زبده الفرهنگ

نبذة عن كتاب زبده الفرهنگ

شماره بازیابی: 8987/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-21624‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: زبده الفرهنگ
تاریخ کتابت: سده 11ق.
نام خاص و کميت اثر: 1پ – 60ر.
قطع: ‮‭101‬ برگ، ‭12/3‬*‭20/7‬، ‭19‬ و ‭31‬ سطر، ‭10‬*‭19/5‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز موجود: چه و پا و کردن و کژ تنطق ننمایند الا ناذرا و فارسیان… و عین و قاف تکلم نکنند مگر به طریق ندره و ترکان را به ثا… الفتی نباشد… فصل همزه مضموم فارسی ترجمه همزه مفتوح عربی است که به معنی استفهام بود.
1آغاز لغات: باب الالف مع الالف. فصل فی الالف. آرا: آرایش و آراینده و به معنی دوم با فاعل مستعمل شود چون سخن آرا و بزم آرا. آسا: به معنی مانند و آسایش و آرایش.
2انجام موجود: سقنقور: بفتحتین ماهی که در ریگستان شود و قوت باه را نافع است. انوری گوید:
کجا داری کجا آید ز نااهل/ سقنقوری کجا آید ز کافور
2سکار: بکسر زغال و نیز طعامی سکجکر سخن.
تزئینات متن:در 19 برگ آغاز نسخه واژگان و عناوین و نشانیها شنگرف.
تزئینات نسخه:بین پاره‌های اشعار از علامت سه نقطه مثلث شکل شنگرف رنگ استفاده شده است (تا برگ 19).
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:حنایی آهار مهره.
تزئینات جلد:‮ساغری مشکی یک لا. قطر: ‭1/8‬‬.
جزوها 8 برگی.
2در حاشیه تصحیح شده.
3برگهای 96 و 99 برعکس صحافی شده‌اند.
نیمی از برگ آغاز و انجام نسخه بریده شده است.
چند برگ از آخر نسخه وصالی شده.
[فصل: در تفاوت حروف زبانهای عربی و فارسی].
فصل: همزه مضموم فارسی ترجمه همزه مفتوح عربی است که به معنی استفهام بود.
فصل: باء مفتوح فارسی ترجمه باء مکسور عربی است.
فصل: شین ساکن که اضافه کلمه کنند ضمیر باشد.
فصل: کاف به معنی من استفهام آید و از برای تصغیر هم آید.
فصل: نون گاهی به معنی لای نفی است چون نه و نی و گاهی که الف بر آن در آورند به معنی فاعل و جمع و اشاره بود.
فصل: نه بشنود نه بگوید نه بشکفد نه بخندد به هر دو طریق می‌تواند خواند اما افصح و اشهر تقدیم نون است.
فصل: واو معروف و مجهول می‌باشد هرگاه که در کلمه بعد از حرف مضموم باشد و… .
فصل: ها در آخر کلمه فارسی که حرف آخرش در اصل متحرک بوده باشد در می‌آورند بدان سبب که… .
فصل: یا در فارسی از برای تنکیر و نسبت و مصدر و به جای ضمیر مخاطب آید.
فصل: در جمع فارسی حیوان را در اکثر به الف و نون استعمال کنند و غیر حیوان را به الف و ها.
ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 565.
در مقدمه از مولف و نام کتاب یاد نشده ولی کاتب در آغاز نسخه نام آن را زبده الفرهنگ نوشته است.
[فرهنگ لغت]، 63ر – 101ر.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در ادامه رساله اول عناوین و واژگان معنا شده نانوشته.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
آغاز نسخه تملک محمدحسن بن محمدعلی بامداد.
خریداری از باقر ترقی (رقت) در آذر 1346ش.
بالای برگ 63ر مهر چهارگوش به نقش: «عبده محمد کاظم الموسوی».
يادداشت عمليات: نیمی از برگ اول نسخه پاره شده و کتاب از انجام هم نانوشته مانده است.
يادداشتهاي مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمايه هاي داخل اثر: در آغاز کتاب فصول زیر آمده است:
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نسخه ناقص دیگری از این کتاب در سپهسالار، 5/ 373 معرفی شده است.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: فرهنگ لغات فارسی و تازی است که به ترتیب حروف تهجی مرتب شده. همراه با شاهد برای بعضی از لغات. حروف اول هر کلمه در باب و حروف آخر در چندین فصل مرتب شده است.
صحافي شده در اين جلد: المفراح فی شرح مراح الارواح/ حسن پاشا بن علاءالدین علی اسود نکساری، 61پ – 62پ.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): لغت
تاريخ: 20121021
محل و شماره بازیابی: 178119