مرآه الفصاحه(محمد مفید بن محمدنبی شیرازی، داور)

شماره بازیابی: 9113
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41700
زبان اثر: فارسی
سر شناسه: داور شیرازی، مفید بن محمد نبی،1251 -1325ق
عنوان و نام پديدآور: مرآه الفصاحه/ محمد مفید بن محمدنبی شیرازی، داور
کاتب: : حاجی میرزا ابراهیم نیریزی متخلص بساکت
تاریخ کتابت: ، 19شعبان1329.
قطع: ‮؛ ‭174‬، اندازه متن: ‭10/5‬*‭16/5‬، ‭16‬ سطر، اندازه جلد: ‭15/5‬*‭22/7‬‬.
يادداشتهاي کلي: تاریخ پایان یافتن کتاب در آخر نسخه 22 صفر 1316 ق نقل شده است. اما مسلماً مؤلف پس از این تاریخ هم مطالبی بدان افزوده؛ مثلاً در برگ 33 ر در شرح حال ادیب شیرازی نوشته: «و تا اکنون سنه 1319 شصت سال از عمرش می‌‌‌‌‌‌گذرد».
چاپ: با تصحیح محمود طاووسی، شیراز، نوید شیراز، 1371ش.
انجام:«ان الصلوه علی النبی محمد / ندب اذا ذکر اسمه تعظیما»
«یا ایها المتدینون بدینه / صلوا علیه و سلموا تسلیما»
«قد تم تألیف کتاب مرآه الفصاحه فی الثانی و العشرین من صفر السنه السادسه عشر بعد الثلثمائه و الالف من الهجره»
انجامه:«و نقل من خط المؤلف قدس الله نفسه و طیب رمسه فی 19 شعبان المعظم سنه 1329 من الهجره»
تزئینات متن:عناوین ثلث جلی.
عناوین شعرا به خط ثلث جلی.
رکابه نویسی:دارد.
نوع کاغذ:فرنگی نخودی آهار مهره، با ته نقش روسی و تاریخ 1886م.
تزئینات جلد:مقوا، رویه کاغذ ابر و باد، عطف و گوشه‌ها میشن قهوه‌ای، قطر: 2/2.
نسخه در حاشیه برخی صفحات تصحیح شده است.
7 برگ آغازین نسخه فهرست مطالب و شاعران کتاب آمده است.
در صفحه عنوان محمدحسین شعاع الملک نوشته: «تذکره مرآه الفصاحه تألیف مرحوم شیخ مفید داور به خط حاجی میرزا ابراهیم نیریزی متخلص به ساکت. تحریراً فی یوم چهارشنبه 27 شهر ربیع‌الاول 1347 هجری نبوی (ص) محمدحسین شعاع الملک». بالای همین صفحه تعداد اوراق کتاب دوازده جزو یک دس[ته] نوشته شده است، به همراه حق الکتابه به سیاق که آن را پاک کرده‌اند.
کتاب در کتابخانه شعاع شماره 422 داشته است.
در پایان نسخه دو برگ کوچک شامل نامه محمدعلی سدیدالسلطنه در شرح احوال خودش ضمیمه شده است (به خط خودش)، این نوشته تاریخ 1321 ق دارد.
2از جعفر سلطان القرایی چند یادداشت در حواشی نسخه به مداد به یادگار مانده است، از جمله درباره شرح حال وصاف شیرازی صاحب تاریخ معجم در حاشیه نوشته است: «قول مؤلف- طاب ثراه- در ترجمه حال وصاف الحضره مضطرب است. رجوع شود به فهرست کتب مخطوطه نکارنده سطور سلطان القرایی» (برگ 162ر).
3جزوه‌ها 8 برگی است.
نک: تاریخ تذکره‌های فارسی، ج 2، ص 247- 263؛ فهرستواره، ج 3، ص 1953.
فاتحه: در بیان سه امر:
امر اول: در بیان معنی شعر و آغاز انشاء آن و ابتدای نظم عربی و فارسی.
امر دوم: در تعریف علم عروض و بحور شعر و اقسام کلام منظوم.
امر سوم: در توصیف فارس عموماً و شیراز خصوصاً.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«ستایش مر خدایی را که نشانه‌های توانایی و دانایی خود را در آفاق و انفس به آفریدگان نموده و زبان سخنوران بلکه لسان حال و مقال هر شیء را».
وضعیت استنساخ نسخه: نام کاتب بنا بر نوشته شعاع‌الملک در آغاز نسخه، ساکت است. شرح احوال او در حرف «س» همین فهرست ذکر شده، داور درباره او نوشته: «اسمش میرزا ابراهیم نیریزی، ادیب و فاضل و خط نسخ را نیکو کرده و نثر و نظم مطبوع دارد و با صاحب مرآه الفصاحه آشنایی زیاد دارد و به شغل کتابت و معلمی اشتغال دارد و به سفر طهران و غیر آن رفته» و نسخه را از روی خط مؤلف استنساخ نموده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1نسخه کامل است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
نسخه از جعفر سلطان القرایی در آذر 1348ش خریداری شده است.
دارای مهر بیضوی شعاع الملک در ابتدا و انتهای نسخه به نقش: «شعاع 1315» حک شده است.
دارای مهر کتابخانه جعفر سلطان القرایی.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 772- 773.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: تذکره شعرای فارس؛ تنظیم شده در یک فاتحه و 28 حرف و یک خاتمه.
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): شرح حال سرایندگان
تاريخ: 20150907
محل و شماره بازیابی: 185356