عمده الاسلام (از: ابوطاهر بن کمال ملتانی (سده 9 و 10ق))

نبذة عن كتاب عمده الاسلام (از: ابوطاهر بن کمال ملتانی (سده 9 و 10ق))

شماره بازیابی: 8893
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR ‮‭10-15344‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: عمده الاسلام [نسخه خطی]/ از: ابوطاهر بن کمال ملتانی (سده 9 و 10ق)
محل کتابت: مکان کتابت: کجرات
کاتب: : کاتب: ملک میان… بن محمد خوشحال
تاریخ کتابت: ، تاریخ کتابت: سده 12ق.
قطع: ؛‮قطع: یک، ‭111‬، سه برگ، ‭13/6‬*‭20/7‬، ‭16-11‬ سطر. 9*‭17/5‬‬.
يادداشتهاي کلي: در انجامه تاریخ کتابت 22 ربیع الاول سال هجدهم جلوس محمدشاه پادشاه غازی نوشته شده که به احتمال فراوان می‌باید منظور محمد شاه بن جهان شاه بن شاه عالم اول (1131-1161ق) از پادشاهان گورکانی هند باشد. بر این مبنا تاریخ کتابت نسخه سال 1149ق است.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1الحمدلله (کذا) رب العالمین و العاقبه للمتقین و الصلوه و سلام علی خیر خلقه محمد و آله و اصحابه اجمعین. اما این کتاب را عنده (کذا) الاسلام نام نهاده‌اند که مسلمین از خوندن این کتاب فیض به‌برند و توجه بدین‌داری و اسلام نمایند… بر حکم شریعت محمد رسول الله صلی الله علیه السلام در عقیده نجاح آورده است که یکی از شرایط ایمان.
2و این دعا می‌خواندند رحمت خود بر ایشان نثار می‌کردم دعای این است… الاحیاء منهم و الاموات و صلی الله علی خیر خلقه محمد و آله اجمعین برحمتک یا ارحمت (کذا) الراحمین.
3تمام شد این کتاب عمدت الاسلام در چـ‌بهر (؟، بعضی از کلمات به خاطر وصالی خوانده نمی‌شود) ساکن قصبه کجرات بیست دوم ماه ربیع الاول سنه هژدهم در عهد محمد شاه پادشاه غازی… و ملک میان… بن محمد خوشحال. هر کسی دعوی کند… باشد در شرع. نوشته بماند سیه بر سفید/ نویسنده را هست فردا امید.
تزئینات متن:عناوین و نشانیها مشکی؛ بر فراز عناوین خط مشکی رنگی کشیده شده.
تزئینات نسخه:کتاب‌پردازی هندی.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:هندی نخودی آهار مهره.
تزئینات جلد:‮میشن عنابی رنگ پریده و روغن‌کشی شده فرسوده، با ترنج و دو سر ترنج کوچک ضربی. روی طبله اول با ماژیک نام کتاب نوشته شده است. قطر: ‭2/7‬‬.
نسخه کامل است.
بعضی از عبارات عربی بین سطور به فارسی ترجمه شده است.
صفحه عنوان نسخه نام کتاب و فهرست اشیایی که میرزا شیر… داده و یک یادداشت محو شده.
دو برگ الحاقی پایان نسخه این یادداشتها را دارد:
برگ 112ر چندین و چند تاریخ تولد بدین ترتیب: تولد برخوردار عبدالمجید خان در 12 شوال 136 (1306ق)، برخوردار سید احمد جان در 4 ذی‌القعده 137 (1307ق)، تولد مسکین عبدالواحد در ذالقعد 1271ق، تولد برخوردار نور (ثیر) احمد خان ولد عبدالحمید در 25 شعبان 1294ق (این تاریخ دو بار نوشته شده است)، تولد اختر… جان در 28 رمضان 2921 (تاریخ را بر عکس نوشته است = 1292ق)، تولد بی‌بی فرخ خان در 20 شعبان 2921 (= 1292ق)، تولد بی‌بی شاه سلطان بنت عبدالواحد در 25 رمضان 1291ق، تولد غلام محمد جان ولد عبدالواحد در 7 ربیع الاول 77[12] نوشته محمد یعقوب بن عبدالواحد، نام سه پسر ملا ثیر احمد، و این یادداشت: «تولد نور چشم بی‌بی عمو جان بتاریخ هفده‌هم ماه جماد الثانی، همان روز فرنگ کافر از قندهار کوچ کرد به هندوستان سنه 1297».
در سه صفحه دیگر: چند نسخه پزشکی و داروسازی، و جدول طلبکاریها و بدهکاریهای افراد ، وصیت‌نامه عبدالواحد: شامل طلب مردم که به زمه (کذا) عبدالواحد می‌باشد (بخشهایی از آن را محو کرده‌اند).
در کناره بعضی از صفحات نسخه یادداشتهایی دیده می‌شود که بنا بر بررسی که شده چنین‌اند:
چندین تعویذ و حرز و دعا (برگهای 18ر، 45پپ، 47ر، 111پ).
چندین دستورالعمل پزشکی و کیمیایی و داروسازی (برگهای 34پ – 35ر، 54ر، 79، 82پ – 88پ، 95پ، 97پ، 109پ – 110ر).
معادل بعضی از اوزان و مقادیر (برگهای 39پ – 40ر).
برگ 58پ این یادداشت: «شکر و الحمدلله (کذا) تعالی بتاریخ بیست دویم جماد الثانی فرنگ علیه العنه (کذا) از قندهار بدر شد بطرف هندوستان سنه 1298 بدست خط عبدالواحد».
تولد بی‌بی محترم جان در 5 شعبان 1381 (برگ 110ر)، تولد غلام سرور جان در یکشنبه 5 محرم 1306ق در حکومت امیر عبدالرحمن خان (برگ 111ر).
در دو صفحه 38ر و 113ر نام «میر هدایت علمی» بدون توضیح دیگری نوشته شده است.
برگهای 1 و 77 و 78 نونویس.
جزوها 8 برگی.
3نشان صحاف (به صورت خط مورب کوچک مشکی رنگی که در گوشه سمت راست بالای ورق وسط هر جزو کشیده شده است).
ماخذ فهرست: جلد 1/29، صفحه 252 – 253.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق، عبارات عربی نسخ معرب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1برگ آغازین نسخه نونویس است و کاتب از خود چند سطری را در آغاز کتاب قلمی کرده است.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: خریداری از حاذقی در اردیبهشت 1347ش.
يادداشت عمليات: عطف و سجاف مرمت شده.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: مشترک پاکستان، 14/ 602 – 610؛ فهرستواره فقه هزار و چهارصد ساله، 66 – 67؛ دنا، 7/ 623؛ دائره المعارف بزرگ اسلامی، 5/ 649.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): فقه
تاريخ: 20141209
محل و شماره بازیابی: 178430