی تلف شده بود کتابت شده است.
تزئینات متن:عناوین و نشانیها شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی نیلی آهار مهره.
تزئینات جلد:تیماج زیتونی مجدول یک‌لا. قطر: 1/1.
در صفحه عنوان فهرست رساله‌های مجموعه.
پایان رساله اول یادداشت سید محمد مشکوه که این نسخه را با نسخه‌ای به خط فخر‌الدین بن میرزا محمد‌مهدی بن ملا محمد‌باقر فشارکی اصفهانی نوشته شده در 25 رجب 1315ق. سنجیده و تمامی اختلافات صحیح و غلط را در هامش صفحات یادداشت کرده است.
جزوها 8 برگی.
2عناوین پیش از شنگرف نویسی به خط مشکی ریز درحاشیه‌ نوشته شده بود.
باب جمل النصب (48 وجه)، باب جمل الرفع (28 وجه)، باب جمل الجر (7 وجه)، باب جمل الجزم (11 وجه)، باب جمل الالفات(22 نوع)، باب جمل اللامات (30 نوع)، باب جمل الهاءات (9 نوع)، باب جمل التاءات (14 نوع)، باب الواوات (10 نوع)، باب جمل اللام الفات (12 نوع)، باب جمل الماءات (14 نوع).
اوراق عتیق، ج 1، ص 107؛ آستان قدس، ج 12، ص 63؛ دانشگاه تهران، ج 7، ص 263؛ ملک، ج 5، ص 50(با نام کتاب فی النحو از ناشناس)؛ بروکلمان، ج 2، ص 132.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله رب العالمین و الصلوه و السلام علی محمد و آله. اما بعد قال الخلیل بن احمد ره هذا کتاب جمل الاعراب اذ کان جمیه النحپ فی الرفع و النصب.
وضعیت استنساخ نسخه: نام کاتب ابتدای همه رساله‌ها و مخصوصا برگ 30پ آمده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلییق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1صفحه عنوان نسخه یادداشت تصحیح و مقابله نسخه از سید محمد مشکوه در 21 ذیحجه‌الحرام 1382ق. و یک رباعی به خط علی‌اصغر بن اسد‌الله موسوی هزار‌جریبی در 1245ق. که زلزله بسیار شدیدی آمده بود.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
ابتدا و انتهای نسخه مهر مستطیل بزرگ به سجع: این کتاب مستطاب داخل کتابخانه جناب میرزا محمد خان مستوفی شد. با نشانی شیر و خورشید در بالای آن.
بالای برگ اول نسخه مهر مستطیل: الواثق بالله الغنی عبده علی‌اکبر 1249ق.
و مهر بیضوی: عبده علی‌اکبر 1240ق. که مهر کاتب است و مهر او در برگهای 25پ و 31ر و 67ر هم نقش بسته است.
خریداری از سید محمد مشکوه در خرداد 1344ش.
يادداشتهاي مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمايه هاي داخل اثر: فهرست ابواب آن چنین است:
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 28.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رساله مختصری در نحو عربی همراه با احتجاجات قرآنی و شواهد شعری. در این رساله اقسام چهارگانه اعراب جمله‌ها و جمله‌هایی که با حروف «الف» و «لام» و «هاء» و «تاء» و «واو» و «لا» و «ما» آمیخته بررسی شده است.
صحافي شده با: مجموعه962233
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): نحو
تاريخ: 20110718
محل و شماره بازیابی: 162125