دیوان منوچهری دامغانی (از: ابوالنجم احمد بن قوص بن احمد دامغانی متخلص به منوچهری.)

نبذة عن كتاب دیوان منوچهری دامغانی (از: ابوالنجم احمد بن قوص بن احمد دامغانی متخلص به منوچهری.)

شماره بازیابی: 1074
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19481‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان منوچهری دامغانی [نسخه خطی]/ از: ابوالنجم احمد بن قوص بن احمد دامغانی متخلص به منوچهری.
کاتب: محمدابراهیم منعم تخلص شیرازی.
قطع: ربعی. 11*17سم. 135گ. 12بیت.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف از شعرای معروف ق 5ق. بوده، هدایت وفات او را در 432ق. ثبت و در 1347ق. دیوانی مرتب به ترتیب قوافی با مقدمه‌ای در شرح حال شاعر منتشر نموده و در 1285ق. و بار دگر بی‌تاریخ و در این روزها 1359ق. با تصحیح محمدحسین نهاوندی در تهران و در 1886م. با ترجمه فرانسوی و مقدمه مبسوطی در پاریس چاپ گردیده است.
شرح حال منوچهری در لباب الالباب، 2/ 53-55، تذکره الشعرا، 40-42؛ هفت اقلیم، ص 677-688 م.س؛ آتشکده آذر، 321-322؛ المآثر و الاآثار، 1/ 542-570، سخن و سخنوران، 1/ 125-145، مقاله آقای بهار (ملک‌الشعرا) در شماره پنجم سال ششم مجله مهر و مقدمه هدایت بر دیوان شاعر نگارش یافته است.
تزئینات نسخه:آغاز دیباچه (همان دیباچه انشائی هدایت) و در آغاز دیوان دو سرلوح بسیار زیبا می‌باشد که اطراف دو صفحه نخستین گردیده و میان سطرهای این دو، طلا اندازی شده و همه برگ‌ها با طلا و زنگار جدول‌کشی گردیده.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
چیست آنشخص چو زرین سرو چون سیمین بدن/ خویشتن سوزان و گریان و گدازان همچو من
و خود جامع در حاشیه 1/ 554 مجمع الفصحا، گوید: چنین ماند که این قصیده از رافعی نیشابوری است و نیز قصیده‌ای که بدین مطلع می‌باشد:
ای پیکر منور محرور خوی چکان/ ثعبان آتشین دم روئینه استخوان
و در وصف حمامی است که در 716ق. امیر مبارزالدین ساخته به این شاعر نسبت داده شده و گویند از خواجوی کرمانی است و شاید خود هدایت هم در هنگام چاپ مجمع الفصحا متذکر این مطلب شده و فقط ابیات اولیه قصیده را که در آن حمام را با لغز بیان و معرفی کرده گنجانیده و آن دو بیت این است:
حزمت به سال هفتصد و پنج و چهار و هفت/ چون مه تمام کرد به مهر خدایگان
صاحبقران مبارز دین صفدر عجم/ شاه ملک نشان و امیر ملک نشان
و نسخ چاپی و خطی دیوان غلط‌های بسیار دارد و آقای دهخدا به تصحیح آن پرداخته‌اند و این بیت که به طرزهای گوناگون در نسخ نوشته شده نمونه‌ای از تصحیح ایشان است:
مجره چون ضیا که اندر اوفتد/ ز روزن و نجوم او هبای او
وضعیت استنساخ نسخه: برای تقدیم به امیرزاده حاکم فارس در هنگام ورود وی نوشته (مسلما در نیمه دوم ق 13ق.) و در آخر قصیده‌ای در مدح نامبرده از خود کاتب موجود است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق بسیار خوب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در کنار برخی از برگ‌ها ترجمه لغات مشکله را همین نویسنده نگاشته و این نسخه دیوان در حدود دوهزار و پانصد بیت است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1573-1575.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در این دیوان مرتب کرده هدایت قصائدی از دیگران آورده شده و یکی از آنها لغز شمعی است که بدین مطلع می‌باشد:
تاريخ: 20121005
محل و شماره بازیابی: 115982