شهنامه چنگیزی (از: شمس‌الدین کاشانی (درگذشته روزگار ابوسعید 716-726ق.))

نبذة عن كتاب شهنامه چنگیزی (از: شمس‌الدین کاشانی (درگذشته روزگار ابوسعید 716-726ق.))

شماره بازیابی: 585 س
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‏‫10-11796
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: شهنامه چنگیزی [نسخه خطی]/ از: شمس‌الدین کاشانی (درگذشته روزگار ابوسعید 716-726ق.)
کاتب: ، کاتب: محمدباقر
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: 4 ج 1/ 1297ق.
قطع: ؛ قطع: 8*15سم. 325گ، 14س. اندازه جلد: 16*22سم.
يادداشتهاي کلي: به دستور محمود غازان خان (694-703ق.) سروده شده و در روزگار اولجایتو به سال 704ق. به انجام رسیده است. (نک: سپهسالار، 5/ 310)
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1آغاز افتاده: … که معنی ایغوز به پیوستن است/ همان عهد با یکدیگر بستن است// لقب‌های دیگر بر اصناف ترک/ نهاد و بیان کرد اوصاف ترک//
2سخن گفتن خوب و کردار/ نگردد کهن تا جهان است.
تزئینات متن:عنوان شنگرف.
ویژگی های جلد:تیماج حنایی ضربی مقوایی.
نوع کاغذ:سفید.
نک: دانشمندان آذربایجان، ص 32؛ استوری، 1/ 266؛ بلوشه، 3/ 180 ش 1509؛ سپهسالار، 5/ 268 ش175؛ S.P. 1443 مورخ محرم 826ق. و مصور لالا اسماعیل حمیدیه استانبول، بریگل 767.
در آن آمده است:
جهان‌دار سلطان محمد که داد/ مر او را خدا دانش و دین و داد
بفرمود تا این چنین دفتری/ رهی ساخت بهر چنان مهتری
(گ 75ر سپه)
چو کردند تاریخ را دال ذال/ خرد گفت ازین به ندیدیم سال
که سلطان محمد در او پادشا است/ که دریادل و عادل و پارسا است
نک: سپهسالار، 97پ؛ سنا.
نیز:
کنون من به ارشاد خواجه رشید/ یکی داستان گفت خواهم مفید
غزان خان خداوند عدل و کرم/ که برداشت آیین بخل و ستم
یکی قبه در شام تبریز کرد/ که انسان نه کسری نه پرویز کرد
چند تاریخ منظوم دیگر هم در تاریخ مغول هست:
1. شهنشاه‌نامه، یا، منظومه احمدی
/ از: احمدبن محمد تبریزی
به دستور ابوسعید (716-736ق.) سروده و تاریخ جنگیز و خاندان او را در آن آورده است.
نک: دانشمندان آذربایجان، ص 32؛ فیلم‌ها، 738؛ ذیل ریو، ش 2/ 201، Or. 2780، مورخ 800ق.؛ استوری، 1/ 271.
2. ظفرنامه/ از: حمد مستوفی
در سه کتاب با سه قسم: عرب، ایران، مغول سروده و پنج سال بدان پرداخته و رسیده است به تاریخ ابوسعید بهادرخان و سال 735ق. و در مبحث تاریخ هولاکوخان پندنامه استاد خود رشیدالدین را در دوازده مجلس گذارده است.
نک: دیباچه تاریخ گزیده چاپ نوایی، یب؛ فهرست نیکلسون، ص104 G 19؛ ذیل ریو، ش 263؛ Or. 2833 مورخ رمضان 807ق.؛ موزه اوقاف اسلامی (اسلام اثر لری موزه‌سی) ش 2041 از قرن 9ق. با سرلوح.
3. غازان‌نامه
/ از: خواجه نورالدین شمس‌الدین محمد اژدری
در 758-763ق. سروده و در روز دوشنبه ماه حرام 763ق. آن را به انجام رسانده است.
نک: فهرست نیکلسون، ص 231 Collv 2 مورخ 873ق.؛ استوری، 1/ 271.
وضعیت استنساخ نسخه: کتابت به فرموده آقا میرزا احمدبن عبدالوهاب که در ع2/ 1305ق. در آن نوشته است که این منظومه مقدمه ظفرنامه است از شرف‌الدین علی یزدی مولف آن در 828ق. ولی می‌دانیم که مقدمه آن به نثر است نه به نظم.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد یکم، صفحه 309-310.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تاریخ منظوم مغول است براساس جامع التواریخ رشیدی، در آن آمده که غازان خان در 703ق. مرده و محمد اولجایتو در 704ق. بر تخت نشسته و کتاب به فرمان او ساخته شده است، ستایش محمد اولجایتو و امیر اولوس حسینی و اندرومش خاتون زن اولجایتو و تاج‌الدین وزیر شیعی در آن دیده می‌شود.
نام جغرافیایی به منزله موضوع: تاریخ
تاريخ: 20150608
محل و شماره بازیابی: 114965