ده کلمه = صد کلمه [(از: سید اسماعیل بن محمدباقر بن اسماعیل حسینی مدرس خاتون‌آبادی (1116ق.))

نبذة عن كتاب ده کلمه = صد کلمه [(از: سید اسماعیل بن محمدباقر بن اسماعیل حسینی مدرس خاتون‌آبادی (1116ق.))

شماره بازیابی: 17411
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮ ‭10-25579
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: ده کلمه = صد کلمه [[نسخه خطی]/ از: سید اسماعیل بن محمدباقر بن اسماعیل حسینی مدرس خاتون‌آبادی (1116ق.)
تاریخ کتابت: از سده 12ق.
قطع: قطع پالتویی. ‮‭8/5‬*‭17‬سم. ‭58‬گ. ‭15‬س.‬
يادداشتهاي کلي: این رساله به دستور سلطان حسین صفوی (1105-1135ق.) نگاشته شده.
با توجه به سال تولد مولف در 1031ق، وی در سال 1113ق، هشتاد و دو ساله بوده و بنابراین در سال 1113 مشغول تالیف این کتاب بوده است.
2انجام افتاده: … شک نیست که جماعتی که ابتداء اتفاق بر خلافت ابابکر کردند نص حدیث غدیر خم و آیه…
شرح حال خودنوشت وی در کتابخانه مجلس به شماره 8/ 3453 نگهداری می‌شود.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
تزئینات جلد:تیماج زرد.
به نسخه رطوبت رسیده و برگ‌های آخر آن پارگی داشته که مرمت شده است.
ممکن است مولف بنا داشته این کتاب را در صد کلمه سامان دهد ولی تا کلمه دهم بیشتر موفق نشده باشد؟
عناوین کلمات موجود در نسخه حاضر: کلمه رابعه، کلمه رضویه است که اخبار حضرت علی بن موسی الرضا(ع) است در معانی اسماء و نفی صفات.
کلمه خامسه، کلمه جعفریه است در تحقیق بداء.
کلمه سادسه، کلمه علویه است در باب قضاء و قدر.
کلمه سابعه، کلمه سلیمانیه است در بیان سحر و اذن.
کلمه ثامنه، کلمه اسماعیلیه است (در شمه‌ای از شرح حال مولف).
کلمه تاسعه، کلمه ابوترابیه است در بیان جبر و قدر.
کلمه عاشره، کلمه حق‌پرستان دراختیار خیر ادیان.
مولف در لابلای کلمات خود بر فلاسفه و صوفیه و قائلین به وحدت وجود خرده گرفته و از اینکه عمر خود را صرف آموختن فلسفه کرده اظهار ندامت می‌کند.
در کلمه ثامنه (کلمه اسماعیلیه) می‌گوید: «به الهام الهیه حقیر در حال وجع و مرضی که عارض شد و (قطع) امید حیات از خود کرده، فکر سفر آخرت غالب شد… به خاطر خلجان کرد که افکار طوایف بنی آدم از علماء اعلام و حکماء ذوی الاحترام و فلاسفه یونان و اشراقیان ایران و ارباب کشف و ریاضات و صوفیه صاحبان حالات جمیع مشوب است به اوهام و خیالات قواء وهم غلط کار و آلوده به رسوم و عادات… و حقیر را معلوم شد بعد از هشتاد و دو سال که شعر مشهور از ملا جلال دوانی که:
هفتاد و دو سال علم حاصل کردم / معلومم شد که هیچ معلوم نشد
و موافق شعر میر رضی آرتیمانی که:
حیف که اوقات ما تمام هبا شد / عمر گرانمایه صرف چون و چرا شد
ما حصلی خود نداشت غیر ندامت / حیف ز عمری که صرف مهر و وفا شد.
اوقاتی که این حقیر از بدو عنفوان چهارده سالگی تا حال صرف تتبع کتب مشایخ صوفیه از شرح فصوص الحکم داود قیصری و ملا عبدالرزاق کاشی صاحب تاویلات و رسایل شیخ صدرالدین قونوی و غیرها مما لا تعد و تحصی و صرف رسایل قدماء حکماء فلاسفه و اسلامیین از اثولوجیا ارسطو و رسایل فارابی و شیخ و غیره و صرف تنقیح و تحقیق شفا و اشارات و سایر کتب عقلیه متاخرین از حاشیه قدیم و غیره و تنقیح و تدقیق آنها که محض قیل و قال است و عرض دقت طبع و فکر است و اظهار زیادتی فضل است بر فضلاء سابق… همه بی ماحصل بوده در نجات و سعادت و تضییع عمر در مالا یعنی بوده و بی‌فایده بوده و راه سعادت و نجات منحصر بوده در تسلیم امر خدا و رسول و تفکر در قرآن و سنت به قدر فهم…
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز افتاده: … عالم امکان و مباین وجودات ایشانست پس ذات و حقیقت او که عین وجود اوست مباین جمیع ماسوای خود است از ماهیات و وجودات ایشان…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف، فقیه و فیلسوف معروفی است که در 1031ق در اصفهان زاده شد و در محضر بزرگانی همچون ملا محمدتقی مجلسی، ملا رفیعا نایینی، آقا حسین خوانساری و ملا رجبعلی تبریزی دانش آموخت و خود مدرسی گشت که شاگردانی همچون سید نعمت‌الله جزایری را تربیت کرد و تالیفات متعددی در موضوعات گوناگون از خود بجا گذاشت.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشت عمليات: نسخه حاضر از آغاز و انجام افتادگی دارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 48، صفحه 121-122.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کتاب حاضر چند کلمه در اصول دین و عقاید است که در نسخه حاضر از بقیه کلمه ثالثه تا بخشی از کلمه عاشره موجود است و بدین جهت آن را «ده کلمه» نامیدیم ولی نسخه دیگری از این کتاب در کتابخانه امیرالمومنین نجف به ش 1514 وجود دارد که از آغاز کتاب تا کلمه هفتم را شامل می‌شود و مرحوم استاد سید عبدالعزیز طباطبایی(ره) در فهرست کتابخانه امیرالمومنین(ع) آن را به عنوان صد کلمه معرفی نموده.
عنوانهاي گونه گون ديگر: صد کلمه
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): عقاید
تاريخ: 20150104
محل و شماره بازیابی: 1208576