شرح رساله العلم (شارح: خواجه نصيرالدين طوسي)

نبذة عن كتاب شرح رساله العلم (شارح: خواجه نصيرالدين طوسي)

شماره بازیابی: ‮‭1862/1‬‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: 10-23500
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح رساله العلم [نسخه خطی]/ شارح: خواجه نصيرالدين طوسي
کاتب: : خلیل قزوینی ابن محمد زمان
تاریخ کتابت: ، 1147 یا 1136 و 1137ق.
نام خاص و کميت اثر: ص1-48.
قطع: ؛ رقعی. 11*17 سم. 16س. 183ص.
يادداشتهاي کلي: ‌کاتب نسخه مردی اهل دانش بوده و چند رساله از رساله‌های موجود در دفتر تالیف او است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1اتانی کتاب فی البلاغه منته … .
2…اقول الاصل الذی تمهد فی هذا الباب مستغن عن ایرادهذه المسائل و لنختم الکلام ههنا والله ولی التوفیق.
تزئینات جلد:چرم قهوه‌ای بدون مقوا.
1بر پشت نخستین برگ، نوشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای است از مرحوم تنکابنی و نیز از (خلیل ولد عبدالرزاق) یکی از مالکان نسخه. و این دو بیت نیز دیده می‌شود: تو بعلم ازل مرا دیدی/ دیدی آنگه بعیب بخریدی/ تو بعلم…../ رد مکن آنچه را پسندیدی.
برخلاف ترتيب نسخه 4/ 1717 و نسخه دانشگاه دراین نسخه نامه خواجه در پاسخ نامه بحرانی در آغاز قرار گرفته و سپس متن رساله و در آخر شرح آن آمده . این ترتیب نشان می‌دهد که ترتیب دهنده اجزاء این رساله خواجه است ولی این مضمون نامه بحرانی به خواجه سازگار نیست (بحرانی در پایان نامه خود قید کرده که خواجه پاسخ او را داده و از این رو او را سپاس گفته. عبارت بحرانی چنین است: «فرفعتها معتمدا فی الوصول الی اغوارها … الی وحدانی الزمان … فاسعفنی فی سوالی بارفع مراتب الاراده و اسعدنی علی مقالی باوسع مواهب السعاده فاقمر لیلی بلوامع انوار انظاره …» به دنبال این عبارات مسلما مناسب آن است که رساله و نامه و جواب و شرح خواجه را بحرانی نقل کند نه خواجه و بدون تردید این نسخه ونسخه آستان قدس نادرست است) در این نسخه خواجه پس از دیباچه گوید: «قال الامام کمال الدین میثم بن علی بن میثم البحرانی (ن: رحمه الله) بسمله. الحمدلله علی ما اولانا من مناهج التوفیق و هدانا من مطارح مدارج التحقیق» و پس از نقل نامه بحرانی گوید: « ومن هنا ابتدا الامام کمال الدین مسعده البحرانی فی المقال و قال (بسمله) اطلقوا القول بان …».
الجمع بين الرايين الحكيمين/ ابو نصر محمد بن طرخان فارابي.، ص 65-112.
شرح حديث الفرجه/ خليل بن محمد زمان قزويني.، ص 113-156.
علم ازلي (رساله در …)/ خليل بن محمد زمان قزويني.، ص 157-182.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:شکسته نستعلیق زیبا.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1کاتب فهرست رساله‌های موجود در دفتر را بر پشت نخستین برگ نوشته و در زیر چند رساله که تالیف خود او است نوشته: «لکاتبه خلیل القزوینی » و یکی از دارندگان و مطالعه کنندگان نسخه، این خلیل قزوینی را همان ملا خلیل غازی قزوینی شارح کافی پنداشته و در چند جای صفحه مذکور نوشته که نویسنده و مولف این رساله ملا خلیل غازی شارح کافی است در صورتی که غازی شارح کافی در 1089 ق. در گذشته و این دفتر بین سال‌های 1136- 1147ق تحریر شده.اما آنچه مسلم است سه رساله از پنج رساله این دفتر به خط مولف است.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلدسوم، صفحه 2546-2550.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: نسخه‌ای از شرح خواجه بر رساله العلم احمد بن سعاده یا احمد بن مسعده.
صحافي شده در اين جلد: علم الهي (رساله در …)/ شارح خليل بن محمد زمان قزويني (قرن 12 ق.)، ص 49-63.
تاريخ: 20121104
محل و شماره بازیابی: 126009