شرح المقدمه الجزريه (از: عصام‌الدين (مصلح‌الدين) ابوالخير احمد بن مصطفي بن خليل بروسوي قسطنطيني مشهور به «طاش كوپري‌زاده»)

نبذة عن كتاب شرح المقدمه الجزريه (از: عصام‌الدين (مصلح‌الدين) ابوالخير احمد بن مصطفي بن خليل بروسوي قسطنطيني مشهور به «طاش كوپري‌زاده»)

شماره بازیابی: 455ک
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‏‫10-3689‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح المقدمه الجزریه [ نسخه خطی]/ از: عصام‌الدین (مصلح‌الدین) ابوالخیر احمد بن مصطفی بن خلیل بروسوی قسطنطینی مشهور به «طاش کوپری‌زاده»
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سال 1076ق.
نام خاص و کميت اثر: 82 برگ، 17 سطر
قطع:
؛21*15سم
؛خشتی.
يادداشتهاي کلي: این اثر یک بار در سال 1303ق در مکه‌ی مکرمه – حجاز به چاپ رسیده است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1«بسمله، سبحان الله و بحمده منزل الکتاب علی عبده … فقد تطابقت … اهل العلم و کافه اهل ارباب العرفان … و من جمله ما لابد منه من تلاوته تجوید حروفه و تصحیح قراته و کان آخر ما الف فی علم التجوید الارجوزه … للشیخ الوحید … شمس‌الدین ابوالخیر محمد بن محمد بن محمد ابن الجزری … قد اشتهر بین الناس شرح منسوب الی ولد المصنف و لا ارتیاب فی عدم وفایه بالمقصود … فالتمس منی بعض … ان شارح لها شرحا حالیا … شرعت فی ذلک رجاء …».
2«… و لنختم الکلام بالحمدلله الملک العلام … و ما الشکوی الی الله الا من املی المرید و الله یفعل ما یشاء و یحکم ما یرید رضیت بقضائه و اعترفت بالائه فالحمدلله علی توالی نوالی و الصلوه علی نبیه محمد و آله و صحبه اجمعین؛ تمت».
تزئینات متن:‏‫عنوان‌ها و نشانی‌ها قرمز و مشکی؛ اندازه متن: 5/14*5/8سم.‬
نوع کاغذ:فرنگی نخودی ضخیم آهار مهره شده.
تزئینات جلد:مقوایی با رئکش کاغذی ابلق و زیتونی.
1در آغاز ابیاتی به ترکی با لهجه‌ی عثمانی (گویا از عاشق پاشا) درباه‌ی لیلی و مجنون با مطلع: مجنونه صوردیلر لیلا نیجولدی لیلا گتدی آدی دللرده قالدی، بنم گوگلم شمدی بر لیلا بولدی یوزی لیلا که بن مولای … نیز دعای ابوبکر، فایده‌ای طبی از کتابی به نام منافع الناس فی الطب، در اینکه اطبای فرس و هند و روم متفقند بر این که امراض از شش امر، یعنی 1. کثرت مباشرت، 2. قلت خواب روز، 3. کثرت خواب شب، 4. حبس پول، 5. نوشیدن آب در نیمه شب، 6. خوردن غذا روی غذا، متولد می‌گردد که همراه ترجمه‌ی ترکی آن نوشته شده است. نیز نام اثر به صورت «هذا طاش کویری‌زاده شرح جزری» ثبت شده است. در برخی برگ‌های میانی نیز به تناوب ابیاتی به ترکی آمده که از آن جمله دو بیتی موجود در برگ (10ب) است با مطلع: عاشقی معشوقه و اصل ایلین «هو» ذکریدر طالبی مطلوبه واصل ایلین «هو» ذکریدر، قلبده امراضنی زائل قالوب تنوین ایدن جاننی جانانه واصل ایلین «هو» ذکریدر.
وضعیت استنساخ نسخه: کاتب و محل کتابت نامعلوم است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 2این نسخه در حاشیه تصحیح گردیده است. تعلیقات و حاشیه‌نویسی به عربی و ترکی با لهجه‌ی عثمانی با نشان‌های «علی القاری، خطیبی، شرح جزری لعمر بن ابراهیم، مولانا، تعلیقات عبدالله افندی، شرح جزری لحاجی امام، شرح و …» دارد.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: در برگ دوم نسخه تملکی از سید مصطفی بن مصطفی در سال 1120ق و نیز تملک دیگری از سید حاج حافظ القراء حسن بن مصطفی خطیب جامع سلطان سلیم خان در تاریخ 29 ذی القعده 1299ق؛ آمده است؛ در انجام نسخه یک تملک محو شده با نام «محمد بن عمرآغا» آمده است.
يادداشت عمليات: آثار شدید رطوبت و نیز آفت جانوری بر فراز برگ‌ها و بخش شیرازه‌ی نسخه قابل مشاهده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/40، صفحه 211 – 212.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: شرحی بر المقدمه الجزریه اثر منظوم شمس‌الدین محمد بن محمد دمشقی جزری عمری دمشقی مشهور به «ابن الجزری» (د. 833ق) است. باید دانست که از جمله شروح متداول و مشهور این ارجوزه، شرح فرزند ناظم، ابوبکر احمد (د. 827ق) با عنوان الحواشی المفهمه لشرح المقدمه است و طاشکوپری‌زاده، چنان که در دیباجه‌ی شرح خویش می‌نویسد: «قد اشتهر بین الناس شرح منسوب الی ولد المصنف و لا ارتیاب فی عدم وفایه بالمقصود … فالتمس منی بعض … ان اشرح لها شرحا … شرعت …» این شرح را به درخواست و تقاضای جمعی از خلان و دوستان نوشته است. از این شرح در برخی کتابخانه‌های ایران و سایر کشورها، از جمله تونس، ترکیه، حجاز، مصر، بوسنی و هرزگوئين، قبرس و … نسخه‌های متعددی موجود است و از آن‌ها در برخی منابع گزارش‌هایی منتشر شده است.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): علوم قرآن – تجوید
تاريخ: 20091107
محل و شماره بازیابی: 1210839