[خطبه‌هاي جمعه]

نبذة عن كتاب [خطبه‌هاي جمعه]

شماره بازیابی: 8890/5
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮ ‭10-15324‬‬
زبان اثر:
فارسی
عربي
عنوان و نام پديدآور: [خطبه‌های جمعه] [نسخه خطی]
تاریخ کتابت: تاریخ کتابت: در شب سه‌شنبه 20 ذیقعده 857ق.
نام خاص و کميت اثر: 12ر – 156پ
قطع: ؛‮قطع: یک، ‭168‬، دو برگ، ‭14/6‬*‭23/3‬، ‭17‬ سطر، ‭10/5‬*‭.17/5‬‬
يادداشتهاي کلي: پایان یافته در اول جمادی الاخر 778ق.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز موجود: اسماؤه مساعدت نموذ بعد از رسیدن به عرصه گجرات بر سبیل مسارعت به زمین با برکت و ولایت با فصول و ابواب دارالمک دولت آباد آمذه شد.
2و قال الله سبحانه اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و لله علی الناس حج البیت من استطاع الیه سبیلا. ولیکن هذا آخر ما جمعناه من الخطب و قد وقع الفراغ من کتابته مصححا فی اول جمادی الاخره سنه ثمان و سبعین و سبعمائه و الرجاء واثق ان یصل الی من یعرف قدره و یرفع ذکره.
3«و بعد هذه التحریر منه انتقل فی تاریخ لیله یوم الثلثاء عشرین شهر ذی القعده سنه سبع و خمسین و ثمانمائه و الله المستعان و الیه التفویض و علیه التکلان و صلی الله علی خیر خلقه محمد و آله و صحبه اجمعین الطیبین الطاهرین و الحمدلله رب العالمین» و در حاشیه آن: «هذه النسخه المبارکه الشریفه… و التحریر المغشوشه العبد الضعیف المحتاج الی رحمه الملک المعین نواب… مسعود المعروف بصادق القول… (پارگی دو کلمه)».
11 برگ اول از سده 12ق (برگ 1ر مورخ 17 رجب 1122ق) و بقیه نسخه از سده 9ق.
تزئینات متن:در عناوین خطبه‌ها فقط جمله بسمله با شنگرف نوشته شده است.
تزئینات نسخه:دوایر توخالی در پایان و آغاز خطبه‌ها به شنگرف؛ آغاز بعضی از خطبه‌ها شماره خطبه هم نوشته شده است.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:نخودی آهار مهره.
تزئینات جلد:‮میشن قهوه‌ای، با ترنج و سر ترنج زیتونی، مجدول گرهدار. قطر: ‭2/9‬‬.
برگ 133ر سفید مانده که به خاطر اشتباه در کتابت بوده نه افتادگی.
برگهای 9-11 هم سفید مانده است.
جزوها 8 برگی.
1در برگ آخر نسخه یادداشتی از یحیی بن ابوتراب بن محمد مفید بن عبدالنبی جزائری شیرازی که این «کتاب مستطاب خطبه» را به مخبر السلطنه خاقان مملکت فارس تقدیم کرده است.
2دارای سه نقطه شک در حاشیه بعضی برگها (مانند 54پ).
2در حاشیه بسیاری از صفحات هم علامتی شبیه به عدد (9) دیده می‌شود که به نظرم با اصلاح کردن کلمات در نسخه و همین سه نقطه شک بی‌ارتباط نیست. چه در مواردی کلمه یا اعرابی را در همان سطر سترده‌اند و گاهی هم همین علامت را به صورت ناقص محو کرده‌اند. می‌توان حدس زد که در اصل این علامت همان سه نقطه شک بوده که پس از رفع ابهام آن را به این صورت خط زده یا سترده‌اند. با یک بررسی اجمالی این علامت در این صفحات دیده شده: 47پ، 55ر، 55پ، 58ر، 59ر، 65ر، 66پ، 69پ، 86ر، 96ر، 100پ، 115پ، 122ر، 129پ، 130ر، 130پ، 134پ، 135ر، 136پ، 139پ، 143ر، 144پ، 145ر، 146پ، 149پ، 154ر، 155پ.
بخشی از مقدمه کتاب افتاده است و از نام مولف و کتابش اطلاعی نداریم.
تا آن جا که جستجو کردم نسخه دیگری از کتاب نیافتم.
در مقدمه گوید: «بعد از رسیدن به عرصه گجرات بر سبیل مسارعت به زمین با برکت و ولایت با فصول و ابواب دارالملک دولت‌آباد آمذه شد و در آن ایام… سلطان اعظم علاءالدنیا و الدین ابوالمظفر بهمن شاه السلطان… دولت‌آباد را مخیم عظیم گردانیذه بود. اتفاق کرد که از دولت‌آباد سمت دارالملک احسن‌آباد… روان شوذ. بنده کمترین نیز در رکاب همایون در احسن‌آباد آمذ و بر اندازه تعارف ارواح با اکابر علما و اشراف ملوک و امرا آشنایی که مقتضی روشنایی در امور دو جهانیست حاصل گشت و این حدیث بروایت بعضی دوستان مخلص بسمع اشرف حضرت سلطنت… رسید و در اثنای این احوال خطیب حال دارالملک احسن‌آباد مریض شد و جمعه نزدیک بوذ روی بذین محب قدیم آورد و فرموذ که جند سال متواتر در شهر معتبر هراه یکجا بوذه‌ایم و حق نمک و جز آن در ذمه یکدیگر بسیار داریم جون الله درین غربت و بعد مسافت ملاقات روزی کرده طریق مرضی و سبیل مستحسن آن باشد که در مهمات احوال… استعانت از یکدیگر طلبیم و زمان اقامت خیر جمعه نزدیک شده باستعداد آن ترا مشغول بایذ شد. این محب در اجابت این سوال بعذر پیش آمذ و گفت که خواندن خطبه و اداء نماز جمعه کاری عظیم است علی الخصوص در محل تختکاه باذشاه… و امثال این عذرها که بزعم این ضعیف مطابق واقع بوذ بسیار گفته شد اما سید خطیب مرحوم به سمع قبول اصغا نفرود [نفرمود]… و جون سید خطیب مرحوم بدین غایت مبالغت نموذ بهمان استظهار که بر زبان مبارک او رفته بوذ التزام کرده آمذ و خطبه هم از انشاء خود مرتب کرده یاذ کرفته شد و جون روز جمعه رسید متوکلا علی الله بر منبر بر آمد خطبه خواند… و در جمعه دیگر در اثنآء هفته سید مرحوم بجوار حق پیوست و بادشاه دنیا پناه… علاءالحق و الحقیقه و الدین و الدنیا… در جمعه گذشته اداء خطبه و نماز جمعه ازین ضعیف به حضور معاینه کرده بوذ چون روز جمعه رسید این ضعیف را از بندگی تخت طلب آمذ و شرف خاک بوس در کاه بارکاه جهان پناه حاصل شد و به مرحمت فرمان اعلی صادر گشت که شغل خطیر خطابت دارالملک احسن‌آباد بتو مفوض فرموذیم… و بمرحمت از حضرت سلطنت جامه این شغل تشریف یافت… و بنده کمترین به اقامت این خیر مشغول شد و در هر جمعه خطبه جدید مناسب وقت و زمان انشاء کرده می‌خواند [تا آن که] سلطان اعظم… بجوار رحمت رحمات پیوست و خان اعظم ظفر خان… بر تخت سلطنت نشست… نام نامدار همایون… ابوالمظفر محمد شاه… یافت… و شغل خطابت دارالملک را هم بذین ضعیف مقرر فرموذ و بمراحم خسروانه مخصوص گردانید و تا حد بیست و چند سال در اقامت این خیر اقدام نموده آمد و درین مده هیچ خطبه مکرر خوانده نشد بل که در هر جمعه بر اندازه استعداد… خطبه دیگر انشا کرده خوانده کشت و از جمله خطب بعضی را که فرصت وفا کرد نسخه کرده آمد تا اثری از آثار این خطیب بر روی روزکار بماند… و بیش از بدایت کتابت هر خطبه کیفیت مضمون آن خطبه متصل ببارسی در قلم آورده شد».
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف ناشناخته است.
وضعیت استنساخ نسخه: پایان نسخه به خطی جز خط اصل و جدیدتر است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ معرب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در قصیده وتریه ابیات قصیده اصل با شنگرف کتابت شده.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: خریداری کتابخانه پیش از سال 1320ش.
يادداشت عمليات: پس از برگ 17 دو برگ افتاده که به جای آنها برگهای سفید گذاشته‌اند.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 244-245.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: مولف در زمان ابوالمظفر حسن گانگو علاءالدین بهمن شاه (748-759ق) و محمد شاه اول (759-776ق) از سلاطین بهمنی هندوستان عهده‌دار اقامه خطبه‌های نماز جمعه احسن آباد – پایتخت – بوده است. به همین مناسبت بعضی از این خطبه‌ها را در این کتاب جمع کرده است تا اثری از او باقی بماند.
صحافي شده با: نکاح نامه1023298
تاريخ: 20120625
محل و شماره بازیابی: 112937