شرح كافوريه(از: محمدولي رئيس اطباء النظام.)

نبذة عن كتاب شرح كافوريه(از: محمدولي رئيس اطباء النظام.)

شماره بازیابی: 146خ
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR ‮‭10-23879
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح کافوریه/ از: محمدولی رئیس اطباء النظام.
تاریخ کتابت: قرن 13ق.
قطع: ‮خشتی. ‭15/5‬*‭22‬سم. ‭194‬ص.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله مکرر الازمنه مدهر الدهور الاخذ بالنواصی و المالک لحقایق الامور الذی اودع فی الطبایع الحشایش… و بعد فیقول… محمدولی رئیس اطباء النظام انه کتب بعض المعاصرین… رساله فی حراره الکافور خلاف الجمهور… قال فیقول العبد الراجی محمدتقی الشیرازی انه قد التمس منی…
2قال و هذا القدر من البیان کاف فی اثبات… اقول عیب علی اطبائنا الاسلامیین ان یصرفوا برهه من الزمان… فی الرد علی اسلاف القوم فی زمان احاطه اطباء الافرنج علی حکماء الاسلام احاطه الذئاب بالاغنام و شمروا من ساق الجد فی نقض قواعدنا الطبیعیه و تجاوزوا عن ثغر الحد فی رد دلائلنا العلمیه… فان ذلک القدر من البیان و البرهان لایکفی فی اثبات هذا المطلب و ان برد الکافور قد نقر فی الناقور و جری مجری المثل المشهور… و المثل لایتغیر و العسل لا یتصبر اللهم اجمع شملنا و لا تقطع حبلنا… و لا حول الا (در نسخه: الی…؟) … باطنا و ظاهرا.
تزئینات متن:در سر صفحات نسخه عبارت متن کافوریه به قلم قرمز است.
تزئینات نسخه:همه صفحات با قلم قرمز جدول‌کشی شده.
نوع کاغذ:فرنگی شکری رنگ.
تزئینات جلد:تیماج قرمز و بدون مقوا.
بر یک صفحه سفید نوشته شده بیاض صحیح است.
2نسخه بدل‌ها و افتاده‌ها در حاشیه ثبت شده.
نک: مجلس ش 764.
شارح معاصر مولف کافوریه بوده و شیرازی نسخه اصل کافوریه را بدو داده تا نظرهای خود را در حواشی آن بنگارد. محمدولی چون نسخه را دیده اغلاط لفظی و معنوی فراوان در آن یافته و دلیل‌هایی را که وی بر گرمی طبع کافور اقامت کرده سست دانسته به دفاع از اطباء قدیم برخاسته، در پایان گوید در این زمان که پزشکان فرنگ بر اصول علمی ما حمله برده‌آند. عیب است که ما خود نیز با آنان هماهنگ شویم. یک یا چند سطر از کافوریه را پس از «قال» آورده و با عنوان اقول سخن خود را درباره آن آغاز کرده. وی این شرح را به قوام الملک هدیه کرده و از او در دیباچه نام برده، در یک جا می‌گوید: «عبارت مصنف عینا ار فاخر رازی است». شارح برای نشان دادن طبع هوا در اقالیم مختلف جداولی ترتیب داده.
عبدالوهاب ساوجی بر این کتاب شرحی به پارسی نوشته.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق (جز جدو‌ل‌ها که به خط نسخ است) با چند قلم.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1گویا نسخه اصل است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد چهارم، صفحه 3140.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کافوریه را حاجی آقا بابا میرزا محمدتقی شیرازی به تازی در بیان گرم‌ بودن کافور (برخلاف رای اطباء قدیم) نوشته است.
تاريخ: 20130820
محل و شماره بازیابی: 163167