حجه بالغه (از: محمدابراهیم پسر محمد خلیل استرابادی.)

نبذة عن كتاب حجه بالغه (از: محمدابراهیم پسر محمد خلیل استرابادی.)

شماره بازیابی: ‭2905/1‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30065‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: حجه بالغه [نسخه خطی]/ از: محمدابراهیم پسر محمد خلیل استرابادی.
تاریخ کتابت: ق 14ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 2-188.
قطع: ‮رقعی. ‭12‬*‭19/6‬سم. ‭494‬ص. ‭15‬س. ‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمد لله رب العالمین… اما بعد بنده خاطی محمدابراهیم بن محمد خلیل الاسترابادی بخواهش جناب زبده الاکوان و اوثق الاخوان میرزا مهدی نوری… بعرض برادران ایمانی و اخلاء روحانی میرساند که آنچه از تصریحات علماء و حکماء و عقلاء و دانان از سلف و خلف مستفاد میشود این است که تحصیل علم بمراد خدا از آیات و ادله و اعمال قوه فکریه را در آنها و استنباط مجهولات را از معلومات.
2… و کذلک هریک از سبق شبهه و تکبر کردن بر آیات و ادله منصوبه و استبعاد کردن از مقتضای آنها و از بردن اکثر خلایق بر خلاف آن که کل آنها بسوی شیطان میکشانند و اضداد آنها که عباره از سبق دلیل صحیح صریح بر شبه و از تواضع کردن نزد ادله و آیات منصوبه و از ترک استبعاد از مقتضای آن ادله است بسوی خدا میکشاند. تمام شد آنچه بر سبیل اجمال منظور بود که ذکر شود و الحمد لله… و آله الطاهرین.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماج عنابی یک‌لا.
2در کنار صفحه‌ها حاشیه‌های (نسخه ما) توضیحی زیادی نوشته شده.
عقل و جهل (رساله…)، ص 310-341.
آداب المتعلمین، ص 358-436.
پاسخ رساله دربندی/ محمدابراهیم بن محمد خلیل استرابادی، ص 444-476.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف که در روزگار ناصرالدین شاه می‌زیسته (سرگذشت او را ندیدم) است و آن را به خواهش میرزا مهدی نوری نوشته است. او می‌خواسته نام کتاب را آداب المتعلمین گذارد ولی چون هر مطلب را با ذکر دلیل می‌آورد لذا مناسب دیده که حجه بالغه نام نهد.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1به خط دو کاتب است در صفحه 357 و 442 یادداشت‌هایی از حدیث و شعر نوشته شده. در میان نسخه و پایان آن صفحه‌های 189 و 294-309 و 342-356 و 438-440 و 443 و 477-494 سفید.
مشخصات اثر: شکل و سجع مهر:
متن يادداشت: در گوشه و کنار برخی از برگ‌ها مهر «عباسقلی خان سپهر» دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3934-3936.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: حجه بالغه در بیان لزوم تحصیل علم و یقین و عدم جواز اکتفاء به گمان و آداب تعلیم و تعلم است و گاه‌گاه از موضوعاتی دیگر به مناسبت سخن یاد کرده است. کتاب مورد گفتگو عنوان به خصوصی ندارد جز در بخش که سخن از عقل به میان آمده. در بخش عقل 7 فصل درباره مفاسد عقل با عنوان فصل آورده است.
صحافي شده در اين جلد: ترجمه آداب المتعلمین، ص 190-293.
تاريخ: 20130622
محل و شماره بازیابی: 174476