مشاهده انوار التنزيل في مجاهده اسرار التاويل (از: يوسف بن جنيد توقاني ترك (-902ق.) و معروف به اخي‌زاده (يا) اخي چلبي.)

نبذة عن كتاب مشاهده انوار التنزيل في مجاهده اسرار التاويل (از: يوسف بن جنيد توقاني ترك (-902ق.) و معروف به اخي‌زاده (يا) اخي چلبي.)

شماره بازیابی: ‭2882/12‬
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‭10-30022‬
زبان اثر: عربي
عنوان و نام پديدآور: مشاهده انوار التنزیل فی مجاهده اسرار التاویل [نسخه خطی]/ از: یوسف بن جنید توقانی ترک ( -902ق.) و معروف به اخی‌زاده (یا) اخی چلبی.
تاریخ کتابت: 894 و 943ق.
نام خاص و کميت اثر: ص 653-699.
قطع: ‮خشتی. ‭14‬*‭41/5‬سم. ‭740‬ص. ‭13‬، ‭15‬، ‭19‬س. ‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1(بسمله) الحمد لله الذی انزل الذکر الحکیم… و بعد فانه من المقومات المسلمه عند العقلاء و الکلمات المصدقه لدی الفضلاء ان فضیله الانسان… و ها انا اشرع فی المقصود… سوره هود… قوله الرا کتاب مبتداء و خبر او کتاب خبر مبتداء محذوف… .
2… هذا آخر ما تیسر لنا من تحشیه ما فی تفسیر هاتین السورتین الحمد لله علی التمام.
به دنبال این رساله چند آیه پراکنده با خطی دیگر نوشته شده و بدین گونه: ص 709: تفسیر آیه میثاق، ما یتعلق به تفسیر قوله تعالی و اذا اخذ ربک من بنی آدم الی قوله بما فعل المبطلون و اعلم ان المفسرین اختلفوا فی المیثاق المفهوم من قوله تعالی و اذاخذ ربک من بنی آدم من…
ص 711: قسمتی از تفسیر کشاف: و قطعنا هم فی الارض امما منهم الصالحون و منهم دون ذلک و بلوناهم بالحسنات و السیات لعلهم یرجعون فخلف من بعدهم خلف ورثوا الکتاب یاخذون عرض هذا الادنی و یقولون… کشاف قوله و الذی علیه المجربا…
2… عند الجمیع فلوکان فی التشنیع علی یصیر لم یذکر. لکنه قال ما قال فماذا بعد الحق الا الضلال و قل جاء الحق و زهق الباطل.
نوع کاغذ:ترکی ضخیم.
تزئینات جلد:تیماجی قهوه‌ای ضخیم‌تر.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: در فهرست مولفات مولف که بغدادی در هدیه العارفین آورده است و عمر رضا کحاله نیز از بغدادی نقل کرده و همچنین در کشف الظنون و ذیل آن، از حاشیه اخی‌زاده بر انوار التنزیل یاد نشده. اخی‌زاده این حاشیه را (به طوری که در دیباچه مبسوط کتاب نیز تصریح شده است) تنها بر بخش تفسیر سوره هود و… از تفسیر بیضاوی نوشته زیرا بیشتر حواشی تفسیر بیضاوی فاقد آن است و دانشمندانی که در صدد توضیح معضلات تفسیر قاضی بیضاوی برآمده و بر آن حاشیه نوشته‌اند، موفق به اتمام حاشیه خور نشد و یا قبل از اینکه تالیف آنها به این قسمت برسد، درگذشته‌اند. اخی‌چلبی در دیباچه، از سلطان بایزید خان پسر سلطان محمدخان عثمانی یاد کرده.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ (جز چند برگ که نستعلیق است).
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1این رساله که با چند قلم نوشته شده است و علاوه بر کتاب‌ها و رساله‌ها (که اکثر در تفسیر است) یادداشت‌های پراکنده در بیشتر صفحات سفید آن موجود و بین رساله‌ها نوشته شده. اکثر صفحات دفتر محشی است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: مجلد پنجم، صفحه 3915-3916.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: بر تفسیر بیضاوی با عنوان «قول و اقول».
صحافي شده با: تفسیر سوره قدر/ مولی عبدالرحیم بن الموید الاساسی496505
تاريخ: 20130701
محل و شماره بازیابی: 114304