حاشيه شرح عرشيه (از: محمد پسر مقيم پسر شريف مازندراني)

شماره بازیابی: 1773
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‭10-22416
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: حاشیه شرح عرشیه [نسخه خطی]/ از: محمد پسر مقیم پسر شریف مازندرانی
قطع: ؛ رحلی. 5/ 4*5/ 22 سم. 236 ص. 26 س.
يادداشتهاي کلي: درباره مولف این حاشیه و مولفات او تاکنون بیش از آنچه یاد شد آگاهی ندارم. مسلم آن است که این کتاب را پس از درگذشت احسایی (1228ق) نگاشته. نسخه ناتمام است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمد لله و ان الدهر بالخطب القادح و الحدث الجلیل…قوله کلامه هذه کله مقتبس اه ففی الانعام فمن یرد الله ان یهدیه یشرح صدره للاسلام. روی انه لما نزلت هذه الآیه سئل رسول الله (ص) عن شرح الصدر ما هو، فقال نور یقذفه الله فی قلب من یشاء…الی ان ما یخوض فیه من الابحاث اه. وجه الاشاره ان حقیقه کل شییء وجوده العینی الخاص به و حقیقه الوجود عین حقیقه العلم. اذ هو الانکشاف و الظهور و النور. فحقیقه العالم و رتبته و شانه، علمه لا جسمه… .
2‌…قال قاعده، صفاته تعالی عین ذاته لا کما یقوله الاشاعره من اثبات تعدده…بل علی نحو یعلمه الراسخون فی العلم من الامه الوسط الذین لا یلههم الغالی و لا یفوتهم المقصر. اقول.
نوع کاغذ:آهار مهره شکری رنگ.
تزئینات جلد:پارچه با زمینه سرمه‌ای و بوته‌های جقه‌ای زرد رنگ و کنارهای تیماج قرمز.
وی در دیباچه این کتاب گوید: «در روزگاری که در اصفهان اقامت داشتم شیخ احسایی (صاحب شرح عرشیه) مرا نصیحت می‌کرد که مطالعات خود را در علوم عقلی و نقلی به کتب او اختصاص دهم. نامه‌ای نیز برای من فرستاد و در آن نوشت: به جای هر کتاب، در شرح زیارت، شرح مشاعر، شرح عرشیه و دیگر مولفات من بنگر زیرا مولفات من حجه الهی است بر دیگران. شنیده‌ام که برخی از علمای اصفهان، بر شرح مشاعر خرده‌گیری‌های بسیار کرده‌اند، اما بدان که سخنان اینان از اهل ضلالت و سخنان من از پیشوایان گرفته شده، بیشتر کسانی که بر نوشت‌ها و کتاب‌های من خرده‌گیری کرده‌اند سخنان جفعر بن محمد (ص) را شکسته‌اند. من تاکنون چون بر هیچ یک از مولفات شیخ دست نیافته بودم نتوانستم نصیحت او را به کار بندم و اکنون که نسخه‌ای مغلوط از جزء یکم شرح عرشیه شیخ به دست آوردم با همه گرفتاری‌هایی که داشتم و در عین اشتغال به تالیف لوامع و تدریس فقه و اصول فقه و اصول معارف و نیز به تفسیر قرآن و وعظ و تذکیر، بر آن شدم که فرمان شیخ را به کار بندم، تدریس خود را به این کتاب اختصاص دادم و تعلیقاتی بمثابت شرح بر آن نگاشتم».
مازندرانی بر این حواشی به تفصیل سخن رانده و تا قاعده چهارم از مشرق اول ( =صفاته تعالی عین ذاته…) رسانده و از مولفات خویش اسرار المکارم، اللوامع، الکشکول که نام دیگر آن الاصل و الفصل است، تفسیر القرآن، الدرر الغیبیه، الواردات العتیقه و الجدیده، بوارق، اللمعان، روضات حظوظ الایام، الانوار اللامعه را یاد کرده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
صحافی و دسترس پذیر بودن اثر: ‏
يادداشتهاي مربوط به عنوانهاي مرتبط: ‏
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2تا ص 33 فقراتی از شرح عرشیه احسایی بر بالا و یا بر کنار صفحه نوشته شده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه 2334- 2335.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: حاشیه بر شرح احسایی بر عرشیه صدرالمتالهین.
محل و شماره بازیابی: 128039