دیوان قصاب مازندرانی

نبذة عن كتاب دیوان قصاب مازندرانی

شماره بازیابی: 1045
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19452‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان قصاب مازندرانی [نسخه خطی]
قطع: خشتی. 17*22سم. 129گ. 13 و 14بیت.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:کنم ثنای کسی کو بگردش پرکار/ عیان نمود چنین ماه و سال و لیل و نهار
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: قصاب تخلص را نگارنده با صاحب این دیوان پنج تن می‌شناسد:
1. امیربیک اصفهانی که پیشه قصابی داشته و در ص 557 رو معرفی گردیده و این بیت از او است.
روزی بشب کنم بصد اندوه سینه سوز/ شب را سحر کنم بامید کدام روز
2. قصاب یزدی است که در ص (تاریخ یزد آیتی) نامبرده شده.
3. یغمای جندقی (1196-1276ق.) که غزلیاتی در مطایبه و هجو به تخلص قصاب سروده و به قصابیه مشهور می‌باشد.
4. صاحب دیوانی که در ذیل «مجموعه دیوانها» در این فصل از آن معرفی می‌شود و ظاهرا جز دو نفر نامبرده اول و مسلما غیر از یغما می‌باشد.
5. صاحب این دیوان است که بنابر تصریح در این بیت‌ها:
ص 38 نسخه:
رود ز کشور مازندران بخطه گیلان/ عریضه من مضطر بلاهجان برساند
ص 27 نسخه:
صیت انعام تو پا بیرون نهاد از ملک گیلان/ شهرت احسان تو زانجا سوی مازندران شد
ص 69 نسخه:
کنون باز تیغ زبان من اکنون/ مسخر نمود است مازندران را
ص 248 نسخه:
غرض دو روز دگر میروم به مازندر/ چه من غریب به گیلان کس دگر نبود
و اشارتی که در ابیات دیگر دارد مازندرانی است و گاهی بلاهجان و گاهی در کسکر بوده و تاریخ بنائی به نام سیمبر که صالح خان نام در آن ساخته گوید:
گفت قصاب بهر تاریخش/ سال تاریخ غره مه باد
و این ماده تاریخ سال 1250ق. را می‌رساند و نیز در ص 23-25 ورود شاهزاده ملک آرا را به مازندران به قصیده‌ای تهنیت گفته و چنان‌که در روضه الصفا ناصری مندرج است این شاهزاده در 1251ق. به حکومت آن خطه منصوب گردیده است و از این دو تاریخ زمان و عصر شاعر به دست آمد.
گویا از مازندران و گیلان تجاوز نکرده و به جای دیگر نرفته ولی آرزوی رفتن به شیراز را داشته چنان‌که در ص 29 گوید:
از این شهر قصاب بگذر ز همت/ بشیراز بر همچو طبع روان را
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:میشن.
1. قصائد در حمد و نعت و منقبت ائمه اثنی عشر (ع) (ص 1-65 و 240-246)،
2. غزلیات (ص 66-235)،
3. ترجیع‌بند (ص 235-240)،
4. مقطعات (ص 246-256)،
5. رباعیات (ص 257).
تمام دیوان در ح 3550 بیت است.
وضعیت استنساخ نسخه: نویسنده نام خود و سال نگارش را ننگاشته، طرز خط و کاغذ و مرکب شهادت می‌دهند که از نیمه دوم ق 13ق. کتابت شده و این احتمال را ایجاد می‌کند که خود شاعر تصحیح کننده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1555-1556.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: مندرجات آن عبارت است از:
تاريخ: 20121003
محل و شماره بازیابی: 116150