جنگ نظم و نثر

شماره بازیابی: 17012
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‏‫10-12480
زبان اثر: 138
عنوان و نام پديدآور: جنگ نظم و نثر [نسخه خطی]
محل کتابت: محل کتابت: اصفهان
کاتب: ، کاتبان جنگ: صائب، مهدیقلی، محمدعلی طبیب، محمدمومن طبیب، میرعارف کاشی، طاهر نقاش، حکیم عمادالدین محمود
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: 1072، 1092، 1096، 1103، 1157، 1212.
قطع: 374ص ؛ قطع: 15*25.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1ای گل ترا اگرچه که رخسار نازکست/ رخ بر رخش مدار که آن یار نازکست…
2مفتخر و سرافراز فرمایند تا بعد از سعادتمندی بجان داشته بتقدیم رساند.
تزئینات متن:سرفصل‌ها و نشان‌ها به شنگرف.
رنگ مرکب:مشکی.
تزئینات جلد:چرم سرخ رنگ.
برخی از این مطالب به خط خود شاعران و مولفان است، مثل چندین غزل از صائب تبریزی به خط خود وی (ص 2-11).
در مواردی نیز گلچین اشعار به صورت موضوعی است، مثل گلچین ابیاتی از صائب که در همه آنها اشاره به اعضا و اندام معشوق شده است (ص174-177).
گاهی این ابیات گزیده در حد یکی دو بیت است و گاهی چندین صفحه متوالی را شامل می‌شود مثل ابیاتی از آقا شاپور [تهرانی] (ص 188-199) و ابیاتی از مولانا عبدالرزاق فیاض گیلانی (ص 200-205).
نیز اکثر سروده‌های معاصران جامع جنگ به شیوه شایع در آن زمان به سبک هندی یا اصفهانی سروده شده است. بر این اساس مولف به احتمال قوی اصفهانی الاصل یا مسکن بوده است.
و با توجه به نسخه‌های طبی در این جنگ و اشعار منقول از حکما و اطبا، و آثار کتابت شده از خط این و آن طبیب می‌توان به این نتیجه نزدیک شد که جامع جنگ خود طبیب یا مطبب بوده و به این علم علاقه و با عالمان این حوزه حشر و نشر داشته است.
در مواردی که شاعر از معاصران مولف بوده و معمولا جامع برای ایشان دعای سلامتی و طول عمر کرده است در این معرفی به عنوان معاصر جامع مشخص شده‌اند. در مواردی هم که نوشته به خط خود شاعر است طبیعی است که شاعر یا معاصر جامع بوده یا مالکان بعدی جنگ.
علاوه بر مطالب ادی و اخلاقی و احادیثی که در این جنگ آمده به مطالب تاریخی و برخی فواید پزشکی هم برمی‌خوریم که در پی آمده است.
چندین غزل از صائب تبریزی، ص 2-11.
اشعاری از عمعق بخارایی، مجدوب، ملا وارث قمی…، ص 12-13.
رباعیاتی از میرمحمدباقر، ناصحا…، ص 15.
رباعیات بابا افضل کاشانی، ص 16-24.
ابیاتی از صفی، عرفی، آقا علی تبریزی…، ص 24-25.
شعری عربی از قابوس بن وشمگیر…، ص 26.
غزلیات میرنجات، ص 27.
رباعیات حیرتی کاشی، ابوتراب بیک، خضری…، ص 28.
اشعاری از صامع کرمانی، ملا غروری…، ص 29.
غزلیات مجذوب، ص 30.
ابیاتی از اقدسی مشهدی، نظر مشهدی…، ص 31.
اهلی شیرازی، میرزا جانی، فهمی کرمانی…، ص 32.
میرزا محمدابراهیم، میرعیسی علی جربادقانی…، ص 33.
غزلیات میرزا محمدابراهیم، ص 34-37.
ابیاتی از شیدا، صائب، شکوهی همدانی، شفایی…، ص 38.
ابیاتی از نظامی، امیرخسرو، والهی…، ص 39.
ابیاتی از درویش کامل بلخی، ص 40.
ابیاتی از سلطانعلی بیک، ص 41.
ابیاتی از میرزا محمدسعید، ص 41.
ابیاتی از سلمان ساوجی، خضری لاری…، ص 43.
ابیاتی از کمال‌الدین اسماعیل…، ص 44.
ابیاتی از ملا محمدطاهر، خالو سنجر، فسونی، ص 45.
ابیاتی از میرزا طاهر وحید، ص 46.
ابیاتی از سلطانعلی بیک، علیقلی بیکا، سعدی، ص 47.
ابیاتی از مغربی، آقا رضی، مرشد شیرازی…، ص 48.
ابیاتی از آخوند ملا علیرضا، ص 49.
ابیاتی از بنده علیرضا تجلی، ص 50.
ابیاتی از میرزا جلال، ظهوری، مولوی، حکیم رکنا…، ص 51.
مناقب علی بن ابی طالب به نقل از الصحاح، ص 52.
احادیثی منقول از کافی، ص 54.
سواد یک حکم حکومتی، ص 55.
مطالب کوتاهی منقول از عجایب المخلوقات و…، ص 56.
اشعاری از امیرالمومنین، ابن المعز، ص 57.
ابیاتی از اهلی شیرازی، ص 58.
اشعار محتشم، ص 59.
گلچینی از روایات و احادیث، ص 60-63.
صورت کتابت فضلای ماوراءالنهر که در جواب کتابت فضلای مشهد نوشته‌اند، ص 65-74.
خطبه‌ای از نهج‌البلاغه، ص 74.
مرهم بواسیر، ص 74.
ابیاتی از ظهیر، ص 78.
داستان حضرت ادریس و…، ص 79-80.
مختارات من توریه موسی (ع)، ص 80.
مختارات من صحف ابراهیم (ع)، ص 80-84.
بحر طویل و اشعار دیگر از میرسید علی عرب متخلص به مهری…، ص 84-88.
ابیاتی از محمدقلی سلیم، ص 88.
قصیده راییه‌ای از ظهوری و…، ص 90-91.
ابیاتی از نادم، اوجی، آذری، ابن یمین…، ص 92-93.
ابیاتی از مولانا عبدالرزاق، ص 94-95.
ابیاتی از محمدقلی سلیم در وصف کشمیر، ص 98.
ابیاتی از یارمحمدخان والی بلخ، سرایی، شانی…، ص 100-101.
ابیاتی از جامع کرمانی، ملا غروری، ص 102.
ابیاتی از قصیده راییه‌ای از سلطان، ص 104-106.
مثنوی قهوه‌خانه، ص 106-107.
ابیاتی از طوقی تبریزی، نورس، محمدباقر…، ص 108-109.
قصیده معروف میرفندرسکی، ص 110.
چند رباعی از میرزا طاهر، ص 111.
چندین رباعی، غزلواره و تک‌بیتی از میر شیخ کاشی، ص 112-113.
دو رباعی منسوب به ابوسعید ابوالخیر با ذکر خواص آن، ص 114.
یک تک‌بیتی به زبان محلی از عبدالقدوس مهرودی، ص 115.
منشآت فارسی در آداب سلوک، ص 116-117.
ابیاتی از میرزا محمدسعید، ص 118-126.
چند رباعی و تک بیت از شاه نعمت‌الله ولی، شیخ اوحدالدین کرمانی…، ص 126.
چند غزلواره و رباعی از محمدعلی طبیب ابن محمدسعید، ص 127-128.
غزل‌ها، رباعی‌ها و ابیاتی از آقا شمس، ص 129-132.
اشعاری از میرزا محمدمومن طبیب، ص 133-135.
چند غزل از عارف ؟، ص 135-136.
ابیاتی از ملا عبدالله، محمد محی‌الدین قطب، ص 136.
دو غزل از بدرالدین محمد نجیب کاشی، ص 138.
ابیاتی از غافلا، میرزا مظفر منجم، نجف‌قلی بیک دانی…، ص 140-141.
ابیاتی از فارس، ص 142-143.
ابیاتی از تراب نقاش، رضی، میلی، شفایی، شیدا…، ص 144-146.
حدیثی منقول از امیرالمومنین…، ص 147.
ابیاتی از واله اصفهانی، ص 148.
چند غزل از نطنزی…، ص 149-150.
طرز تهیه داروی شکستگی دست با استفاده از تخم مرغ، ص 150.
چند غزل از میرعارف کاشی، ص 152-153.
جداول احکام نجومی، ص 156-157.
اشعاری از میر صیدی، ص 158-167.
اشعاری از ملا نوعی خبوشانی، ص 168-170.
نظر شیخ محمدعلی حکیم درباره تقوی و جوانمردی…، ص 170.
ابیاتی از رفعتی، ص 171.
مخمسی از گنجی یا کنجی در تضمین غزل حافظ، ص 172.
گلچین ابیاتی از صائب، ص 174-177.
چند غزل از طاهر نقاش، ص 178-180.
اشعاری از باقی به قلم شاعر، ص 181-183.
اشعاری از میرزا داود، ص 184.
جدول احکام سکز یولدوز (هشت ستاره) من قول الحکما، ص 185.
ابیاتی از شانی تکلو، صالحا، نیکی، صفاهانی، ص 186.
جدول وضع بیت‌الله المعظم و معرفه القبله، ص 187.
ابیاتی از آقا شاپور [تهرانی]، ص 188-199.
ابیاتی از مولانا عبدالرزاق فیاض گیلانی، ص 200-205.
مسائل طبیعی از ارسطو، ص 206-208.
فواید طبی درباره سپرز، بواسیر، جراحت، بارداری…، ص 209-210.
سه قصیده دالیه و راییه و فاییه/ رضی‌الدین حسینی قارونی، ص 212-219.
سه قطعه بسیار زیبا در راستی و توکل، ص 220.
در بیان سرور نفس هنگام نزول خورشید در برج حمل، ص 221.
انشای ملا طغرای مشهدی در اظهار شمه‌ای از صفات میرزا سعید، ص 222.
الهیه ملاطغرا، ص 23-228.
چهار کلمه رمزگونه شبیه حروف ابجد، ص 228.
ابیاتی از مغربی، نجاتی، ص 229.
انشای فخرالدین مغربی، ص 230-231.
فایده عرفانی در مکاتبه میان شیخ ابوسعید و ابن‌سینا، ص 231.
ابیاتی مخصوص آغاز سخن در توحید و صفات خداوند و…، ص 232-237.
رساله آغاز و انجام یا مبدا و معاد/ خواجه نصیرالدین طوسی، ص 239-252.
دعای اسماء الحسنی، ص 254-255.
طلسم رفع درد اسب، ص 255.
تعلیقه توبیخیه از عقلاء سالف، ص 256.
قصیده مشهور محتشم کاشانی با ردیف آفتاب، ص 257-258.
انشای ادبی که به رفیقی نویسند و…، ص 259.
نامه‌ای خطاب به میرزا محمدقاسم …، ص 260.
آداب قلم تراشیدن به نقل از امام جعفر صادق(ع)…، ص 262.
احادیث و روایاتی چند به عربی، ص 262-263.
افسون درد دندان، ص 263.
فوایدی در خواص حروف و اسما و ادعیه و اوراد و آیات، ص 264-265.
طرز تهیه حب سلطانی و فواید طبی دیگر، ص 266.
بخشی از کتاب خواص ابن بختیشوع در طب، ص 267.
روایتی در زهد و ورع امیرالمومنین (ع)، ص 268.
اعتقادات خواجه نصیر، ص 270-271.
رساله خواص الحروف منسوب به امیرالمومنین، ص 274-274.
رساله خواص الحروف دیگر، ص 274-276.
رساله خواص الاسماء، ص 277.
دستورالعمل جهت [درمان] مبروص، ص 278-279.
چند غزل از [ارسلان] تبریزی، ص 284.
قطعه‌ای به زبان عربی شامل ماده تاریخ وزارت میرزا محمدطاهر/ آقا محمدمسیح، ص 285.
دو غزل/ احتمالا از فیض، ص 286.
طلسم جلب محبت، ص 286.
شعری با صنعت تکرار کس و بی‌کس، ص 287.
حدیث قدسی در شان و منزلت امیرالمومنین، ص 287.
رساله‌ای عرفانی از صفی‌الدین محمدحسینی، ص 290-292.
دعای اسماء الحسنی، ص 293-294.
جداول رمل، ص 295-299.
سواد فرمانی خطاب به فتحعلی خان سردار لشکر، ص 300-302.
قصایدی از مخلص کاشانی در نعت نبی و منقبت مولای متقیان…، ص 302-308.
تتمه غزل فیض، ص 309.
چند غزل از صائب، ص 309-310.
مثنوی در معجزه امام محمدباقر(ع)، ص 311.
قصایدی در منقبت ائمه معصومین، ص 311-314.
چند غزل از صائب، ص 315-317.
دو غزل از دختر اورنگ زیب و صفی‌قلی بیک، ص 318.
منشآت، ص 320-321.
غزلیات از قانع، ص 322-325.
منشآتی در نعت نبی(ص) و…، ص 326-332.
چند غزل از اهلی، ص 333.
منشآت گوناگون، ص 339-354.
قصایدی در منقبت مولای متقیان(ع) از محتشم کاشانی، ص 355-375.
منشآت، ص 320-321.
غزلی از فیض، ص 360.
دعای عدیله، ص 360-361.
سه غزل از طبیب به خط شاعر، ص 362.
عریضه بی‌نقطه‌ای که میرزا مهدی نوشته، ص 363.
غزلی از امیدی، ص 364.
قصیده‌ای از محتشم کاشانی در منقبت مولای متقیان، ص 365-368.
منشآت، ص 369-374.
وضعیت استنساخ نسخه: بسیاری از مطالب این جنگ در اصفهان کتابت گردیده مثل الهیه ملاطغرا (ص 223-228) و رساله خواص الحروف منسوب به امیرالمومنین علی(ع) که از روی نسخه به خط حکیم عمادالدین محمود نقل شده است (ص273-274).
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:خط مجموعه: نسخ، نستعلیق، شکسته نستعلیق، تحریری.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 3در صحافی صورت‌گرفته، برخی اوراق جابجا شده، مثلا جداول احکام نجومی که طبیعتا می‌بایست کنار هم قرار می‌گرفت به صورت جدا از هم دیده می‌شود.
يادداشت عمليات: به احتمال اوراقی نیز از آغاز و انجام نسخه افتاده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/ 47، صفحه 135-142.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: بیاض ارزنده‌ایست از قرن یازدهم و پس از آن که در آن نمونه‌هایی گلچین شده از متون منثور و سروده‌های شعرای درگذشته و معاصر جامع جنگ و مالکان بعدی این بیاض فراهم آمده است، که اسامی برخی از ایشان در منابع یافت نشد. همچنین در این جنگ رسائلی نیز درج شده مثل «رساله آغاز و انجام» یا «مبدا و معاد» خواجه نصیرالدین طوسی (ص 239-252.
صحافي شده در اين جلد: غزلی از مولوی، و چند رباعی از خواجه نصیر، ص 1.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): ادبیات، تاریخ و طب
تاريخ: 20120502
محل و شماره بازیابی: 1208177