زینه التواریخ(محمدرضی بن‌ محمد شفیع تبریزی (1223ق))

نبذة عن كتاب زینه التواریخ(محمدرضی بن‌ محمد شفیع تبریزی (1223ق))

شماره بازیابی: 9060
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41441
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: زینه التواریخ/ محمدرضی بن‌ محمد شفیع تبریزی (1223ق)
کاتب: : محمد زمان بن محمد حسن صدر اعظم.
تاریخ کتابت: ، 1237ق.
قطع: ‮؛ یک، ‭412‬گ، اندازه متن: ‭13‬*‭21/5‬، ‭19‬س، اندازه جلد: ‭20/2‬*‭29/8‬‬.
يادداشتهاي کلي: رضی مستوفی چندی پس از اختتام جلد اول در 1218 ق درگذشت و پس از آن بنا بر دستور فتحعلی شاه کار تألیف کتاب به عبدالکریم بن علی رضا شریف اشتهاردی واگذار شد. وی شرح این واقعه را در خاتمه جلد دوم آورده است. عبدالرزاق دنبلی هم در این تألیف نقش داشته است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«اول دفتر به نام ایزد دانا / صانع و پروردگار و حی و توانا …»
«بهار رخسار شاهدان نو و کهن حکایت ستایش خداوند جان بخش جهان آفرین است و نگار دستان بتان سخن داستان».
انجام:«و استادان شیرین سخن متتبع او گوهرها سفته‌اند و هفت‌بندی به حسن تألیف نگفته‌اند. و الحمدلله وحده و الصلوه علی خیر خلقه و آله الکرام فانها احسن ختام.»
انجامه:«حسب الامر عالیجاه رفیع جایگاه دولت و اقبال همراه عزت و اجلال پناه شوکت و جلالت دستگاه نتیجه الخوانین العظام بار آورده دهقان بزرگی ثمره شجره معدلت گستری منظور نظر لطف حضرت سبحان محمد [زمان] خان خلف الصدق نواب مستطاب معلی القاب قمر رکاب فلک جناب گردون مآب صدرالوزراء فخر الانبیاء و الامراء … الدوله العلیه العالیه صدر اعظم منبع الجود و الاحسان حاجی محمد حسن … سمت نگارش یافت». (چند کلمه آن محو شده است).
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها به شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
ویزگی های درون جلد:روغنی سرخ با چند شاخه گل نرگس.
تزئینات جلد:جلد روغنی مرغش با ترنج و سرترنج و لچکی، منقش به گل و بوته و جداول، عطف تیماج مشکی، قطر: 5.
عناوین و نشانی‌ها در بخش‌هایی از نسخه نانوشته.
در صفحه عنوان نسخه یک رباعی یادگاری به خط زین‌العابدین بن میرزا اسمعیل اشتهاردی الاصل اصفهانی مسکن در 25 شعبان 1239 ق، یادداشتی درباره عرض و طول و ارتفاع گنبد سلطانیه و گوشواره‌های گچ آن و حجره‌‌های آن به خط سیاق و دو بار قیمت‌گذاری نسخه یکی به سیاق و دیگری 300 ریال آمده است.
3جزوه‌ها 8 برگی است.
نک: دنا، ج5، ص 1286- 1287؛ فهرستواره، ج1، ص 629- 630؛ مجلس، ج21، ص 110-118؛ تاریخ تذکره‌های فارسی، ج2، ص 651؛ اهدایی رهبری مشهد، ج8، ص 425- 426.
آغاز: در کیفیت آفرینش زمین و آسمان و علم تکوین.
پیرایه اول: که بر ذکر قصص انبیاء و اولیاء کرام و حکماء عالی مقام و علماء اعلام محتوی است بر دو وجه قرار گرفت.
وجه اول: در نگارش حالات پیغمبران پیشین تا بعثت حضرت خاتم النبیین سلام الله علیه و علیهم اجمعین.
گونه دوم: در گزارش حکایات حکماء حق بین و عرفاء حکمت آیین.
وجه دوم: در ایراد اخبار حضرت سید المرسلین و عترت طاهرین صلوات الله علیهم و علماء ملت متین و آن نیز بر دو گونه است.
گونه اول: در ذکر آثار خلاصه موجودات و ائمه هدایت علیهم صلات الصلوات.
گونه دوم: در بیان اطوار علماء دین مبین و اصحاب کشف و یقین.
پیرایه دوم: که دستان سلاطین معدلت آیین و شهریاران با عز و تمکین در آن منطوی است باز دو وجه طراز یافت.
وجه اول: در بیان وقایع عهود تاجداران کامکار تا هنگام طلوع خورشید جهان افروز دولت قاجار و آن بر دو گونه است.
گونه اول: در ذکر سیر خسروان قبل از بعثت مفخر کاینات.
گونه دوم: در ایراد مآثر پادشاهان بعد از بعثت سرور مخلوقات.
وجه دوم: در نشر آثار دولت جاوید مدت سلسله علیه قاجار و آن نیز بر دو گونه است.
گونه اول: چگونگی افتتاح صباح آن دولت قویم الارکان را از زمان نواب کامیاب فتحعلی خان تا انجام روزگار سلطنت شهریار فردوس مکان راوی است.
گونه دوم: صادرات خاصه عهد فرخنده فرجام خلافت و فرمانروایی و دوران خجسته ایام معدلت و جهان آرایی اعلی حضرت خاقان کشورگشا و دارای ملک ستار حاوی.
انجام: در تفصیل مجملی از حالات حکما و فصحا که در مهد این دولت پرورش یافته‌اند و اشعار شعری شعار که از مطلع افکارشان تافته.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نسخه کامل است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
در صفحه عنوان نسخه تملک کتابفروش طهرانی در 6 شوال المکرم 1335 ق آمده است.
در برگ آخر نسخه، یادداشتی بدون امضا که نوشته کتاب را در ذی‌حجه 1335ق در دارالخلافه طهران از آقا میرزا احمد کتابفروش مقیم بازار حلبی سازها به قیمت دو تومان و پنجهزار خریده است، آمده است.
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
در صفحه عنوان نسخه مهر بیضوی کوچکی به نقش: «محمدزمان 1215» حک شده است.
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
در برگ آخر نسخه مهر بیضوی محمدزمان که نسخه به درخواست او کتابت شده دو بار دیده می شود.
يادداشت عمليات: جلد نسخه فرسوده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 684- 686.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در تاریخ عمومی از آغاز خلقت تا روزگار فتحعلی شاه (1212- 1250ق) و به نام او، در یک آغاز و دو پیرایه و یک انجام.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): تاریخ
تاريخ: 20150713
محل و شماره بازیابی: 179162