خمسه امیر خسرو (از: امیر خسرو دهلوی.)

شماره بازیابی: 921
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19320‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: خمسه امیر خسرو [نسخه خطی]/ از: امیر خسرو دهلوی.
قطع: ‮وزیری. ‭16/5‬*‭25/5‬سم. ‭780‬گ. صفحه‌ای ‭37‬ بیت در متن و حاشیه. ‬
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف از مشاهیر شعرای فارسی زبان می‌باشد.
وضعیت استنساخ نسخه: به خط نستعلیق روح الله بن علی بن عماد الاسلام جمال الاسلامی در 714ق. نگارش یافته و عناوین مطالب مندرجه را به خط ثلث نیز بنابر تصریح در آخر نسخه، محمود بن محمد نوشته.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
تزئینات متن:عناوین مطالب در پاره‌ای از جاها با شنجرف و در برخی با طلا نوشته شده است.
تزئینات نسخه:سرلوحی برای آن تهیه شده و اطراف دو صفحه نخستین تذهیب گردیده، در آغاز هر یک از کتاب‌های چهارگانه دیگر خمسه نظامی پیشانی (مربع مستطیل) بسیار ظریف تذهیب شده‌ای موجود و نام کتاب با طلا در وسط هر یک نوشته شده و نام‌های مجنون و لیلی و هشت بهشت و روضه الانوار و همای و همایون (در ابتدای همای و همایون لوزی مذهب ظریفی است و نویسنده اشتباها «آئینه سکندری» نوشته ولی مسلما کتاب همای و همایون است) هر یک بر یک لوزی مذهب ظریفی نگارش یافته و تمام صفحات مجدول به طلا و لاجورد و شنجرف و غیره می‌باشد.
نوع کاغذ:دولت آبادی.
تزئینات جلد:مرغش.
1. مطلع الانوار برابر مخزن الاسرار می‌باشد و نیز در بیست مقاله است. وی خود شماره ابیات آن را 3310 و انشاء آن را در 697ق. معین نموده و در این قرن مولوی محمد ابوالحسن شرح و حاشیه‌ای در توضیح مطالب این کتاب نوشته و در 1302ق. در هند چاپ شده و نسخه آن در این کتابخانه موجود است.
آغاز: بسم الله الرحمن الرحیم/ خطبه قدس است بملک قدیم
2. شیرین و خسرو در مقابل شیرین و خسرو نظامی انشا شده و خود امیر شماره ابیات آن را 4124 و انشاء را در 697ق. معین کرده و در اواخر کتاب گوید:
پس از کلکم چکید این شربت نو/ که نامش کرده‌ام شیرین و خسرو
آغاز: خداوندا دلم را چشم بگشای/ بمعراج یقینم راه بنمای
3. مجنون و لیلی و شماره ابیات آن 2660 و انشاء آن در 698ق. در خود کتاب ثبت شده و دوبار در 1244 و 1286ق. در کلکته و لکناهور چاپ شده است.
آغاز: ای داده بدل خزینه راز/ عقل از تو شده خزینه پرداز
4. آئینه اسکندری، این مثنوی نظیر اسکندرنامه نظامی ساخته شده و شماره ابیات آن بر حسب شماره دقیق نگارنده 4235 بیت و انشاء آن در 699ق. می‌باشد.
آغاز: جهان پادشاها خدایی تراست/ ازل تا ابد پادشاهی تراست
5. هشت بهشت، این کتاب که آخرین گنج از پنج گنج امیر خسرو می‌باشد به تقلید هفت گنبد نظامی انشاء شده. ابیات آن 3350 و تاریخ آن 701ق.
آغاز: ای گشاینده خزائن جود/ نقش پیوند کارگاه وجود
این مجموعه در حاشیه و متن شامل نسخ زیرین است:
1. در متن خمسه نظامی از ص 1-1558. 2. در حاشیه خمسه امیر خسرو از ص 1-1009 (مطلع الانوار ص 1-184، شیرین و خسرو ص 185-419، مجنون و لیلی ص 421-569، هشت بهشت 571-762 آئینه اسکندری ص 763-1009). 3. خمسه خواجو (فقط روضه الانوار ص 1011-1122 و همای و همایون ص 1123-1366 است).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1چهار برگ اول نسخه نونویس (ظاهرا در قرن سیزدهم نوشته و تذهیب گردیده) و در همین عصر نگارش یافته.
يادداشت عمليات: متن و حاشیه چند برگ نسخه وصالی گردیده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1450-1452.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: ما در اینجا کتاب‌های پنجگانه را موافق سال‌های انشاء و نامی که خود شاعر بر آنها گذارده معرفی می‌کنیم:
تاريخ: 20120910
محل و شماره بازیابی: 118323