خلاصه الحساب منصوری(حسین بن علی بن شرف‌الدین مشهدی)

شماره بازیابی: 3931/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36379‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: خلاصه الحساب منصوری/ حسین بن علی بن شرف‌الدین مشهدی
تاریخ کتابت: حدود قرن 10ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 1 – 123.
قطع: ‮رقعی. ‭12‬*‭18/5‬سم. ‭235‬ص. سطور مختلف.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز موجود: خلق سبع سماوات طباقا بی عمد و عمود برافراشته… و جعلنا الارض بساط بی‌وسیله ادوات و آلات ساخته و پرداخته… اما بعد نموده می‌شود که این فقیر قلیل الصناعه… با وجود اشتغال به امور بنائی و معماری گاهی به خدمت و ملازمت موالی… سعی می‌نمود و از خرمن فضل و افضال انسان خوشه و توشه‌ای می‌ربود خصوصا در عمل ریاضی که به شغل این فقیر مناسبت تمام داشت گاهی ورق به رسم سبق به پیش اصحاب این فن گذرانیده می‌شد… .
2… به همان دستور که سابقا ذکر رفت مساحت… آسانی معلوم توان کرد والله اعلم بالصواب.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:سمرقندی شکری رنگ.
تزئینات جلد:مقوایی زرد رنگ با عطف و حاشیه تیماجی قهوه‌ای.
بر پشت برگ آخر دو بیت به عربی است که در اثر رطوبت به درستی خوانده نمی‌شود.
در بیشتر برگ‌ها اثر رطوبت به چشم می‌خورد.
عطف مندرس است.
مقالت دوم در مساحت و آن نه فصل است (فصل 1. مقدمات که به نوشتن آن در این فن احتیاج باشد 2. مساحت مثلثات 3. مساحت مربعات 4. مساحت، ذوات الاضلاع 5. مساحت دوایر و عدد 6. دانستن مساحت بسائط مخمسات 7. اجرام مخمسات 8. آنچه مستوفی را به کار آید جهت استیفای عمارت 9. دانستن ابعاد به شعاع بصر) در فصل دهم از مقاله اول می‌گوید: «استادان در کسور رسائل علی حده رسائل مطوله نوشته‌اند اما این فقیر خواست که این رساله خالی از این سر نباشد در این فصل اصطلاحات کسور متداول حسابداران قدیم را بر سبیل ایجاز آورد (مانند طسوج).
رساله در رمل/ شمس‌الدین محمد خفری، ص 128 – 165.
رساله در رمل/ خواجه نصیرالدین طوسی، ص 166 – 169.
مثنوی در مدح پیغمبر، ص 172.
زبده الرمل، ص 174 – 218.
دائره رملی، ص 219.
زبده الرمل، ص 220 – 235.
وضعیت استنساخ نسخه: دارای رقم کاتب است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت برگ آخر دو بیت به عربی است که بالای ابیات چنین نوشته است: «لمجتهد الزمانی ابوالمعالی شرف‌الدین حسین الحسینی».
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: در کنار ص 126 مجموعه، تملکی است از علی اشرف علی المدعو باشرف.
يادداشت عمليات: از آغاز دیباجه (یا خطبه) نسخه حاضر اندکی افتاده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4975-4978.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: دارای دو مقاله در حساب هندسه وی که معمار بناء بوده و به ریاضی سوقی نام داشته، این رساله را به نام یا دستور جلالا منصورا نگاشته است، فهرست مندرجات در دو مقاله، مقالت اول در حساب ده فصل است (1. داشتن ارقام هندسه و ترتیب آن 2. تضعیف و میزان آن 3. تنصیف و میزان آن 5. تفریق و میزان آن 6. ضرب و میزان آن 7. قسمت و میزان آن 8. جذر و میزان آن 9. کعب و میزان آن 10. ارقام هندسه و ترکیب آن.
صحافي شده در اين جلد: رساله در رمل، ص 125 – 127.
تاريخ: 20140510
محل و شماره بازیابی: 125908