كتاب البيان و التبيان(جابر بن حيان)

نبذة عن كتاب كتاب البيان و التبيان(جابر بن حيان)

شماره بازیابی: 9011/67
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41301
زبان اثر: عربي
سر شناسه: ج‍اب‍رب‍ن‌ ح‍ی‍ان‌، ‏‫120 -‏ 198 ق.‏‬
عنوان و نام پديدآور: کتاب البیان و التبیان/ جابر بن حیان
تاریخ کتابت: ، صفر 1288ق.
نام خاص و کميت اثر: 151پ- 153ر.
قطع: ‮؛ ‭165‬، سه برگ، سم: ‭8/5‬*‭14/5‬، ‭19‬س، اندازه جلد: ‭13/7‬*‭22/3‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمد و آله اجمعین. قد سبق لنا تسعه و ستون کتاباً کل کتاب منها فی فن من فنون الصناعه و نحن نذکر فی کتابنا هذا و هو السبعون و هو تمام کتبناه هذه الاشیاء من تفاسیر الاتدابیر المذکوره فی کتابنا هذه فنبدء من ذلک بالحیوان.»
انجام:«فعلی من هو اعلم منه بحفظ ما فیها من معنی و اعمل بما فیها فوالله لقد قربت ما فیها تقریباً کثیراً و ینبغی ان یعاون استاده بدرسه لها النصب بها بدرسه ما یجب ان شاء الله عزوجل.»
انجامه:«تمت المقاله السبعون بحمدالله و نعمه و هی آخرها و صل یالله علی سیدنا محمد نبیه و عل یآله و سلم تسلیماً کثیراً دائماً ابداً فی شهر شفر من سنه 1288.»
«لعمرک ان جابر غیر واه / باقوال تبرهن للعقول»
«و اعمال مشرفه غوال / مصححه الروایه و النقول»
«فلم ینکر جلالتها لبله / سوی ذی ظلمه سفه جهول»
«و کیف یسوع دفع ضعیف رأی / و سبان الانام مع الکهول»
«نقول بان جابر نعم واه / لما ملا الجبال مع السهول»
از آنجایی که بخش‌هایی از کتابها هم نانوشته مانده به نظر می‌رسد نسخه صحیحی برای استنساخ در اختیار کاتب نبوده است.
برگ پایانی نسخه یادداشتی است که نوشته نسخه به خط جمشید الثانی غیاث‌الدین علی محمد اصفهانی پسر محمدحسین اصفهانی است (1215- 1293ق) و گزیده‌ای از شرح حال او. متن یادداشت که امضا ندارد چنین است:
«این کتاب من البدایة الی النهایة بخط مرحوم ملا علی محمد اصفهانی است. مرحوم ملا علی محمد پسر محمدحسین اصفهانی است و مرحوم میرزا عبدالغفار نجو‌الدوله پسر اوست. او رحمه الله در سال 1215 هجری متولد و در سال 1293 در طهران وفات یافت. از تصانیف او تکلمه العیون در حل معادلات درجه سوم، جبر و مقابله مشتمل بر 25 مسئله و کتاب دیگر در علم اعداد و آن مرحوم مرد ریاضی و فاضل بود و به استنساخ کتب علاقه زیاد داشت. در سن هفتاد و هشت سالگی وفات کرده رحمة الله علیه.»
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها به شنگرف و در چند قسمت لاجوردی.
در موارد فوق کلمات با شنگرف اعراب گذاری شده‌اند.
سطراندازی شده با قلم آهنی.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی شکری آهار مهره.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای ضربی با ترنج و سرترنج، عطف و سجاف تیماج مشکی، قطر: 7/ 2.
دو برگ الحاقی در آخر نسخه سیاه مشق که پاک شده است.
در برگ‌های سفید سطراندازی‌ها کاملاً مشخص است.
جزوه‌ها 8 برگی است.
وضعیت استنساخ نسخه: از سه نقطه شک در حاشیه صفحات زیادی استفاده شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نسخه در حاشیه تصحیح شده است.
مشخصات اثر:
شکل و سجع مهر:
یادداشتهای تملک:
متن يادداشت:
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
يادداشت عمليات: ترنج و سرترنج جلد آسیب دیده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 610- 622.
صحافي شده با: کتاب السبعین/ جابر بن حیان508490
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): کیمیا
تاريخ: 20150620
محل و شماره بازیابی: 179093