شرح حديث هل رايت رجلا (شارح: ملا علي نوري)

نبذة عن كتاب شرح حديث هل رايت رجلا (شارح: ملا علي نوري)

شماره بازیابی: ‮‭1719/14‬‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‮‭10-24082‬‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح حدیث هل رایت رجلا [نسخه خطی]/ شارح: ملا علی نوری
نام خاص و کميت اثر: (172ر-173ر).
قطع: ‮؛ خشتی. ‭15/5‬*‭21‬ سم‬. 231گ. سطور مختلف.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1مما اشتهر فی الالسنه انه قدروی عن مولی العارفین یعسوب الدین امیر المومنین علیه و علی آله الاطیبین … بسمله سبحانه و تعالی هذه الترجمه منی مبنی علی ضرب من الاحتمال ترجمه نوریه یجب ان یعلم ان المراد من الرجل … .
2… کل من علیها فان و یبقی رجه ربک ذوالجلال … معادن العلم و الحکمه علیهم صلوات الله تعالی و سلامه الارفی و السلام.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماج تریاکی سیر.
2حاشیه‌هایی از مولف و با امضاء «منه» در این نسخه هست و زیر بیشتر آنها نوشته شده «منه اعلی الله مقامه» (نظیر نسخه 2/ 1711).
1در آخر نسخه از پایان عبارت مولف نوشته شده «تم الکتاب الشریف الموسوم بالتنقیح لصدر الافاضل» نام می‌برند.
نک: ذریعه 31/ 209-210.
نک: ش 1/ 3308.
پراکنده‌هایی نیز در نسخه هست که اینجا ذکر می‌شود:
جواب نامه شیخ احمد احسایی (100ر) به زبان عربی است.
پاسخ نامه هایی است که یکی از خواستاران شیخ احسایی به سوی او نوشته و عبارات آن را مسجع آورده است این پاسخ چنین نوشته شده: در جواب نامه شیخ عالیمقام عارف علام آقا شیخ احمد احسایی نوشته شد: یا من بلغ العلی کمالا/ یا من کشف الدجی جمالا/ به هر جمعیتی وصل تو جویم/ لعل الله یجمعنی و ایاک/ عجری عن تحریر شوقی الیکم/ کعجری عن ادارک المثول لدیکم/ سلامی و ان کان مثلی لا یلیق بکم/ و لکن سلام العلی الا علی علیکم. در پایان نامه این چنین آمده است: «فختم الله لنا کما ختم بعاقبه العاقبه و جمعنا و ایاکم بدار الزلفی و العاره بجاه اصحاب الولایه و اولیاء الوراثه… و السلام علیکم یا اهل الولایه و الربانیه … والسلام».
تحقیق در معنی لفظ جلاله (134ر) به زبان عربی است.
در گ 134ر نخست چهار سطر از پایان رساله حدوث العالم آمده و آن گاه بقیه صفحه در تحقیق وضع اسم جلاله است و در آن از صدرای شیرازی یاد شده این رساله به جز رساله دوانی و فخر رازی است.
وضعیت استنساخ نسخه: تاریخ کتابت زیر هیچ یک از رساله‌ها نوشته نشده و به نظر می‌رسد در اواخر قرن 12ق. یا در نیمه اول قرن 13ق. کتابت شده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ تحریری یک کاتب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در این فهرست رساله تنقیح به نام «رساله نقد المنطق للصدر قدس سره» یاد شده.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: این مجموعه متعلق به کتابخانه مرحوم تنکابنی بوده و بر پشت برگ آن فهرست رساله‌های موجود در آن نوشته شده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد سوم، صفحه 2276-2277.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در شرح قمی از این شرح یاد شده این شرح با عنوان: (ترجمه نوریه) آغاز شده است. نگارنده نسخه دیگری از این شرح تاکنون ندیده است. صاحب ذریعه چهار شرح بر این حدیث یاد کرده که یکی از صاحب قوانین الاصول مرحوم میرزای قمی و دو شرح دیگر از میرزا محمدبن سلیمان تنکابنی ( – 1032ق.) است و چهار شرحی است که غنیمه الحجاز فی حل الالغاز نام دارد. (مولف وی در تمام متن حدیث را در آغاز آورده و در اینجا نقل می‌شود: «مما اشتهر فی الالسنه انه قد روی عن مولی العارفین یعسوب الدین امیر المونین (ع) انه سئل هل رایت فی الدنیا رجلا فقال رایت رجلا و انا الی الان اسئل عنه فقلت من انت فقال ان الطین فقلت من این فقال من الطین فقلت الی این فقال الی الطین فقلت من انا فقال انت ابوتراب فقلت انا انت فقال حاشاک هذا من الدین فی الدین انا انا و انا انا انا ذات الذوات و الذات للذات فقال عرفت فقلت نعم فقال امسک». میزا علی نقی احسائی پسر شیخ احمد احسائی ( – 1200ق.) و مولف رساله منهاج السالکین چاپ شده به سال 1375ق. در شرح رساله توحید قطب الدین محمد بن عبدالکریم قادری گیلانی این حدیث را نقل و شرح کرده است (مجلس ش 1/ 3308؛ شرح توحید ) (جلد 2/ 9 چاپ اول ص 942)).
صحافي شده با: اسرار الایات و انوار البینات/ صدر المتالهین شیرازی محمد بن ابراهیم ( – 1050ق.)1036619
تاريخ: 20120916
محل و شماره بازیابی: 125951