حاشيه شرح العقايد النسفيه للتفتازاني = حاشيه علي شرح السعد علي العقايد النسفيه (از: شمس‌الدين احمد بن موسي ازنيقي قسطنطيني رومي مشهور به «خيالي»)

نبذة عن كتاب حاشيه شرح العقايد النسفيه للتفتازاني = حاشيه علي شرح السعد علي العقايد النسفيه (از: شمس‌الدين احمد بن موسي ازنيقي قسطنطيني رومي مشهور به «خيالي»)

شماره بازیابی: 499/1ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-3819‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: حاشیه شرح العقاید النسفیه للتفتازانی = حاشیه علی شرح السعد علی العقاید النسفیه [ نسخه خطی]/ از: شمس‌الدین احمد بن موسی ازنیقی قسطنطینی رومی مشهور به «خیالی»
محل کتابت: محل کتابت: مدرسه خلیفه قاضی – آماسیه
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سال 1106ق.
نام خاص و کميت اثر: 49 (1ب – 101الف) برگ، 17 سطر
قطع:
؛‏‫20/5*14/5سم‬
؛خشتی.
يادداشتهاي کلي: این اثر در سال‌های 1235، 1260، 1279، 1287، 1304، 1316، 1320، 1321ق در استانبول، در سال 1870م/1287ق در دهلی، در سال 1876م/1293ق در لکهنو و نیز در سال 1297 و 1329ق در قاهره به چاپ رسیده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله. اما بعد الحمد لمستاهله و الصلوه علی سید رسله و علی آله و صحبه موضحی سبله … فدونک ایها الساری هذا النبراس … من شرح العقائد النسفیه … الحقته الی خزانه من لا مثل له فی العلی و له المثل الاعلی الصاحب الاعظم و الدستور المعظم … هو الوزیر الفرد فی اقباله … الوزیر الکبیر محمودباشا … قال الشارح النحریر عامله الله بلطفه الخطیر، بعد التیمن بالتسمیه؛ [الحمدلله] اقول: فی تعقیب التسمیه بالتمحید، اقتداء باسلوب الکتاب المجید … قوله المتوحد بجلال ذاته؛ اقول الظاهر ان الباء صله …».
2«… ان قلت للملائکه فی مقابله عمل البشر صفات فاضله یضمحل فضل العمل فی جنبها؛ قلت هذا الادعاء مما لایقبل فی حق الانبیاء و به یظهر ان الوجه ایضا یفید تفضیلهم فقط و ان الفضل بید الله یوتیه من یشاء و الله ذو الفضل العظیم».
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز و مشکی؛ اندازه متن: 5/14*6سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی آهار مهره شده.
تزئینات جلد:مقوایی با روکش کاغذی کرم ابر و باد، عطف تیماج قهوه‌ای فرسوده با لبه برگردان (طبله).
3باید توجه داشت که در این نسخه، دو برگ از این حاشیه و دو برگ از حاشیه‌ی حاشیه‌ی آن – که در ادامه معرفی شده است – صحافی گردیده است و به واقع این رساله 49 برگ است.
1در آغاز دو بیت شعر ترکی درباره‌ی این اثر چنین آمده است: خیالنک خیالنی خیال اتمز مدرسلر خیالی داخی ارمش خیالینک خیالینه.
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب نامعلوم است؛ رقم کاتب: «قد وقع الفراغ من تسوید هذه النسخه لاشریفه المسماه بالخیالی فی بلده آماسیه فی مدرسه خلیفه قاضی فی اواخر رجب فی نصف اللیل سنه 1106».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ تحریری.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است و حاشیه نویسی با نشان‌های «منه، عبدالرحمن، قول احمد، ابن شجاع، جلال، ع ق، سل، سیلکوتی، بهشتی، نورالدین و …» دارد.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: مهر گرد «… حوضه … اوغللرندر مصطفی ناظم کتبخانه‌سی … 1239ق» و نیز مهر بزرگ گرد «قد وقف هذا الکتاب الفقیر الحاج السید احمد حمدی وقفا عاما رضا لله تعالی …» در آغاز و انجام نسخه آمده است.
يادداشت عمليات: آثار مختصر رطوبت بر فراز برگ‌ها دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 308 – 309.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تعلیقاتی بر بخش توحید شرح مولی سعدالدین مسعود بن عمر تفتازانی (د. 793ق) بر کتاب العقائد النسفیه‌ی نجم‌الدین عمر بن محمد نسفی (د. 537ق) است که بر سم خزانه‌ی وزیر محمود پاشا بر اساس ماده‌ی «حل سود لشرح العقائد» در ماه رمضان سال 862ق به انجام رسیده است و گفته شده که سلطان محمدفاتح (855 – 886ق) بدین اهداء ناخشنود بوده است! حاجی خلیفه در توصیف این تحشیه می‌نویسد: «هی مقبوله سلک فیها مسلک الایجاز یمتحن بها الاذکیاء من الطلاب، یقال ماخذه حاشیه ابن ابی الشریف القدسی من تلامذه ابن الهمام …». این حاشیه به جهت اهمیت و دقت مورد توجه متکلمان و دانشجویان علوم اسلامی قرار گرفته و افزون بر تدریس و تدرس، تعلیقات و حواشی چندی بر آن نگاشته‌اند که به برخی از آن‌ها حاجی خلیفه اشاره نموده است و خوشبختانه برخی تعلیقات آن در همین کتابخانه نیز موجود است؛ برای نمونه تعلیقات و حواشی عبدالحکیم بن شمس‌الدین محمد سیالکوتی (د. 1067ق) بر این حاشیه با عنوان زبده الافکار به شماره‌ی «2/499» آنفا از نظر خواهد گذشت. از حاشیه‌ی خیالی، نسخه‌های متعددی در مجلدات فهرست‌های مختلف این کتابخانه‌ی عامره گزارش گردیده است و از آن جمله نیز می‌توان به نسخه‌ی جدید آن به شماره‌ی «2/15698» اشاره نمود. نسخه‌های متکثری از این تعلیقه در کتابخانه‌های ایران و خارج ازا کشور، از سوی علیرضا قره‌بلوط در معجم التاریخ (ج1، ص550) معرفی شده است.
صحافي شده در اين جلد: حاشیه حاشیه شرح العقائد النسفیه = حاشیه علی حاشیه الخیالی علی العقائد النسفیه = زبده الافکار = تعلیقات علی حاشیه الخیالی علی شرح العقائد النسفیه = الحواشی علی شرح عقائد النسفی/ عبدالحکیم بن شمس‌الدین محمد سیالکوتی پنجابی هندی مشهور به «سیلکوتی»
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): کلام اهل سنت
محل و شماره بازیابی: 1210883