فرهنگ جغتائی به فارسی(نذر علی (سده 11هـ))

شماره بازیابی: 9176
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41819
زبان اثر:
فارسی
ترکی جغتایی
عنوان و نام پديدآور: فرهنگ جغتائی به فارسی/ نذر علی (سده 11هـ)
تاریخ کتابت: ، سده 12هـ.
قطع: ‮؛ یک، ‭51‬، یک برگ، اندازه متن: 5*‭14/5‬، ‭16‬ سطر، اندازه جلد: ‭10/4‬*‭19/7‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«فایده ترتیب و ادله … نوال معنی … نمودند و معنیهای روشن مانند آتش که در سنگ نهان باشد در عبارت مغلقه این طایفه ودیعت نهاد تا عاشقان مراتب دانش و فهمیدگی.»
انجام:«یا زانوی آن کس را می‌بوسیده این وضع را در توره جغتای اولجاش می‌گویند. به این اختصار یافت امید که ارباب ذهن و ذکا اگر سهوی یابند به اصلاح کوشند».
تزئینات متن:عناوین و لغات و نام شاعران به شنگرف.
بین مصرع‌ها علامتی به شنگرف آمده است.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:نخودی آهار مهره.
تزئینات جلد:میشن قهوه‌ای یک لا، مجدول، قطر: 2/1.
یادداشت کوتاه دیگری هم در صفحه آخر نسخه آمده که نویسنده آن معتقد بوده این کتاب نوشته لغوی است: «در حقیقت مصنف این کتاب خیلی زحمت بیجا کشیده و عمر خود را عبث طلف (کذا) کرده که این الفاظ بی‌معنی را جمع نموده است. باری خدا او را رحمت کند» و نیز چند یادداشت و شعر دیگر بوده که همه را پاک کرده‌اند.
یک برگ از آغاز و پایان نسخه سفید و نانوشته است.
3جزوه‌ها 8 برگی است.
دو صفحه اول نسخه مرمت شده است و بخش‌های افتاده آن نونویس است.
نک: منزوی، ج3، ص 2003 (از همین نسخه با شماره قدیمی یاد شده است)؛ دانشگاه تهران، ج13، ص 3309- 3310 (نام نگارنده ندرعلی)؛ جدید گلپایگانی، ج6، ص 3035 (بدون نام مؤلف)؛ ذریعه، ج 16، ص 196.
با وجود آن که در مقدمه هدف تألیف کتاب بیشتر ذکر واژگان دیوان امیر علیشیر نوایی (844- 906ق) دانسته شده اما از دیگر شعرا هم شواهد زیادی نقل شده است.
تنظیم شده در مقدمه و سه فصل و خاتمه:
فصل اول: در بیان املاء الفاظی که معانی مشترک داشته باشد.
فصل دویم: الفاظی که به جهت آشنایی در لغات الوس جغتایی تا طالب را فایده بخشد به دستور نصاب در سلک تحریر کشید.
فصل سیم: در لغاتی که به ترتیب تهجی در ابواب آورده (هر حرف در یک باب، براساس حروف آغاز کلمات)
خاتمه: در توره و آیین جغتایی که لابد است متتبعین را استماع آنها در بعضی ابیات.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نسخه کامل است (به جز چند سطر از آغاز سخن که پاره شده است).
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
در آغاز نسخه تملک لطف الله خان و محمدباقر دیده می‌شود که این فرد دومی کتاب را سنگ لاخ دانسته است.
در پایان نسخه تملک شکر الله بن حیدر قلی بن مرتضی قلی بن محمدرضا بن حاجی علی قلی خان کنگرلو در 12 رجب 1191 ق تخاقوی‌ئیل آمده است.
در پایان نسخه مهر بیضوی مربوط به تملک شکر الله بن حیدر قلی بن مرتضی قلی … با سجع: «عبده شکر الله …» که نیمی از آن محو شده و یک رباعی وجود دارد.
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
يادداشت عمليات: یک یا چند سطر ابتدای صفحه آغاز کتاب پاره شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 838- 839.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: واژه‌نامه جغتایی به فارسی که به شاه صفی صفوی (1038- 1052ق) تقدیم شده است. در مقدمه گوید: «به خاطر فاتر این ذره بی‌مقدار نذر علی رسید که خاطر اصناف انسان و انواع بشر در زمان خدیو بحر و بر همواره به لغت ترکی و حل الفاظ جغتایی مایل است آن چه مقدور فهم این قلیل البضاعه باشد رساله‌ای در باب کشف لغت نوایی و توره و آیین چنگیزی و آداب آن فرقه به عبارت فارسی نویسد از اشعار میر علیشیر نوایی و شعرای آن طایفه که سند آن مطلب و مستند کمترین باشد بیاورد و اختلاف املاء جغتای و روم و ترکی که در مرز و بوم ایران متداول است بیان نماید و تبدیل حروف تهجی را در حیز آورد تا طالبان این فن را باعث بصیرت و وقوف در امر مزبور شود»
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): لغت
تاريخ: 20151010
محل و شماره بازیابی: 185417