دیوان ملول یا ملولی(از: ملول و ملولی.)

شماره بازیابی: 1073
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19480‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان ملول یا ملولی/ از: ملول و ملولی.
تاریخ کتابت: ظ ق 13ق.
قطع: ربعی. 11/5*18سم. 32گ. 8بیت.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:آغاز و انجام این دو بیت است:
ندانم وصل جانانش میسر می‌شود یا نه/ همی دانم که روز و شب چو من آه و فغان دارد
جرمی که تو دانی در این دار ملولی/ فریادرست نیست بجز ساقی کوثر
تخم اغیار ملول از دو جهان پاک نماید/ آسمان گر بملولی دو سه روزش بگذارد
در کتب تاریخ و تذکره که در دست نگارنده است نام و تخلص این شاعر یاد نشده، از مندرجات دیوان معلوم شد که معاصر هدایت و او را با وی معارضه بوده و شاید به همین جهت نام وی در مجمع الفصحا ثبت نگردیده، و این بیت ملولی بر این معنی دلالت دارد
(ص 65):
هدایت در جواب تو ملولی شعر گفت آری/ کجا خرمهره نزد عاقلان نرخ گهر دارد
و در این غزلیات موجود از این شاعر مدائحی از فتحعلی شاه و فرمانروای فارس (مسلما مرادش حسین علی میرزای فرمانفرما ( -1251ق.) می‌باشد) و رضا قلی میرزا نائب الایاله (پسر فرمانفرمای مذکور است) وجود دارد.
این شاعر چنان‌که از این نسخه از دیوان وی برمی‌آید مردی عاشق‌پیشه و دلداده و شاعری توانا بوده و در این بیت (ص 36 نه) خود وی گوید:
شاه شاهانم اگر چه بسخن پردازی/ لیک در عشق تو ای شوخ گدایی هستم
آخرم دوست نگردید ملولی دلدار/ عمری اندر سرکویت به عبث بنشستم
و این چند بیت را برای نشان دادن طرز فکر و طبع وی در اینجا می‌آوریم:
همیشه نقش جمال تو قوت نظر است/ گمان نکن که دل زارم از تو بی‌خبر است
گرچه ملولی امید ز خلق جهان برید/ دارد امید مهر ز شاه جهان هنوز
عید نوروزست و دارد هرکسی چیزی هوس/ دیدن و بوسیدن رویت هوس ما را و بس
روزه گیرد آن نگار سیمبر/ تا کند زین غم مرا خون در جگر
هر زمان گوید بنازک بر گشا/ روزه را یعنی بدین تنگ شکر
یاد ایامی که در کویت گذاری داشتیم/ از سر زلف پریشانت قراری داشتیم
هرکه جز عشق بتانست ره و آئینش/ میتوان گفت که نه عقل بود نه دینش
نوع کاغذ:ترمه.
تزئینات جلد:تیماجی.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: ملول و ملولی هر دو تخلص شاعری است که در نیمه اول ق 13ق. در شیراز زندگانی می‌نموده و گاهی ملول و هنگامی ملولی و در بعضی از اشعار هر دو تخلص خود را یاد کرده و از آن جمله است:
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:شکسته خوب.
يادداشت عمليات: برگ‌های آن جا‌به‌جا گذارده شده و از آغاز و میان و انجام آن برگ‌هائی افتاده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1573.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: شامل بخشی از غزلیات می‌باشد. ابیات کنونی آن پانصد و دوازده بیت است.
تاريخ: 20121005
محل و شماره بازیابی: 113340