مطلع الانوار [(از: ملا محمدعلی بن محمدحسن مشهور به علی آرانی کاشانی (1244ق.))

نبذة عن كتاب مطلع الانوار [(از: ملا محمدعلی بن محمدحسن مشهور به علی آرانی کاشانی (1244ق.))

شماره بازیابی: 17529
شماره مدرک کتابخانه مجلس: IR‮‭10-25972‬‬
زبان اثر: فارسی
عنوان و نام پديدآور: مطلع الانوار [[نسخه خطی]/ از: ملا محمدعلی بن محمدحسن مشهور به علی آرانی کاشانی (1244ق.)
تاریخ کتابت: از سده 13ق.
قطع: ‮‭15/5‬*‭21‬سم. ‭426‬گ. ‭25‬س.‬
آغاز، آغازه، انجام، انجامه: 1بسمله. و به ثقتی / افتتاح سخن آن به که کنند اهل کمال / به ثنای ملک الملک خدای متعال / … حمد بی‌حد و ستایش بیرون از حوصله حصر و عد حضرت آفریدگاری را سزد جلت عظمته که زبان محمدت بیان را.
2… ذکر مصائبی که بعد از صلح کردن با معویه و بعد از فوت حضرت امام حسن علیه‌السلام بر شیعیان و دوستان آل محمد صلی‌الله علیه و آله وارد گردید.
در مقدمه گوید: «در سنه 1215 از کربلای معلی مراجعت نموده، خود را فارِغ‌‌التحصیل می‌دانستم بنا را بر تعلیم و تعلم و تدریس و تدرس نهاده، در افاده علوم شرعیه می‌کوشیدم… اوقات خود را قسمت نموده جل اوقات را صرف تصنیف و تالیف کتب اصول و فقه مثل «مقاصد المهمه» و «مناهل الشوارد» و «عمده الالهیه» و «تلخیص العمده» و غیر اینها می‌کردم و در اوقات متفرقه گاهی به مطالعه کتب تواریخ و سیر ملوک ماضیه می‌پرداختم و زمانی مفرح یاقوتی از جمع حکایات گذشتگان و نوشتن آنها در دفاتر و اوراق به جهت تفریح دماغ می‌ساختم و وقتی به سیر گلستان کثیر الازهار عجایب مخلوقات… قدم برمی‌داشتم… در این اوان سعادت بنیان که یوم شنبه چهارم شهر شوال المکرم سنه 1238 هجری است بخاطر خلید که جواهر آبدار متفرقات حکایات و لآلی تابناک روایات و تواریخ سلف که در ازمنه سابقه به تدریج نوشته بودم جمع نموده در درج کتابی درج نمایم که بینندگان را باعث زیادتی بصیرت و موجب اطلاع بر احوال گذشتگان گردیده، سبب افزونی عبرت ایشان گردد».
تزئینات متن:عناوین و نشانی‌ها شنگرف.
رکابه نویسی:دارد.
تزئینات جلد:تیماج مشکی با ترنج و سرترنج.
2در حاشیه تصحیح شده.
تاکنون چند نسخه از قسم دوم کتاب شناسایی شده از جمله نسخه شماره 14206 کتابخانه حاضر، ولی از قسم یکم و سوم خبری در دست نبود که خوشبختانه نسخه حاضر قسم یکم کتاب را دربر دارد.
نک: ذریعه، 21/ 151؛ منزوی، 6/ 4201؛ ملی، 5/ 359؛ فهرستواره، 1/ 656؛ مجلس، ش 14206.
قسم اول: در بیان بدو خلقت آدم و بیان احوال پیغمبران از آدم تا خاتم و احوال اجداد پیغمبر ما (ص) و ذکر احوال ائمه اطهار بر وجه اقتصار.
قسم دوم: در ذکر تواریخ و سیر ملوک و سلاطین ایران زمین از عهد کیومرث تا این زمان بر وجه ایجاز و اختصار.
قسم سوم: در حکایات که در قرون ماضیه و ازمنه سالفه صورت وقوع پذیرفته و ذکر عجائب و غرائب موجودات.
يادداشتهاي مربوط به عنوان و پديدآور: مولف از دانشمندان پرکار سده سیزدهم هجری است که عناوین متعددی از تالیفات وی در فهرست عکسی مرکز احیاء (ج1و 2) معرفی شده است.
يادداشتهاي مربوط به مشخصات ظاهري اثر: نوع خط:نستعلیق.
يادداشتهاي مربوط به نسخه موجود: 1در آخر نسخه میرزا علی لیستی از روضه‌های هفتگی‌اش را نوشته است.
يادداشتهاي مربوط به نمايه ها، چکيده ها و منابع اثر: ماخذ فهرست: جلد 48، صفحه 208-209.
يادداشتهاي مربوط به خلاصه يا چکيده: این کتاب بر سه قسم مرتب شده است:
موضوع (اسم عام يا عبارت اسمي عام): تاریخ
تاريخ: 20121215
محل و شماره بازیابی: 1208694