شرح قصيده

نبذة عن كتاب شرح قصيده

شماره بازیابی: ‭2959/9‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30215‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح قصیده [نسخه خطی]
کاتب: محمود فرزند احمد و یوسف فرزند محمد و یا محمد مداح.
تاریخ کتابت: 884 و 978ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 183.
قطع: خشتی. 16*22سم. 316ص. سطور: مختلف.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(موجود در نسخه شرح): ذلک من انفسهم کذا فی المیسر و فی بعض النسخ- اتیانی بالنون ای مجیی فیکون الباء مقدرا فی البغیا ای بالبغی و البغی التعدی. یمینا بربی ان قلبی یحبه… ای اقسمت یمینا بالله ان قلبی یحبه‌ای یحب الرسول (ع) و ذلک ای محبتی ایاه…. .
2… و قد انتهی فی سابع جمادی الاخری ثبتنا الله تعالی علی الحق فی الاولی و الاخری سنه ثمان و تسعین و ثمانیه حامدا لله و مصلیا علی نبیه و مسلما.
آغاز نوشته ابراهیم: الله حسبی یقول الفقیر المذنب… ابراهیم بن سعدالدین قد تشرفت عینی بمطالعه جمال ابن مولف هذا الکتاب… حتی بلغوا الی دارالسلام دمشق الشام… .
2… و اصحابه ینابیع العلوم و الحکمه.
تزئینات متن:عنوان و نشان شنگرف.
نوع کاغذ:اصفهانی مختلف.
تزئینات جلد:تیماجی قهوه‌ای که عطف و حاشیه آن را با تیماج قرمز سجاف کرده‌اند.
به شیوه ترکی است- و به حدس قریب یقین از همین ابراهیم بن سعدالدین ایروانی است. این ذیل ص 184-186 را فراگرفته است.
یمینا بربی ان قلبی یحبه/ و ذکا رجائی فی المماة و فی المحیا
نویسنده شرح محمد بن احمد بن رکن‌الدین جندی حسینی است و در 898ق. از تالیف آن فراغت یافته.
پس از پایان سخن مو‌لف شرح، ابراهیم بن سعد‌الدین بن حاج سلتان خیام ایروانی سرگذشت مولف و فرزندش را در سه صفحه دفتر به خط نستعلیق شیوه ترکی نوشته است.
وی می گوید در تاریخ 1005ق. که علی بن محمد بن احمد فرزند مولف شرح با همراهان خود به قصد رفتن حج به دمشق وارد شدند، به زیارت او موفق شدم و سه درس از شرح شمسیه از او فراگرفتم. به نوشته این ابراهیم، جندی از اهل قره باغ بوده و در اثر مزاحمات قزلباش به نخجوان مهاجرت کرده است.
تاریخ این نوشته 1005ق. است.
ابراهیم بن سعدالدین که نسخه اصلی این شرح را به امانت در دست داشته از روی آن نسخه‌‌ای دیگر تهیه کرده. (ظاهرا نسخه حاضر) به هنگام بازگشت علی بن محمد جندی از سفر حج از استنساخ آن فراغت یافته و نسخه اصل را به او باز می‌گرداند و چون وی عازم وطن خودش شده به هنگام وداع این شعر فارسی را بدرقه راه او کرده است:
بعد از این صبح وصالت شام هجران میشود/ آن زمان این شام باشد صبح تا جان میشود
در کنار صفحه اول شرح قصیده نوشته‌ای است از عبدالغنی که با مولف معاصر بوده و درباره این شرح نوشته.
«لقد تشرف عینی بالمطالعه فی هذا الکتاب… فوجدت فیه من العجائب- و رایت فیه من الغرائب فقیه من کلام الله تفسیر و فیه احادیث الرسول (ص) کثیر و فیه من التصوف ما تروم و فیه من بحر النحو ماترید و تعوم و فیه من الفروع و الاصول و فیه من المعقول و المنقول…».
وضعیت استنساخ نسخه: نسخه شرح و ذیل مزبور به خط نستعلیق. تاریخ کتابت: ق 10 و 11ق.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:بیشتر رساله به خط‌ های نسخ و نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1رقم هر سه کاتب در پایان برخی از رساله‌ها یادداشت شده است. در پشت نخستین برگ اشعاری نوشته و در بالای صفحات اشعار مختلف یادداشت شده صفحه‌های 223 و 225 سفید و در صفحه‌های 224 و 226-227 اشعار و نوشته‌های مختلف یادداشت شده بالای صفحه‌های 230-283 چند قصیده یادداشت شده که نخستین آنها در هجو شیخ کمال لاهیجی است. در پایان دفتر نیز چند قصیده نوشته شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3989-3992.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: قسمت آخر نسخه شرح قصیده‌ای است در مدح حضرت پیغمبر (ص) که آخرین بیت آنکه در نسخه حاضر دیده می شود این قسمت:
صحافي شده با: عروض عارفی/ محمد بن حمدالله ملقب به عارفی 496704
تاريخ: 20130701
محل و شماره بازیابی: 174407