كتاب الصيد و القنص

نبذة عن كتاب كتاب الصيد و القنص

شماره بازیابی: 294
شماره مدرک کتابخانه مجلس: ‭10-18355‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: کتاب الصید و القنص [نسخه خطی]
تاریخ کتابت: شوال 617ق.
قطع: خشتی. 11*18سم. 142گ.
يادداشتهاي کلي: در فن صید و شکار.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:الحمدلله الذی انشا الموجودات بحکمته و اخترع الاشیاء بقدرته خلق السموات و الارض و اللیل و النهار لمصالح العباد بحلمه و منته تسبح له الافلاک فی جریانها و الحیتان فی لججها و الوحوش فی اوکارها و الطیر بالختلاف لغاتها… و بعد فان الله تعالی احل صید البر و البحر و قد ذکر ذلک فی کتابه العزیز فقال احل لکم صید البر و البحر…
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: در فهرست‌های نسخ عربیه اسمی از این کتاب ادبی نفیس یافت نگردید و مولف شناخته نشد.
وضعیت استنساخ نسخه: این نسخه در شوال 617ق. استنساخ شده: «فرغت نساخه هذا الکتاب فی یوم الثلثاء الثالث من شوال من سنه سبع عشره و ستمائه للهجره الطاهره المطهره…».
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ آمیخته به ثلث.
نوع کاغذ:ضخیم نباتی رنگ.
1در چند جای کتاب اشعار و ارجوزه‌های مولف به نظر می‌رسد از این جمله در صفحه پنجم چنین می‌گوید: ولی فی نحو هذا المعنی و کنا نخرج للصید بمصر بموضع یعرف بدیر القصیر منیف علی ذروه الجبل المعطم (المقطم) مطل علی النیل فهو سهلی جبلی بحری: سلام علی دیر القصیر و سفحه/ تحیات حلوان الی النخلات/ در جای دیگر که اشتیاق معتضد بالله خلیفه عباسی را برای جنگ و شکار نقل کرده می‌گوید: «اخبرنی عنه ابواحمد یحیی بن علی ندیمه قال کان یقول کثیرا لما بنی الثریا اتعلم ان بناء من ابنیه الخلفاء یشبه هذا البناء او یعادله فی محل موقع اما ترانی قاعدا علی سریری یعرض علی وز بری». معلوم می‌شود مولف از فضلاء زمان المعتضد بالله شانزدهمین خلیفه آل عباس است که در 279ق. به کرسی خلافت نشست و پس از نه سال و نه ماه در 289ق. درگذشت، در دو صفحه بعد آگاه می‌شویم که صاحب کتاب معاصر ابوبکر محمدبن یحیی صولی شطرنجی ادیب مشهور بوده و صولی در 335ق. یا 336ق. وفات یافته، در اول باب چهارم این جمله به نظر می‌رسد: «و کل اما اذکره من ذلک سماعی من ابراهیم بن جابر بحلب باسقاط الاسناد سنه اربع و ثلثمائه». از مراجعه به فهرست‌های عربی به دست می‌آید که در فن شکار از متقدمین نویسندگان عرب مصنفاتی یافت نشده و ابودلف قاسم بن عیسی عجلی از امرای معروف زمان معتصم مامون که ادیب متبحر بوده به نام کتاب البزاه و الصید تالیفی داشته است.
1. باب تمرین الخیل بالطراد،
2. باب فضل لحم الصید و طیب مضغته،
3. باب ما احله الله عز و جل من صید البر و البحر و اجازه الکتاب و السنه،
4. باب الاحوال و الاماکن التی یحل و یحرم فیها الصید و الجزا فیما یقتله المحرم من النعم و الطیر،
5. الاماکن التی حظر الصید فیها و نهی عن قتله و تنفیره فی حدودها،
6. المختار من اقاویل اهل العلم فی صید المحرم و الحلال فی الحرم،
7. اثاره الصید و استحقاقه بها او بغیرها،
8. باب المکائد التی تتوصل بها الی الصید و الآلات المتخذه لذلک،
9. باب الجوارح هی اربعه انواع،
10. باب ما یدل علی مرض الجارح مما تبرز من فضول جسده،
11. باب رمی اصناف الوحش بالنشاب و النبل،
12. باب امتهان الملک و الرئیس نفسه فی الصید بهذا الضاری و مباشرته،
13. باب صید البحر،
14. باب اوقات الصید،
15. باب الصید بالجلاهق،
16. باب الطیر.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1صفحه اول نسخه نونویس است.
يادداشت عمليات: قسمتی از اوراق را موریانه خورده.
يادداشتهاي مربوط به کتابنامه ، واژه نامه و نمايه هاي داخل اثر: مشتمل بر شانزده باب است:
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد دوم، صفحه 1133-1134.
محل و شماره بازیابی: 16943