شبهات (يا) الاسوله

نبذة عن كتاب شبهات (يا) الاسوله

شماره بازیابی: 3802/10
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36055‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شبهات (یا) الاسوله
تاریخ کتابت: قرن 11ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 91 – 106.
قطع: ‮خشتی. ‭12/5‬*‭19‬سم. ‭389‬ص. ‭21‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الشبهه الاولی فی التفسیر قال البیضاوی ره فی تفسیر قوله تعالی و من یعمل من الصالحات بعض الطاعات و هو مومن اذا الایمان شرط فی صحه الطاعات و قبول الخیرات فلا یخاف ظلما و لا هضما… اقول المومن مطلقا سواء کان ممن یعمل من الصالحات اولا لا یخاف من ان یقع ظلم و هضم… من الله تعالی… ففائده تقیید المومن بان یعمل بعض الطاعات لنرتب هذ الحکم غیر ظاهر… .
2… و تحقق حرف الحق بعده کما فی یابی او قبله کما فی یمنع و یضع.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:آهار مهره شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماجی مشکی سجاف عطف و حواشی تیماج یشمی.
در لابه‌لای پاره‌ای از اوراق مجموعه برگچه‌هایی الصاق و بر آنها تعلیقات نوشته شده.
در ذیل نخستین رساله (تفسیر آیه الکرسی) پس از پایان رقم کاتب نسخه (که محمد بن نظر معروف به ملازاده است) با قلم قرمز نوشته: «مخفی نماند که بیشتر از این رساله به خط این کمترین درگاه است فرخ مهجور فی سنه 1005».
الشبهه الاولی فی التفسیر (درباره آیه: و من یعمل من الصالحات)
الشبهه الثانیه فی الفقه (درباره مسح تمام یا ربع سر در وضوء. از سخن مولف در این مسئله پیداست که حنفی مذهب است)
الشبهه الثالثه فی علم الکلام (درباره تعریف ایمان)
الشبهه الرابعه فی الهیئه (درباره فک شامل ارض و سخن سید شریف در شرح ملخص چغمیی در این باب)
الشبهه الخامسه فی المنطق (درباره دو ایرادی که سید شریف در حاشیه مطالع بر دور یاد کرده)
الشبهه السادسه فی العربیه (درباره تعریف حقیقت از تفتازانی و حاشیه سید شریف و عصام‌الدین بر سخن او)
الشبهه السابعه فی اصول الفقه (درباره اینکه استثناء در آیه جلد قاذف از قبیل استثناء منقطع است یا متصل).
الشبهه الثامنه فی علم النحو (درباره تعریف عامل که ابن حاجب آورده است)
الشبهه التاسعه فی علم الصرف (درباره این قاعده صرفی معروف اذا کان الماضی بفتح العین فمضارعه قدیجیء بفتح العین…)
نام مولف در دیباجه رساله نیامده (و اساسا نسخه حاضر دیباجه و خطبه ندارد) در پایان نسخه نام مولف و کاتب و تاریخ هر دو نوشته اما در اثر پارگی به درستی خوانده نمی‌شود از نام مولف و تاریخ تالیف تنها کلمه قاسم که شاید… جزء دوم نام مولف یا نام پدر او است و «وقع الفراغ… الثانی عشر من… ربیع الثانی من شهور سنه 1032» خوانده می‌شود و از تاریخ کتابت تنها رقم 63 دیده می‌شود و ظاهرا در اصل (1063ق) باشد زیرا نسخه از قرن 11ق است.
مولف رساله از عصام‌الدین اسفرائنی ( -948ق) با عنوان «استاد المحقق مولانا عصام المله و الدین» یاد می‌کند و شاید شاگرد او است.
حاج خلیفه از کتاب «الاسؤله» منلا چلبی دیار بکری که به اشارت سلطان مراد و برای آزمایش علماء دربار او در تاریخ 1049ق تالیف کرد یاد می‌کند و می‌گوید منلا چلبی در این کتاب سوالاتی از نه علم (هیئت، هندسه، کلام، منطق، معانی، بیان، فقه، حدیث و تفسیر) فراهم آورد و علم تفسیر را مقدم داشت. به گفته حاج خلیفه، منلا چلبی در کتاب اسؤله تصریح دارد که آن را به امر سلطان مراد نوشته و نیز سلسله اساتید، خود را بدین گونه آورده: سعدالدین، حسین خلخالی، میرزا جان، جمال‌الدین محمود، دوانی و او از پدرش (اسعد و اسعد از سید شریف گرگانی).
رساله حاضر که خطبه و دیباجه ندارد از این نشانها خالی است اما از نظر موضوع به اسؤله منلا چلبی بسیار نزدیک است.
وضعیت استنساخ نسخه: با چند قلم از محمد بن نظر مدعو به ملازاده (ش 1 و 5 فرج یا فرخ (ش3) و میرزا علی (ش1) در پایان ش 1 و 3 تاریخ 1005ق دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق (شیوه ترکی).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: بر پشت برگ نخست مجموعه، فهرست اسامی یازده رساله از رساله‌های موجود در این دفتر به خط تازه ثبت شده.
يادداشت عمليات: برگ اول و برخی دیگر از برگ‌های دفتر وصالی و یا پارگی دارد.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4832-4833.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: رساله‌ای است شامل نه شبهه و سوال درباره نه مسئله از نه علم به این ترتیب:
صحافي شده با: تفسیر آیه الکرسی/ صدرالدین محمد بن ابی‌الصفا حسینی502452
تاريخ: 20140226
محل و شماره بازیابی: 125791