مشكوه المصابيح(ولي‌الدين (يا ولي‌الله) محمد بن عبدالله خطيب عمري تبريزي (قرن 8ق))

نبذة عن كتاب مشكوه المصابيح(ولي‌الدين (يا ولي‌الله) محمد بن عبدالله خطيب عمري تبريزي (قرن 8ق))

شماره بازیابی: 3967
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-36486‬‬
زبان اثر: عربي
سر شناسه: خ‍طی‍ب‌ ع‍م‍ری‌، م‍ح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍ب‍دال‍ل‍ه‌، – 741ق‌.
عنوان و نام پديدآور: مشکوه المصابیح/ ولی‌الدین (یا ولی‌الله) محمد بن عبدالله خطیب عمری تبریزی (قرن 8ق)
تاریخ کتابت: قرن 8 یا اواخر قرن 7ق.
قطع: ‮رحلی. ‭24/5‬*‭31‬سم. (بدون 6 برگ الحاقی آغاز) ‭390‬ص. ‭29‬ – ‭30‬س.‬
يادداشتهاي کلي: تاریخ تالیف مشکوه به نوشته حاج خلیفه (737) است و بنابراین این یادداشت مورخ 709ق جای شکفت و تردید است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نسخ.
تزئینات متن:عناوین به شنگرف و مشکی.
نوع کاغذ:سمرقندی ضخیم.
تزئینات جلد:تیماجی قرمز.
این نسخه دارای حواشی بسیار است با نشان و بی‌نشان و اکثر با قلم کهنه حاشیه برگ آخر و متن چند برگ اول نسخه وصالی دارد در جای مشخصی از بالای صفحات به صورت دائره بریده و وصالی شده.
در بیشتر برگ‌ها اثر رطوبت دیده می‌شود.
ماخذ فهرست: مجلد ششم، صفحه 5023-5024.
این نسخه علاوه بر قدمت دارای الحاقاتی است که با قلم کهن در اول نسخه اضافه شده این اضافات که از مزایای نسخه به شمار می‌رود به این شرح است:
1. فهرست ابواب کتاب مشکوه است از کتاب الایمان تا کتاب الیقین و عنوان فهرست چنین است: «بسمله. هذه فهرست کتاب مشکوه المصابیح بابوابها المشتمله علیها من الصحاح و الحسان و الزیاده».
2. مقدمه کتاب مصابیح توضیحات مولف کتاب مصابیح است درباره خصوصیات تالیف خویش و چنین شروع می‌گردد.
قال الامام محیی السنه ناصر الحدت مصنف الکتاب: جعلت احادیث کل باب من هذا الکتاب صحاح و حسان.
3. طبقه‌بندی روات احادیث نبوی از نظر تعداد روایات آنان در این دسته‌بندی هفت، طبقه یاد شده: اصحاب الالوف، اصحاب لمائین، اصحاب المائه اصحاب العشرات اصحاب التسعه عشره اصحاب السبعه عشره و اصحاب السته.
4. قال القاضی الرویانی فی الکتاب المسمی الحلیه و البحر کتابین من تصانیفه ان… التحکیم جائز مطلقا فی المال و النکاح… .
نقلی است از کتاب حلیه المومنین و کتاب بحر المذهب (هر دو در فقه شافعی) از تالیفات عبدالواحد بن اسماعیل رویانی شافعی ( -502ق).
5. نقل از کتاب تهذیب الاسماء و اللغات محیی نووی این نقل تحقیقی است درباره ماهیت و تقسیمات بدعت به حکایت از کتاب قواعد ابو محمد عبدالعزیز ابن عبدالسلام.
نقل از شرح صحیح بخاری تالیف کرمانی (شمس‌الدین محمد بن یوسف) درباره اقسام کفر.
7. شعب الایمان از ابوبکر احمد بن حسین بیهقی شافعی حافظ ( -458ق) بخشی است از کتاب بزرگ او در این باب که دو مجلد است بنام «الجامع المصنف فی شعب الایمان».
بخش حاضر چنین آغاز می‌گردد:
بسمله. هذه شعب الایمان سبع و سبعون شعبه جمعها الامام الحافظ الفقیه ابوبکر احمد بن الحسین البیهقی.
8. تحقیق در طریق احتمال تخلص از ربا (در بیع دراهم و دنانیر) نقل از کتاب ترجمه الاحکام فراء بغوی (مولف مصابیح السنه) به فارسی. (این کتاب از کهن‌ترین کتاب‌های فقه فارسی است (کشف الظنون: 350) و تنها نسخه‌ای که از آن می‌شناسیم همین چند سطر است: آغاز نقل: قال محیی السنه فی ترجمه الاحکام بالفارسیه بعد ذکر هذه المسائل المذکوره فی احتیال المخلص عن الربوا قال این طریقی است که مصطفی علیه السلام بدو ارشاد کرده است تا از حرامی بیرون آید از بهر آنکه حرامی در این معامله است نه در منفعت جستن هم به طریق معامله از وی خلاصی جوید روا باشد)
9. فائده منقوله عن الشیخ السید الشریف شیخ نورالدین الایجی مدالله ظله تحقیقی است در اسماء و صفات.
10. فهرست رموز و نشانها که در مشکوه به کار می‌رود. بر نخستین و آخرین صفحه از این برگ‌های اضافی یادداشتها و تملکهایی است از ابوالسعادات منصور بن اسحاق، علی بن منصور بن اسحاق و عمر بن اسحاق در تملک اخیر (که مورخ 790ق است) آمده که نسخه را از اتابک نصره‌الدین احمد به عنوان هبه دریافت کرده است.
مشخصات اثر: یادداشتهای تملک:
متن يادداشت: بر پشت نخستین برگ کتاب مشکوه (پس از اوراقی اضافی که مندرجات آنها ذیلا یاد می‌گردد. تملکی است از یعقوب بن لطیف بن اسماعیل بن عثمان بن اسماعیل به تاریخ 709ق.
يادداشت عمليات: این نسخه ناقص است (تا فصل 12 کتاب الفتن) و بقیه آن باب 41 از نسخه افتاده است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: نک: مجلس، ش 5939؛ معجم المطبوعات، 627-628.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: در شرح و تکمیل مصابیح السنه فراء بغوی.
تاريخ: 20141026
محل و شماره بازیابی: 114243