دیوان نقیب (از: حاج میرزا احمد بن حاجی درویش حسن شیرازی ملقب به نقیب الممالک و متخلص به نقیب.)

نبذة عن كتاب دیوان نقیب (از: حاج میرزا احمد بن حاجی درویش حسن شیرازی ملقب به نقیب الممالک و متخلص به نقیب.)

شماره بازیابی: 1082
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-19489‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: دیوان نقیب [نسخه خطی]/ از: حاج میرزا احمد بن حاجی درویش حسن شیرازی ملقب به نقیب الممالک و متخلص به نقیب.
قطع: خشتی باریک. 14*23سم. 154گ. 16بیت.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله نقیب الممالک و سالک المسالک هو العالم الکامل الادیب و جامع الفاضل…
سپاسی ما نشد شایسته شان تو یا ربا/ سپاسی خود بشان خویشتن بر خویشتن فرما
2بالا شود از صنوبر و کاج/ افشانی اگر بخاک بطیخ
مثنوی وی که به نام «ده دفتر» انشاء نموده نظیر مثنوی مسعود سعد و کارنامه بلخ سنائی در عیب‌جوئی از معاصرین و تشریح معایب آنها است و فهرست ده دفتر این است: 1. در آداب حکومت، 2. در اوصاف وزرا، 3. در اوصاف ائمه جماعت، 4. در اوصاف قضات، 5. در اوصاف اهل ارشاد، 6. در اوصاف اطبا، 7. در اوصاف تجار، 8. در اوصاف شحنه و کدخدا، 9. در اوصاف ذاکرین و 10. در اوصاف تنبلان.
شرح حال این مولف در فارسنامه ناصری، گ 2 ص 45-46؛ آثار عجم ص 262-263 و مقدمه دیوان (نسخه این کتابخانه) نگارش یافته است.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی.
نسخه تمام نشده و در برگ‌هایی ننوشته در آخر دارد و تمام ابیات نسخه در حدود چهارهزار و دویست بیت می‌باشد.
مندرجات دیوان عبارت است از قصائد و غزلیات و چهار بند در مرثیه و مسمط‌های خزانیه و بهاریه در مدح حضرت مولی الموالی علی علیه‌السلام و چهارده معصوم (ع) و غیر ایشان و هفت‌بند (اصولیه، شبستانی (کذا) شیخیه، مطربیه، قماریه، خماریه و شکاریه) و یک مثنوی در آداب معاصرین و صفت و سیرت هر طایفه از ایشان در ده دفتر و ترکیب‌بندهایی است.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف در 1238ق. در شیراز زاده و در 1302ق. در اصفهان وفات یافته است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1از قرائن پیداست که به نظر خود شاعر رسیده و به تصحیح و افزودن ابیاتی بر آن پرداخته و در کنار صفحات کلمه بلغ نوشته شده، و پیش از شروع به نگارش دیوان مقدمه‌ای در شرح حال شاعر که پیداست در حیات خود وی انشاء شده، به خط نویسنده نسخه نگارش یافته.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1580-1581.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: نسخه حاضر بخشی از دیوان شاعر می‌باشد و شامل همه منشآت نقیب نیست، ابیاتی که در فارسنامه از این شاعر نقل گردیده، در صفحات 9، 55 و 56 نسخه دیوان این کتابخانه موجود است ولی غزل و ابیاتی که در آثار عجم از وی آورده شده در اینجا نیست.
تاريخ: 20121006
محل و شماره بازیابی: 116238