حاشيه شرح تجريد (از: محمدمسيح فسوي)

شماره بازیابی: 1766
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‭10-22405
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: حاشیه شرح تجرید [نسخه خطی]/ از: محمدمسیح فسوی
قطع: ؛ رقعی. 5/ 18*5/ 19 سم. 230 ص. 14 س.
يادداشتهاي کلي: در قرن 12ق چند تن از دانشمندان به نام مسیحا یا مسیح‌الدین یا محمد مسیحا شهرت داشته‌اند و همه تقریبا از نظر عصر، پادشاهان و علمای معاصر، مشترک هستند حتی چند تن از ایشان، در استاد و در داشتن پیشه شاعری و در ممدوح شرکت داشته‌اند.
در نجوم السماء ترجمه سه تن از علمای قرن خود را به همین نام آورده: 1. محمدمسیح کاشانی که در شعر «صاحب» تخلص می‌کرده و از شاگردان آقا حسین خوانساری بوده. در جوانی درگذشته و شیخ علی حزین صاحب تذکره حزین او را درک کرده (نجوم السماء 194) و همو است که تحفه سلیمانیه برای شاه سلیمان صفوی نوشته است (ذریعه، اعیان الشیعه).
2. محمد مسیح بن اسماعیل معروف به مسیحا فسایی از شاگردان آقا حسین خوانساری بوده و حزین مزبور خود شاگردی او کرده…وی در اشعار عربی «مسیح» و در فارسی «معنی» تخلص می‌کرده.
‏ نک: ش 1738 و 1737.
3. مسیح‌الدین محمد شیرازی که از مجلسی دوم اجازه داشته. اشتراک اینان در تمام خصوصیات باعث شده که درباره ضبط تاریخ درگذشت و فهرست مولفات مسیحای کلامی و فیلسوف، صاحب اثبات الواجب و حاشیه بر حاشیه خفری اشتباهات و اشکالاتی رخ دهد.
2…ثم اعلم ان ما نقله المحشی فی تلک المبحث عن حاشیه المطالع و جعل هذا الکلام اشاره الیه فالظاهر انه غیر واقع موقعه بل الظاهر من هذا الکلام…ان العلوم المدونه قد یوجد فی الذهن بکنهها الذی هو التصدیق بجمیع مسایلها…و لا التفات فی هذا الکلام الی ان الاول وجود ذهنی لها بنفسها و الثانی وجود لها بصورتها و ان امکن تطبیقه علی ذلک المرام بتکلیف فتدبر.
نوع کاغذ:دولت‌آبادی.
تزئینات جلد:ساغری سبز.
1بر پشت نخستین برگ با خطی که بی شباهت به خط نسخه نیست نوشته شده: حاشیه عالیحضرت علامی فهامی استاد المدققین مولا محمد مسیحا فسایی دام ظله بر متعلقات امور عامه تجرید.
نک: اعیان الشیعه، 47/ 29 و 48- 67- 68؛ شمع انجمن، 439؛ روز روشن، 374؛ خوشگو، 330- 425- 252؛ ذریعه، 3/ 442؛ ریحانه الادب؛ نصرآبادی، 174؛ نجوم السماء، 194، 195- 201 و 206- 207.
کتابی که در کار معرفی آن هستیم (چنان که در نسخه نوشته شده) از مولا محمد مسیحا فسایی است و به نظر می‌رسد که از تالیفات مسیحای فسایی صاحب حاشیه بر حاشیه خفری است، زیرا تا آنجا که نگارنده تتبع کرده برای آن دیگران، در فلسفه تالیفی یاد نشده است.
این حاشیه (در نسخه ما) تا مبحث وجود ذهنی از امور عامه نوشته شده.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1قال الشارح ای علی آله و اصحابه الموصوفون اعلم ان موصوف الاکرام اما متعدد فیتعین کونه محذوفا و کون اسم التفضیل المضاف بالمعنی الاول الذی لا یعتبر فیه المطالبته و اما مفرد فاما متناول للمتعدد فیتعین کونه محذوفا…نظرا الی انه ترد علی جعل الموصوف معینا ان استحقاق الصلوه بعد النبی لا ینحصر فی واحد مع انه مخالف شریعه المصنفین…و اما…الباقیان فهما مستنبطان مما ذکره السید الشریف… .
وضعیت استنساخ نسخه: دارای جدول آب‌طلا و لاجورد که در زمان زندگی مولف کتابت شده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ پاکیزه.
يادداشتهاي مربوط به عنوانهاي مرتبط: ‏
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1از مسیحا دیباچه‌ای در این نسخه نیست و تعلیقات از شرح قسمتی از خطبه شروع می‌گردد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه 2327- 2328.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: حاشیه بر شرح تجرید تا قسمتی از امور عامه است.
تاريخ: 20121004
محل و شماره بازیابی: 122511