شرح رباعیات(نورالدین عبدالرحمان جامی)

شماره بازیابی: 3898/1
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36218‬‬
زبان اثر: فارسی
سر شناسه: ج‍ام‍ی‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌ب‍ن‌ اح‍م‍د،‏‫ 817 – ‏898 ق.‏‬
عنوان و نام پديدآور: شرح رباعیات/ نورالدین عبدالرحمان جامی
کاتب: محمود بن محمد طبیب.
تاریخ کتابت: 1255ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 1 – 59.
قطع: ‮رقعی. ‭12‬*‭20‬سم. ‭250‬ص. ‭17‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:بسمله. حمدا لاله هو بالحمد حقیق… اما بعد نموده می‌شود که پیش از انشاء این نامه… رباعی چند در اثبات وحدت وجود و بیان تنزلاتش به مراتب و شهود… .
آغاز:آغاز رساله کاشغری: بسمله. مبنای طریقی مشغولی این عزیزان این است که می‌گویند هوش در دم خلوت در انجمن… .
جامی در پایان رساله کاشغری می‌گوید حضرت مخدومی قدس سره در ذیل این کلمات قدسیه این دو بیت مثنوی که موافق حال و مطابق قیل و قال این کمینه است نوشته بودند:
حرف درویشان بدزد مرد دون/ تا بخواند بر سلیمی این فسون// کار مردان روشنی و گرمی است/ کار دو نان حیلت و بیشرمی است.
و سپس خود یک رباعی با عنوان رباعیه فی الخاتمه آورده است.
تزئینات متن:عناوین شنگرف.
نوع کاغذ:فرنگی.
تزئینات جلد:تیماجی مشکی.
نک: جامی از علی‌اصغر حکمت، 204.
جامی در این رساله (که به تصریح او: در شرح وحدت وجود است) از مشایخ متصوفه و خاصه نقشبندیه بسیار یاد می‌کند و در شرح یک رباعی که بیت اولش این است:
از ساحت دل غبار کثرت رفتن/ خوشتر که بهر زه در وحدت سفتن
می‌گوید: «اعلای اطوار سلوک مشایخ طریقت در تحصیل این مطلوب، سلوک طریق حضرت خواجه و خلفاء ایشان است، اعنی حضرت علیه صدر مسند ارشاد و هدایت… قطب اهل حقیقت و عرفان… وارث الانبیاء المرسلین خواجه بهاءالحق و الدین محمد بن محمد البحاری المعروف بنقشبند قدس روحه… چه طریقت ایشان اقرب سبل است الی المطلب الاعلی… و به حقیقت نهایت سیر مشایخ بدایت طریقت ایشان است.
رساله در تخلیه و تجلیه و تزکیه
مقصد اقصی/ عزیز نسفی، ص 171 – 250.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: جامی در پایان شرح رباعیات، رساله‌ای الحاق کرده در ذکر و توجه از سعدالدین کاشغری و در صدر آن رساله می‌نویسد: «مولانا و مخدومنا سعدالدین کاشغری به التماس بعضی اصحاب… کلمه‌ای چند در بیان کیفیت اشتغال این عزیزان به ذکر و توجه نوشته بودند اکنون آن نوشته هم به عبارات شریفه ایشان بر سبیل تیمن و استرشاد در قید کتابت آورده می‌شود تا این رساله به آن کلمات: قدسیه تمام شود و به آن انفاس متبرکه مسکیه الختام گردد و هی هذا».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1بر پشت برگ نخست، خط و مهر نویساننده نسخه محمدحسن بن احمد دیده می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 4913-4915.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: بر رباعیات خود او در عرفان و تصوف.
صحافي شده در اين جلد: شرح رباعیات/ جلال‌الدین محمد دوانی، ص 61 – 170.
تاريخ: 20140406
محل و شماره بازیابی: 126030