جوامع الحکایات و لوامع الروایات(از: نورالدین یا سدیدالدین محمدبن محمدبن عوفی بخاری حنفی (7ق.))

نبذة عن كتاب جوامع الحکایات و لوامع الروایات(از: نورالدین یا سدیدالدین محمدبن محمدبن عوفی بخاری حنفی (7ق.))

شماره بازیابی: 681
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-33215‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: جوامع الحکایات و لوامع الروایات/ از: نورالدین یا سدیدالدین محمدبن محمدبن عوفی بخاری حنفی (7ق.)
قطع: ‮رحلی. ‭24/5‬*‭34‬سم. ‭242‬گ. ‭29‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:حمد و ثنا مبدعی را که از بدایت صباح وجود تا نهایت رواح عدم حرج (هرج) در حد پادشاهی اوست و شکر و سپاس موجدی را که از پیشگاه عقل تا پایگاه طبع هر که هست در تحت اوامر و نواهی او…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف صاحب تذکره لباب الالباب و از فضلاء اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم هجری بوده و در فتنه مغول از خراسان به بلاد سند شتافته و به ملازمت ناصرالدین قباجه پیوسته و کتاب لباب الالباب را به نام عین‌الملک فخرالدین حسین اشعری وزیر او تصنیف کرده است، در 625ق سلطان شمس‌الدین ایلتمش نا ناصرالدین قباجه محاربت آغازید، ناصرالدین در قلعه بکر مغلوب گشت، عوفی از جمله محصورین قلعه مزبور و از جانب ناصرالدین به تالیف جوامع الحکایات مامور بود، پس از فتح بکر کتاب را به اسم نظام‌الملک محمدبن ابی‌سعید جنیدی وزیری سلطان ایلتمش موشح ساخت چنان که خود گوید: «و در این حال مولف این مجموع دران حصار محصور بود و رهین محن نامحصور و از قبل ملک ناصرالدین به تالیف این حکایات و ترتیب این روایات مامور مهندس فکرت بناء این را تمهیدی داده بود اما شرفات این تشییدی نیافته که ناکاه کنکره قصر حیوه ناصری بزلزال زوال کرفتار شد و این مجموع نامرتب و این ابواب نامهذب بماند».
وضعیت استنساخ نسخه: در آخر نسخه تاریخ کتابت را سیاه کرده‌اند و عبارت «در عاشر رجب سنه ثلاث ثمانین و ثمانمائه» الحاقی است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:مختلف. بعض جاها محو محکوک.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1283-1284.
نک: ترجمه عوفی در مقدمه لباب الالباب نگارش آقای میرزا محمدخان قزوینی و به کتاب تتبعات و تحقیقات راجعه به جوامع الحکایات تالیف دکتر محمد نظام‌الدین معلم دارالفنون حیدرآباد دکن از مطبوعات اوقاف گیب چاپ لندن (1929م.) و جلد دوم فهرست کتب فارسی موزه بریتانی، ص 749و 750 و ش 391 ذیل فهرست مزبور.
جوامع الحکایات از کتب سودمند و معتبر زبان فارسی و گنجینه فواید اخلاقی و ادبی تاریخی است، عوفی در این کتاب از تاریخ ابوالفضل بیهقی حکایات و سوانح متعدد نقل کرده و از قراری که دکتر محمد نظام‌الدین نشان می‌دهد، قسمت مهم از اخبار مجلدات دیگر تاریخ بیهقی در جوامع الحکایات موجود است.
این کتاب مشتمل بر چهار «قسم» و هر قسم حاوی 25 باب است که مجموع موضوعات یک صد باب می‌شود و در خاتمه ابواب از آغاز تا انجام مدح ابوسعید جنیدی وزیر مذکور است، این نسخه شامل قسم اول است، و «باب بیست و پنجم در ذکر لطایف زیرکان و عاقلان روزگار» در آن موجود نیست و به علت موریانه‌خوردگی و ترمیم اوراق مقداری از مطلب کتاب نابود شده. در یک نسخه کامل جوامع الحکایات به خط حسن بن سید امیر کیاء لاهیجی که در 1018ق. نوشته شده ابتدای کتاب چنین به نظر رسید:
شکر و سپاس صانعی را که از ابتدای صباح وجود تا منتهای رواح عدم هرچه هست در شست تدبیر اوست» ابتدای اقسام دوم و سوم و چهارم کتاب و خاتمه آ» را برای تکمیل فایدت در این جا درج می‌کنیم…
آغاز قسمت دوم: سر دفتر مکارم اخلاق و محاسن سیر حیاست که اصل درخت ایمان و دوحه اغصان اسلامست و مصطفی صلی الله علیه و اله و سلم در فضایل او مبالغت فرموده…
آغاز قسمت سوم: شکر و سپاس و حمد بیقیاس پروردکاری را که برید وهم در سیاحت ساحت عظمت او کام برنتواند کرفت و درود بر سیدی که طاوس فکر رد پرواز هوای وصف او قوادم و خوافی بازنتواند کرد… چون بمدد و املای دولت خداوند خواجه جهان و دستور صاحبقران نظام‌الملک… ابوالمفاخر محمدبن ابوسعد الجنیدی دو قسم از کتاب جوامع الحکایات و لوامع الروایات که مشتمل بود هر قسمی بر بیست و پنج باب به تحریر پیوست قسم سوم در بیان طبایع و اخلاق مذموم که در جبلت ادمی مرکوزست ابتدا کرده آمد…
آغاز قسمت چهارم: جوامع این حکایات محمد عوفی گوید شهاب‌الدین خیوقی که وکیل در سلطان سکندر بود به خدمت شیخ الشیوخ مجدالدین بغدادی نامه نوشت و درخواست کرد که به همت عالی مدد می‌باید فرمود تا از این ظلمات دنیا بنور طاعت راه یابم…
انجام کتاب: آورده‌اند که روزی آن حضرت از حجره مبارک برون آمد و چهر او مغیر شده بود یکی از یاران گفت من همین ساعت مصطفی را بخندانم پس پیشتر آمد و گفت دجال چون برآید مردمان در آن وقت گرسنه و قحط زده باشند.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در حکایات و سیر گذشتگان و روایات و لطایف اخبار و اسمار پیشینیان.
تاريخ: 20130608
محل و شماره بازیابی: 15652