دیوان دلجو

نبذة عن كتاب دیوان دلجو

شماره بازیابی: 992
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19396‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان دلجو [نسخه خطی]
قطع: وزیری. 14/5*22سم. 520گ. 13س.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1ای وصف تو جمال تو سرمایه دستانها/ اوصاف تو میخوانند طفلان به دبستانها
گردم به هوای تو روز و شب و سال و مه/ نخجیر صفت جانا در کوه و بیابانها
از سیل سرشک من عالم همه دریا شد/ در آب دو چشم من برپا شده طوفانها
1آغاز ترجیع‌بند: هستم از جان و دل غلام حسین/ زنده‌ام روز و شب ز نام حسین
و مطلع بند دوم: یار افکنده پرده از رخسار/ چشم کو چشم یا اولوالابصار
نور او کرده عالمی روشن/ که نه جز اوست مطلع الانوار
و مقطع این بند: پنبه غفلتت ز گوش بکش/ که به گوشت درآید این اسرار
بشنوی از جماد تا به نبات/ وز بر و بحرو دشت و شهر و دیار
که سراسر جهان و مافیها/ هست عکسی ز روی دلبر ما
و از جمله دوبیتی‌ها (پنجمین دوبیتی): ای تو چون ذات خویشتن نایاب/ محو ذات تواند اولوالالباب
بر رخ من دری ز لطف گشای/ کز تو گردد همیشه فتح الباب
1آغاز ساقی‌نامه: بیا ساقی ای طره‌ات چون کمند/ سر سروران در کمند تو بند
بده جامی از باده لعل فام/ که مستی دهد چون فرو شد به کام
به من ده که مستور و مستم کند/ دو پیمانه آتش پرستم کند
1آغاز قصائد: (ظاهرا دنباله قصیده‌ای است): در زمن دولت شهنشه ایران/ وارث تخت قباد و تاج سیامک
خسرو کشورستان مظفر منصور/ آن که بود تخت و تاج از آن متبرک
پادشه جم نژاد ناصر دین آنک/ فخر کند دهر از آن وجود مبارک
… مهتر حاجی قوام آن که نزادی/ مادر گیتی چه او به دانش و مدرک
فخر امم کهف حاج سرور اعظم/ آن که مصون ذات پاکش آمده ازاک
تولیت شاه دین رضا را قابل/ منبع ظلم و فساد از آن متدکدک
ساخت ضریحی برای مرقد آن شاه/ کامده در شانش هل اتی و تبارک
… قبله هفتم امام ثامن و ضامن/ شاه خراسان کز او است نظم جهان رک
… سال بنایش ز پیر عقل چو جستم/ گفت برون آید از ضریح مبارک
1آغاز مستزاد: رفتی و دل از غم تو خون است/ رخساره ز اشک لاله‌گون است
دانی حالم ز هجر چون است/ کارم ز جداییت جنون است
چشمی و هزار قطره خون است
1آغاز مثنوی: دارم اندر بر دلی لبریز خون/ نیست در وی صبر و آرام و سکون
روز و شب از آن بود سیماب‌وار/ یکدم اندر بر نمی‌گیرد قرار
2هم‌چو دلجو روز و شب مستانه باش/ با همه دیوانگی فرزانه باش
بر برخی از ابیات خط کشیده و بیت دیگر نوشته‌اند و گویا این اصلاحات از مولف است.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی قهوه‌ای با ترنج و نیم‌ترنج سوخته که نقاشی برجسته گل و بوته دارد.
که سراسر جهان و ما فیها/ هست عکسی ز روی دلبر ما
قطعات و دوبیتی و ساقی‌نامه (با سه مطلع) و قصائد و مستزاد و مثنوی. غزلیات او تقلیدی روشن از سعدی و حافظ و مولوی (دیوان شمس) است و در ترجیع‌بند تتبع ترجیع‌بند معروف هاتف می‌کند. مضامین اشعار بیش‌تر مدح پیامبر (ص) و ائمه (ع) است و اشارات عرفان و سلوک. دوبیتی‌ها به چند وزن مختلف است.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: از این شاعر تنها تخلص او را می‌شناسیم و نیز از قصیده‌ای که به مناسبت ساختن ضریح برای مرقد امام علی‌الرضا (ع) به وسیله حاج قوام (که ظاهرا متولی بوده) در مدح و ماده تاریخ سروده و در اواخر دیوان موجود است می‌دانیم که در عصر ناصرالدین شاه بوده (ماده تاریخ یاد شده در این قصیده ضریح مبارک = 1200 = است).
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق تحریری.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت نخستین برگ دو بیت اول از دومین غزل کتاب با جوهر آبی نوشته‌اند.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر پشت آخرین برگ تملک ملا محمدصدیق پسر حاج ملایوسف دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1520-1521.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: این دیوان به ترتیب شامل این اقسام است: غزلیات (از حروف الف تا یاء) – ترجیع‌بند با تکرار این بیت:
تاريخ: 20120924
محل و شماره بازیابی: 177980