مرقات = صحائف

نبذة عن كتاب مرقات = صحائف

شماره بازیابی: 2/ 9106
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR10-41688
زبان اثر:
عربي
فارسی
عنوان و نام پديدآور: مرقات = صحائف
تاریخ کتابت: ، 870ق.
نام خاص و کميت اثر: 92پ- 189پ.
قطع: ‮؛ ‭189‬، یک برگ، اندازه متن: 9*‭14/5‬، 7سطر، اندازه جلد: 81*‭12/5‬‬.
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: آغاز:«الحمدلله مبدع الاشیاء بقدرته و مصورها ببدایع حکمته و الصلوه و السلام علی المبعوث الی کافه الانام … الباب الاول فی ذکر المبادی و الاعضاء. الشیء چیزی. اعین و الذات هستی. العدم نیستی. الجوهر گوهر».
انجام:«العهد و الامان پیمان بستن. البصیره بنای درون. البهجه زیبای. الفوز و المفازه و الظفر و النجاح پیروزی».
انجامه:«تم هذه النسخه الشریفه بعون الله الملک الوهاب و الیه المرجع و المآب سنه سبعون و ثمانمائه».
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها به شنگرف، بین کلمات معنا شده یا سفید مانده و یا از ویرگول شنگرف رنگ استفاده شده.
نسخه پردازی عثمانی.
نوع کاغذ:نخودی آهار مهره.
تزئینات جلد:تیماج قهوه‌ای با جدول گرهی و زنجیره، کهن و اندکی فرسوده یک طبله آن از نسخه جدا شده، عطف پارچه‌ای، قطر: 2/4.
نسخه کامل است.
1لغات بین سطور به ترکی ترجمه شده‌اند.
در پایان نسخه یادداشت محمد بن احمد قاضی و اشعار کوتاهی از متنبی و ابوتمام و واحدی آمده است.
در برگ 91 پ کسی قصد داشته فهرست ابواب و فصول رساله دوم را بنویسد اما تنها بخشهای باب اول از آن کتابت شده است.
مقدمه این کتاب با خطی جدیدتر بین سطور به فارسی ترجمه شده است.
2دارای حاشیه نویسی از صحاح و قانون الادب و «هـ».
آغاز و انجام نسخه و در حاشیه بعضی از صفحات کلماتی به عنوان مشق خط نوشته شده است.
در حاشیه سطور از سه علامت بسیار استفاده شده و گاهی در یک صفحه سه بار تکرار شده است.
پشت دفه اول جلد یادداشت‌هایی بوده که به واسطه چسباندن برگ ثبت کتاب در آن جا خوانده نمی‌شود.
نک: فرهنگنامه‌های عربی به فارسی، ص 26- 27؛ منزوی، ج 3، ص 2024- 2025؛ میکروفیلمهای دانشگاه تهران، ج 1، ص 176 (لغت عربی به فارسی ناشناخته)؛ آستان قدس رضوی، ج 13، ص 131- 132؛ دنا، ج 9، ص 413- 414؛ فهرستوارهمینوی، ص 137- 138؛ مجلس، ج 26، ص 443 (که نسخه ناقص و ناشناخته‌ای از آن معرفی شده است.)؛ ملک، ج 1، ص 617- 618 (با نام اللغه العربیه بالفارسیه، ناشناخته)؛ نسخه کهن و ناقص الطرفینی از آن هم در فهرست کتابخانه محمد حسین شریعتی قم، ص 98- 99 معرفی شده است.
نام کتاب هم از همین بخش دیباچه کتاب گرفته شده است.
تنظیم شده در 12 باب:
الباب الاول: فی ذکر مبادی و الاعضاء.
الباب الثانی: فی ذکر اصناف الناس و الحرف.
الباب الثالث: فی ذکر الادواء و الامراض.
الباب الرابع: فی ذکر الاطعمه و الاشربه.
الباب الخامس: فی ذکر الامتعه و الاسلحه و الاقمشه.
الباب السادس: فی ذکر ما یلبس و یفرش.
الباب السابع: فی ذکر سایر کحیوان من السباع و البهایم و الطیور و الحشرات و غیرها.
الباب الثامن: فی ذکر السماء و ما یتعلق بها.
الباب التاسع: فی ذکر الارض و ما یتبعها.
الباب العاشر: فی ذکر النبات و الشجر.
الباب الحادی عشر: فی ذکر الابنیه و الامکنه.
الباب الثانی عشر: فی ذکر فصول مفرده و متفرقه.
هر باب هم به چندین فصل بدون شمارش تقسیم می‌شود.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: کتاب در بیشتر منابع به حسین بن ابراهیم نطنزی (497 ق) منسوب شده اما صحت این نسبت به کلی محل تردید است. هر چند علینقی منزوی چنین اظهار داشته: «نخستین کس که این کتاب را به نطنزی نسبت داده است بلوشه در فهرست کتابخانه ملی پاریس است که در ج 2، ص 172- 173 هنگام معرفی نسخه آن کتابخانه، پس از نقل بخشی از دیباچه که با منقول کشف‌الظنون و با نسخه فخرالدین نصیری تهران و الوجامع در بورسه مطابقت دارد، متذکر می‌گردد که نام مؤلف در دیباچه نیامده است و فقط مردی ترک که مطلع بر تاریخ ادب و مالک نسخه بوده در پشت نسخه آن را به نطنزی نسبت کرده است. باری در انشاء و مضمون دیباچه مرقات با مضمون دیباچه دستور اللغه نطنزی شباهتی دیده می‌شود» اما دکتر علی اشرف صادقی در مقاله‌ای انتساب کتاب را رد کرده و آن را از آن مؤلف ناشناسی از قرن ششم یا آغاز قرن هفتم دانسته است. ر.ک: «بحثی درباره فرهنگ عربی به فارسی المرقاه و مؤلف آن»، در نشر دانش، زمستان 1381ش، ص 18-31.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ آمیخته به تعلیق معرب.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 3جزوه‌ها 10 برگی است.
مشخصات اثر:
یادداشتهای تملک:
شکل و سجع مهر:
متن يادداشت:
نسخه از باقر ترقی در تیر 1348ش خریداری شده است.
صفحه عنوان نسخه تملک سید احمد فهیم عریف به طاش آبادی قاضی‌زاده و تملک عثمان بن جعفر آمده است.
در صفحه عنوان نسخه، مهر کتابخانه باقر ترقی به شماره 43 حک شده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 2/ 29، صفحه 765- 766.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: فرهنگ لغت دستگاهی عربی له فارسی برای مبتدیان است: «فهذه صحایف تتضمن اشیاء مترجمه لابد للمبتدی ان یتعلمها و لمرید ان ینحفظها و یتیقنها لتکون مرقاه الی معرفه کلام العرب و توطئه للسلوک (کذا) طریق الادب».
صحافي شده در اين جلد: مرقات، 92پ- 189پ.
صحافي شده با: مقدمه الادب/ محمود بن عمر زمخشری
عنوانهاي گونه گون ديگر: صحائف
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): لغت
تاريخ: 20150905