حدائق الجنان (از: عبدالرزاق دنبلی مفتون.)

نبذة عن كتاب حدائق الجنان (از: عبدالرزاق دنبلی مفتون.)

شماره بازیابی: 912
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19311‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: حدائق الجنان [نسخه خطی]/ از: عبدالرزاق دنبلی مفتون.
قطع: خشتی. 15*21سم. 130ص. 26س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله. ای رونق افزای نو رسیدگان انجمن حدائق و ای عقده گشای مشکلات اسرار حقائق…
2انجام موجود:… چون دارای جهان‌دار محمدشاه قاجار گرفتاران عراق را رخصت معاودت به اوطان داد، دو نفر بی مغز سبک سر از اولاد شهباز خان دنبلی که احمد خان را برادرزاده بودند – مهدی و رضا قلی نام – چون در خوی به خالوزادگان ناپاک بی‌باک پیوستند نقش افنای عم نامور در صفحه ضمیر بستند احمد خان را با کلب علی بیک پسرش و سلمان خان برادر بر خاک هلاک انداختند. جعفر قلی خان با سایر برادران از ورطه هلاک بیرون جست… در ارومیه به محمدقلی خان افشار پیوست. لشکری از وی گرفته به ظاهر خوی آمد قلعه قبل.
مولف در برخی از صفحات بر یک یا چند سطر خط کشیده و یا سیاه و یا محو کرده و همچنین برخی حواشی را.
نوع کاغذ:فرنگی سفید.
تزئینات جلد:تیماج مشکی بدون مقوا با آستری از کاغذ مصور.
2در برخی از صفحات حاشیه‌هایی است از بهار با قلم جوهر آبی در توضیح پاره‌ای از نکات مبهم یا جبران افتادگی‌ها. بیشتر عنوان‌ها در این نسخه نوشته نیست و جای آنها سفید است و مرحوم بهار غالبا این عنوان‌ها را نیز در حاشیه استدراک کرده است (ظاهرا از روی نسخه تجربه الاحرار متعلق به کتابخانه مجلس).
نک: سبک شناسی بهار، 3/…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف این نسخه مولف تجربه الاحرار (ش 535) و حدائق الادباء (ش915) است. این کتاب که نام آن در دیباچه مفصلش تصریح شده، همان‌گونه که مرحوم ملک الشعراء بهار در سبک شناسی نوشته‌اند، مختصر کتاب تجربه الاحرار است و به عبارت دیگر همان مطالب است به اختصار اما نکته‌ای که مرحوم بهار به آن اشارت نکرد این است که هر چند حدائق از تجربه الاحرار مختصرتر است و غالب مطالب آن کتاب در اینجا به اختصار آمده یا حذف شده، مطالب و وقایعی نیز در این مختصر هست که در آن مفصل نیست خاصه اینکه در آخر کتاب از آنجا که در تجربه الاحرار به پایان می‌رسد در حدائق الجنان تا 21 صفحه دیگر ادامه یافته است. دنبلی در پایان تجربه الاحرار پس از شرح واقعه شکست و درگذشت امام قلی خان پیش‌گویی‌هایی از آقا حسین منجم (که ابوریحان ثانیش می‌خواند) درباره مرگ امام قلی خان و زلزله تبریز، اشعاری در ناپایداری جهان می‌آورد و پایان می‌رساند و در حدائق پس از واقعه امام قلی خان (که با همان عبارات است) آن ابیات آمده و پس از آن (در زیر عنوان: بعد از قضیه مذکور) به شرح تاریخچه درگذشت پدر خویش و سپس به نقل وقایع دیگری می‌پردازد (ص 110-134 نسخه حاضر) مطالبی که در این 21 صفحه ثبت است به تفاریق در حدائق الادباء (که چند مجلد از آن به قلم مولف در ضمن مجموعه نفیس خطی آقای سلطان القرائی به این کتابخانه انتقال یافته است) دیده می‌شود. دنبلی خود در وصف نسخه حدائق الجنان چنین آورد: (ص78 نسخه حاضر): بر اذکیا پوشیده نماند که مطلب از تسوید اوراق، تحریر صوادر احوال مولف تلخ مذاق است و تقریر ایام وصال و فراق و قرب و بعد مولف به واسطه حجاب نقاب حوادث دوران… و در طی اظهار این مدعا تسطیر احوال گذشتگان ناچار و الا مولف را در این رقیمه نگارش تاریخ، مدعای اصلی نیست.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق (عبارات عربی نسخ است).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1این نسخه ناقص است (مطلب در صفحه آخر ناتمام مانده). در پشت آخرین برگ یادداشتی جالب از مرحوم بهار (مالک پیشین نسخه) با عنوان «من العجائب و الغرائب» دیده می‌شود. بر پشت نخستین برگ نسخه نیز این یادداشت نوشته است: «کتاب حدائق الجنان از تالیفات عبدالرزاق دنبلی 1176 در شرح احوال مولف و مسافرت وی به شیراز و شرح حالی از فضلاء شیراز که با او معاصر بوده‌اند و بندی از حالات کریم خان و احفاد او تا ظهور دولت آقا محمدخان قاجار، که به خط مولف کتابت شده و ناتمام ماند».
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1444-1445.
محل و شماره بازیابی: 176425