شرح كفايه

نبذة عن كتاب شرح كفايه

شماره بازیابی: ‭2959/11‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30217‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: شرح کفایه [نسخه خطی]
کاتب: محمود فرزند احمد و یوسف فرزند محمد و یا محمد مداح.
تاریخ کتابت: 884 و 978ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 228-300.
قطع: خشتی. 16*22سم. 316ص. سطور: مختلف.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمد لله الذی دعی الی الحق باکرامه و هدی الی اکتساب انواع العلوم من کلامه واثبت ادله التحقیق لذوی العقول من اعلامه و اکرم اعلام طالبی العلوم بانعامه… اما بعد لما کان من اشرف العلوم و اولاها العلوم الشرعیه و المعارف الدینیه… و مما صنف فیه من التصانیف… الکتاب المسمی بالکفایه لان من قراها و علمها تحصل له من علم النحو کفایه فلم یکن شرح لوضوحها… لرسم خدمه السلطان الاعظم… منبع الجود و الالطاف سیدرضا ادام الله تعالی ملکه… و هو ابن الامام التمام دافع الجور و الطغیان السید الشهید علی کیا رحمه الله علیه… .
2… قوله فامامنا الی اخر. یعنی من المواضع التی یجب حذف الفعل الناصب للمفعول المطلق حذفا قیاسیا ان یقع المفعول تفصیلا لاثر مضمون جمله متقدمه نحو قوله تعالی: فشدوا الوثاق فامامنا بعد و اما فداا فمنا و فداا تفصیلان لاثر ای لفایده مضمون الجمله المتقدمه لان الجمله المتقدمه هی قوله فشدوا الوثاق واثره المن… فتقدیره اما تمنون منا و تفدون فداء فحذف الفعل للقرینه و القایم مقامه اما القرینه فهی الجمله المتقدمه التی هی فوایدها و اما القایم مقام الفعل فهو المصدر مع انه مکرر فیه لفظ قوله تعالی صنیع‌الله الی اخره من الذی حذف ناصبه.
تزئینات متن:عنوان و نشان شنگرف.
نوع کاغذ:اصفهانی مختلف.
تزئینات جلد:تیماجی قهوه‌ای که عطف و حاشیه آن را با تیماج قرمز سجاف کرده‌اند.
2در کنار نسخه حاضر حاشیه‌هایی به نقل از: کشاف، مولا عبدالغفور، چلبی، شرح الشافیه، حاشیه مطول، مولا فتح‌الله مفتاح، مختصر، تفسیر قاضی، یوسف، نجم‌الدین، شرح مفصل، جامی و حاشیه‌های بسیاری بدون نام و نشان دیده می‌شود.
نک: کشف الظنون، 1/ 161 و 2/ 323؛ آستان قدس، 3؛ بخش صرف و نحو، ص 34.
حاجی خلیفه در دو جای از کشف الظنون به معرفی آن پرداخته است.
آنچه در فهرست رضوی آمده که مولف کشف الظنون صاحب کفایه را نشناخته و صاحب آن به احتمال قوی همان، محمد بن عبدالله بن محمود صاحب کفایه در صرف و زنده در در 810ق. است، صحیح نیست، بلکه مولف همان ضیاءالدین مکی است.
کتاب حاضر شرحی است مزجی بر کفایه که مولف آن را برای سیدرضا پسر شهید علی کیا ساخته است و در آن از مولف یا نشده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:بیشتر رساله به خط‌ های نسخ و نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1رقم هر سه کاتب در پایان برخی از رساله‌ها یادداشت شده است. در پشت نخستین برگ اشعاری نوشته و در بالای صفحات اشعار مختلف یادداشت شده صفحه‌های 223 و 225 سفید و در صفحه‌های 224 و 226-227 اشعار و نوشته‌های مختلف یادداشت شده بالای صفحه‌های 230-283 چند قصیده یادداشت شده که نخستین آنها در هجو شیخ کمال لاهیجی است. در پایان دفتر نیز چند قصیده نوشته شده است. پایان نسخه حاضر ناقص است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3990-3992.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: کتاب کفایه فی علم الاعراب از ضیاءالدین مکی است که آن را مانند شرحی بر انموذج استاد خود زمخشری آورده است.
صحافي شده با: عروض عارفی/ محمد بن حمدالله ملقب به عارفی 496704
تاريخ: 20130701
محل و شماره بازیابی: 174407